Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor de overgang en daarmee ook voor oplossingen om klachten te verzachten. Want feit blijft dat veel vrouwen ongemak ervaren tijdens deze fase van hun leven. Bio-identieke hormonen kunnen uitkomst bieden. Wij vroegen gynaecoloog Ginny Chamorro om uitleg. Wat zijn bio-identieke hormonen precies en wat kunnen ze voor je betekenen? Wil je Ginny horen vertellen over dit onderwerp? Op zondag 6 oktober 2024 geeft ze een live webinar over de (eerste) symptomen van de overgang. Een ticket voor dit razend interessante bestel je hier.
Gynaecoloog: dit is hoe bio-identieke hormonen je jong houden en de overgang verzachten
Hormoontherapie is niet nieuw en hormoontherapie bij overgangsklachten ook niet. In Nederland maken echter nog maar weinig vrouwen hiervan gebruik. Dat is 4% ten opzichten van tot wel 40% van vrouwen in het buitenland. Vooral vrouwen met ernstige overgangsklachten kunnen er baat bij hebben. Bio-identieke hormonen daarentegen zijn gelijk aan de hormonen die het vrouwelijk lichaam zelf aanmaakt en de behandeling wordt op maat gemaakt. De unieke individuele hormoonbalans staat dus centraal. Essentieel natuurlijk, want geen vrouw is hetzelfde.
Wat zijn typische ‘vrouwenklachten’ waar jij veel mee te maken hebt?
Ginny: ‘In mijn praktijk zie ik veel vrouwen met klachten van vermoeidheid, prikkelbaarheid en stemmingswisselingen. Ook hebben veel vrouwen last van menstruatiestoornissen; variërend van veel bloedverlies tot onregelmatig bloedverlies waar geen pijl op te trekken is. Ik hoor ze over opvliegers, geen zin meer in seks hebben en ’s nachts geen oog dicht kunnen doen. Kortom: een hele lijst en dan heb ik nog lang niet alles genoemd. Vrouw zijn kan best ingewikkeld zijn, maar ik blijf er de charme van inzien. We zijn wonderlijke prachtige wezens.’
In welke mate spelen hormonen een rol bij deze klachten?
Ginny: ‘Bij al deze klachten spelen hormonen een belangrijke rol. Ik vind het altijd een uitdaging om bij elke vrouw de hormoonbalans op te maken. Dat geeft helderheid. Soms voelt een vrouw zich eindelijk begrepen en weet ze dan ook beter wat ze zelf kan doen om de hormonen weer in balans te krijgen. Dat kunnen hele voor de hand liggende dingen zijn die je niet altijd zelf kunt bedenken.’
Wat zijn natuurlijke remedies die kunnen helpen?
Ginny: ‘De natuurlijke remedies om je hormonen mee te balanceren zijn heel mooi en holistisch verantwoord. Neem de manier waarop je de balans tussen het stresshormoon cortisol en het knuffelhormoon oxytocine kunt herstellen: door huid op huid contact, massages en samenkomen met andere vrouwen. Allemaal dingen waardoor je oxytocine aanmaakt die stressverlagend werken. En waarom denk je dat vrouwen die net zijn bevallen zoveel meer aan kunnen? Weinig slapen, 24 uur beschikbaar, jezelf op de laatste plaats… Jawel, door de oxytocine die vrijkomt bij het knuffelen met de kleine baby en/of bij borstvoeding geven’.
En wat is het effect van voeding en beweging op je hormonen?
Ginny: ‘Met een aangepast voedingsplan kun je grote sprongen maken naar meer vitaliteit. Laat koffie, alcohol en chocolade eens staan en je zult geheid minder opvliegers hebben. Eet meer groente en fruit, vervang wit brood door volkoren en eet bijvoorbeeld noten tussendoor in plaats van suikerrijke repen of ontbijtkoek. Bedenk bij wat je eet of het voedingswaarde heeft of alleen vulling is. Genoeg bewegen is ook cruciaal. Te veel zitten is het nieuwe roken. Door het vele zitten wat we doen, ontstaan zwakkere botten, meer spierverval, rugklachten, meer diabetes, hart- en vaatziektes, kanker.
