Zonder oestrogeen zou je huid niet stralen, je haar niet glanzen en zou je geen prachtige rondingen hebben. Maar het geslachtshormoon heeft ook minder fraaie kanten. Zeker als er sprake is van oestrogeen dominantie, iets waar veel vrouwen rond hun 40e mee te maken krijgen. Maar wat zijn dan de symptomen van oestrogeen dominantie? En hoe kun je jouw veranderende lichaam zo goed mogelijk ondersteunen als oestrogeen en progesteron zich gaan roeren?
Oestrogeen dominantie: hieraan herken je de symptomen
Oestrogeen is een verzamelnaam en er circuleren circa twintig typen oestrogenen in je lichaam. De drie belangrijkste oestrogenen zijn oestradiol, oestron en oestriol. Deze stofjes worden voornamelijk in je eierstokken gemaakt, maar ook je bijnieren en vetcellen zijn betrokken bij de productie. Oestrogeen is van grote invloed op de vorming van vet en de verdeling daarvan. Jouw rondingen heb je met andere woorden te danken aan oestrogeen. Maar oestrogeen heeft nog veel meer functies, waaronder:
-
- oestrogeen beschermt je tegen hart- en vaatziekten
- houdt je huid en haar jong
- voorkomt overmatige haargroei
- houdt je geestelijk scherp
- beschermt je tegen botontkalking
- houdt je gewrichten soepel
- versterkt je afweersysteem
- zorgt voor de aanmaak van serotonine
Progesteron en oestrogeen
Tot zover het goede nieuws. Want oestrogeen heeft ook minder fraaie kanten, vooral als je er verhoudingsgewijs teveel van aanmaakt. Men spreekt dan van oestrogeendominantie. Om te begrijpen wat oestrogeendominantie precies is, moeten we eerst snappen wat progesteron is en hoe belangrijk het evenwicht tussen oestrogeen en progesteron is.
Progesteron
Progesteron is een hormoon dat – net als oestrogeen – voornamelijk in de eierstokken wordt geproduceerd. Je lichaam produceert oestrogeen en progesteron in een voortdurend afwisselend evenwicht. In de eerste helft van je cyclus stijgt de aanmaak van oestrogeen. In de tweede helft van je cyclus maak je juist meer progesteron aan. Als er geen bevruchting plaatsvindt, zakt de progesteron productie terug en wordt het slijmvlies afgestoten (je menstruatie). Tot zover is er niks aan de hand.
Uit balans
Het evenwicht tussen oestrogeen en progesteron raakt bij vrijwel iedere vrouw vroeg of laat echter een keer uit balans. Vanaf ongeveer je 30e begint de productie van zowel oestrogeen als progesteron te dalen. Alleen daalt de productie van progesteron over het algemeen sneller. Daardoor krijgen vrijwel alle vrouwen vanaf ongeveer hun 40e in meer of mindere mate te maken met oestrogeendominantie.
Oestrogeendominantie, de symptomen
Oestrogeendominantie heeft vele gezichten en kun je herkennen aan de volgende symptomen:
- menstruatiekrampen en migraine
- pijnlijke borsten
- vetverdeling benen en billen
- vocht vasthouden
- laag libido
- stemmingswisselingen
- opgeblazen gevoel
- aankomen (en een verdwijnende taille)
- vleesbomen
- endometriose (weefsel dat lijkt op het weefsel de baarmoederwanden bedekt, begint op plaatsen buiten de baarmoeder te groeien)
Zo houd je oestrogeen en progesteron in balans
Gelukkig kun je zelf enige invloed uitoefenen op de balans tussen oestrogeen en progesteron. Deze 5 tips helpen je op weg:
1. Voorkom langdurige stress
Langdurige stress kan je hormoonhuishouding zodanig verstoren dat je stopt met menstrueren. Daardoor vindt er geen maandelijkse eisprong plaats en zonder eisprong daalt de productie van progesteron tot vrijwel nul. En krijgt oestrogeen dus de overhand.
2. Bescherm je lever
Een gezonde lever filtert overtollige hormonen uit je bloed en beschermt je tegen oestrogeendominantie. Gedrag waar je lever moeite mee heeft is roken, medicijngebruik én alcohol. Als je lever alcohol afbreekt dan heeft dit de voorkeur boven een goede afbraak van oestrogenen en dit verergert oestrogeendominantie. Zorg dus voor een lage alcoholinname. Meer lezen over het gezond houden van je lever? Check dan vooral dit artikel.
3. Zorg goed voor je bijnieren
Na de menopauze (je laatste menstruatie) ben je voor de productie van oestrogeen en progesteron voor een groot deel afhankelijk van je bijnieren. Chronische stress en goed werkende bijnieren gaan niet goed samen dus zorg voor voldoende ontspanning in je leven. En let er op dat je voldoende vitamine C binnenkrijgt. Waarom uitgeputte bijnieren schreeuwen om extra vitamine C lees je in dit artikel.
4. Voorkom overgewicht
Een belangrijke oorzaak van een verhoogde aanmaak van oestrogenen is een hoog vetpercentage. In het vetweefsel zit het enzym aromatase dat kan zorgen voor een omzetting van testosteron in oestrogeen. Een hoger vetpercentage maakt dus vrouwelijker en zorgt voor meer oestrogeen. Als je last hebt van overgewicht is afvallen dus een aandachtspunt.
5. Pas op met hormoonverstoorders
Er zijn chemische hormoonverstorende stoffen die zich in je lichaam gedragen als oestrogeen. Dit worden ook wel xeno-oestrogenen genoemd. Xeno-oestrogenen vind je bijvoorbeeld in zachte plastic verpakkingen van vloeistoffen (vooral olie in plastic fles is een afrader), bestrijdingsmiddelen en als toevoeging in bepaalde cosmetica.
Je stralend & fit blijven voelen na je 40e?
De Conscious Aging guide wijst je de weg. Bestel deze 164 pagina dikke gids nu voor slechts €19,95. Ja, ik wil deze gids!
Meer lezen over oestrogeen?
Oestrogeen: dit is de (behoorlijk grote!) impact van dit hormoon op jouw emoties
Xeno-oestrogenen: zo werken ze oestrogeendominantie in de hand
Bronnen: De houdbare vrouw, Pim Christiaan & Hanny Roskamp, De Hormoonfactor, Ralph Moorman