Kinderwens
Laatst kwam er een vrouw in mijn praktijk met een kinderwens. Ze kreeg maar geen eisprong omdat ze leed aan PCOS (polycysteus ovariumsyndroom). Ik raadde haar aan om een kookwekkertje op haar bureau te zetten dat haar er om de 45 minuten aan herinnerde om even kort te gaan bewegen. Dit kan zijn om thee te halen, naar de wc te gaan of naar een gezellige collega te wandelen. Het hoeft maar heel kort te zijn. De vrouw kreeg meer energie, van het een kwam het ander en ze was eigenlijk al vrij snel 2-3 kilo lichter. We hadden expres nog even met medicatie gewacht om de eisprong op te wekken en wat bleek? Na een half jaar was dat ook niet meer nodig. Ze kwam trots zwanger naar me toe en ik maakte de eerste echo van haar kleine kindje.’
Wat zijn bio-identieke hormonen?
Ginny: ‘Dat zijn hormonen die je lichaam zelf ook aanmaakt. Het estradiol (oestrogeen) dat in de pil zit is in Nederland altijd bio-identiek. Als je in de overgang komt en je stopt met menstrueren, maken je eierstokken dit fantastische hormoon niet meer aan. Waarom een fantastisch hormoon? Oestrogeen speelt een rol bij onder andere ‘vrouwelijke’ vormen, de celdeling van huid en haar, de aanmaak van collageen, het kunnen multitasken en zorgen voor anderen. Oestrogeen beschermt ook je hart, bloedvaten en botten (het werkt tegen osteoporose). ‘Estrogen keeps you juicy from vagina till joints’, is een gevleugelde uitspraak van een Amerikaanse gynaecologe.’
Kun je met bio-identieke hormonen de overgang uitstellen en dus langer ‘jong’ blijven?
Ginny: ‘Ja dus: met het nemen van oestrogeen stel je de overgang uit. Van belang is om dit advies zorgvuldig met je arts te bespreken, en dan wel met een arts die hiermee bekend is. Deze behandeling is namelijk écht maatwerk, en afhankelijk van veel verschillende factoren. Denk aan je risico op trombose en borstkanker, je klachten en je wensen. Als je tot hormoonsuppletie besluit over te gaan met je arts, dan zijn er in Nederland een aantal verschillende hormoonpreparaten op de markt. Ze bevatten vrijwel altijd een combinatie van oestrogeen en progesteron. De in Nederland goedgekeurde en geregistreerde preparaten bevatten altijd 100% bio-identiek estradiol (oestrogeen) en vrijwel bio-identiek progesteron.
Hoe kun je bio-identieke hormonen het beste toedienen?
‘De beste toedieningsweg is via de huid; bijvoorbeeld door middel van pleisters of crème. Dan hoeft het lichaam de hormonen niet meer via de lever te klaren en zijn er nauwelijks bijwerkingen. Ook voorkom je zo een verhoogde kans op trombose. Nog twee belangrijke opmerkingen: we hebben het over hormoonsuppletie voor overgangsklachten en niet over de anticonceptiepil. Deze is hier te sterk voor en zal dus onnodige bijwerkingen met zich meebrengen. En: de progesteroncrème die je zonder recept kan kopen is niet sterk genoeg om te combineren met oestradiol na de overgang.’
Wat is een goed moment om te starten met bio-identieke hormonen?
Ginny: ‘Als je klachten krijgt en mogelijk ook al bent gestopt met menstrueren. Start nooit tien jaar na de menopauze, dat verhoogt juist je risico op hart- en vaatziektes.’
Kun je bio-identieke hormonen zelf kopen of alleen op recept van een expert?
Ginny: ‘Hormonen kun je in Nederland eigenlijk alleen maar krijgen met een recept, voorgeschreven door een arts. Zonder recept is een laag gedoseerde progesteron creme vaak wel te verkrijgen. Zorg ten alle tijden dat je goed geadviseerd en begeleid wordt als je hormonen gaat gebruiken.’
Wanneer adviseer jij deze hormonen als gynaecoloog wel en wanneer niet?
Ginny: ‘De adviezen die ik vrouwen op de persoon af heb gegeven zijn heel divers. Het kan variëren van oestrogeenpleisters zonder progesteron (omdat deze vrouw bijvoorbeeld geen baarmoeder meer had) tot aan leefstijladviezen die voldoende bleken te zijn om de klachten geheel te doen verdwijnen. Ik had zelfs een vrouw in mijn praktijk die toen ook weer is gaan ovuleren.’
Meer lezen over de overgang?
In de overgang? Déze hormonen zorgen dat je constant honger hebt
Overgang: déze supplementen ondersteunen jouw lichaam en geest
Sporten tijdens de overgang: waarom het een wereld van verschil maakt
Wat te doen tegen overgangsklachten?
