Altijd druk? Zo bevrijd je jezelf van jouw verslaving aan productiviteit

Leef jij graag in de vijfde versnelling? Krijg je een kick van lijstjes maken en taken afvinken? Duurt de dag altijd te kort en is je agenda altijd te vol? Dan is de kans groot dat je onbewust vasthoudt aan het overlevingsmechanisme ‘Ga door’. Zeker als het altijd maar doorgaan ten koste gaat van je eigen rust en welzijn is het slim om hier eens naar te kijken. Dit mechanisme ontstaat vanuit gezonde daadkracht. Bij stress slaat het echter om in gevaarlijk vluchtgedrag en verlies je je grenzen uit het oog. Noem het een verslaving aan productiviteit. Iets waar we in de westerse maatschappij dol op zijn. Volgens transformatiecoach Daniëlle Stotijn is het hoog tijd om los te komen uit de greep van het ‘Ga door mechanisme’. Ze neemt je mee langs de ins & outs van deze overlevingsstrategie.

Altijd druk? Zo bevrijd je jezelf van jouw verslaving aan productiviteit

Daniëlle: ‘Leven vanuit het Ga door overlevingsmechanisme is een collectief probleem geworden. Steeds meer mensen (ook op jonge leeftijd) branden op. We stellen pas iets voor als we kunnen laten zien wat we allemaal doen en bereiken. Het alternatief (tevreden zijn met weinig, eenvoudig leven en een lege agenda hebben) levert vragen op en weinig likes. Het Ga door mechanisme vertelt je dat het niet oké is om rustiger aan te doen. Het commandeert je om nuttig te zijn door zoveel mogelijk te doen. Ga door types schakelen vaak gedurende de dag met een hoog tempo tussen allerlei taken. Het gejaagde gevoel is een norm geworden en voelt zelfs prettig. Je bent ervan overtuigd dat een eindeloze to do list je uiteindelijke voldoening geeft. In werkelijkheid ligt er achter al dat doen en doorgaan een burn-out op de loer. Je bent vast komen te zitten in het renmolentje van de hamster.

Kenmerken en effecten van ‘Ga door’

1. Je wilt alles graag (te) snel doen

Als je leeft volgens je Ga door mechanisme, reageer je bijzonder goed op korte deadlines en piekt je energie juist onder druk. Het geeft jou een goed gevoel om zo veel mogelijk te doen in zo weinig mogelijk tijd. Je zoekt naar de meest efficiënte manier om werk te doen, in de hoop zelfs maar een paar minuten op elke taak te besparen. Deze paar minuten kunnen de hele week door aanzienlijke tijdbesparingen opleveren. Maar in plaats van je taken daarmee beter voor te bereiden, wil je nóg meer doen, nóg meer bijdragen. Sterker nog, je start vaak pas met een klus als de tijd gaat dringen. Je voelt dan een urgentie en gaat met volle kracht vooruit. Verder zorgt je vermogen om snel te denken ervoor dat je soms ongeduldig overkomt, of anderen gaat onderbreken. Je lichaamstaal weerspiegelt vaak onrust. Je friemelt aan je haar, tikt met vingers/tenen op de vloer en kijkt vaak op je horloge. Je bent zo gewend aan je hoge tempo, dat ongeduld en verveling altijd op de loer liggen.

2. Je moet altijd nuttig zijn

Als je vroeg in je kindertijd hebt gezien dat jouw opvoeders en familie altijd druk bezig waren en zichzelf weinig ontspanning gunde, leer je om je eigen behoefte en grenzen net zo te negeren. Je ziet ontspannen of lummelen als een zonde in plaats van als de deugd die het werkelijk is. Je hebt niet geleerd dat niets doen nodig is om een gezond, evenwichtig mens te kunnen zijn. Later in je leven bots je hierdoor letterlijk tegen de muur van de werkelijkheid, als je lichaam het uit vermoeidheid opgeeft. Jouw grootste uitdaging is om je beperkende overtuigingen over ‘niets doen’ los te laten en in te zien hoe belangrijk rusten is.

3. Je bent verslaafd aan adrenaline

Met het commando ‘Ga door’ activeert je Mind het sympathische zenuwstelsel (de ‘aan’ stand) door signalen via de autonome zenuwen naar de bijnieren te sturen. Er wordt adrenaline in je bloedbaan gepompt, met een reeks van fysiologische veranderingen als gevolg. Het hart klopt sneller dan normaal en stuurt bloed naar de spieren, het hart en andere vitale organen. Je bloeddruk stijgt en je begint sneller te ademenen. Er wordt extra zuurstof naar de hersenen gestuurd, waardoor je alerter wordt. Al deze veranderingen gaan zo snel en efficiënt dat je je er meestal niet van bewust bent. Je mailbox, je agenda, het huishouden, de to do list die nooit ophoudt. Het zijn allemaal triggers voor het activeren van het Ga door mechanisme. De resulterende alertheid (niet te verwarren met gezonde helderheid) gaat het Ga door type overwaarderen en als normaal zien.

De HPA-as en stress

Terwijl de initiële golf van adrenaline afneemt, activeert de tweede component van dit stressrespons-systeem (ook wel de HPA-as genoemd). Dit netwerk bestaat uit de hypothalamus, de hypofyse en de bijnieren. Deze geven allerlei hormonale signalen die je sympathische zenuwstelsel geactiveerd houden: je gaspedaal blijft ingedrukt. Zolang je Mind iets als ‘gevaarlijk’ blijft waarnemen geeft de hypothalamus het CRH hormoon af, dat naar de hypofyse reist en de afgifte van het ACTH hormoon veroorzaakt. Dit hormoon reist dan weer naar de bijnieren, die het stresshormoon cortisol blijven afgeven. Alle functies in je lichaam worden overbelast door dit ‘stresscircus’.

Creatie versus overleving

Je systeem heeft twee standen: creatie of overleving. Deze kunnen niet tegelijk geactiveerd zijn. Dus pas als je Ga door mechanisme niet meer wordt gevoed door gedachten als ‘ik moet dit doen, ik moet nuttig zijn, ik moet dit af krijgen’, ontstaat er ruimte voor creatie. Dan pas wordt je parasympatische zenuwstelsel (je rem) geactiveerd en dalen je stresslevels. Maar met alle triggers die het Ga door type de hele dag ervaart, en het oordeel op rust en tevredenheid, is leren ‘remmen’ een echte uitdaging. De verslaving aan stresshormonen is een onbewuste verslaving die ervoor zorgt dat hyperalertheid lekker voelt en dit je normale staat van zijn is geworden. Dus je raast door totdat je reserves uitgeput zijn en je lijf ze niet meer aan kan vullen, omdat jij jezelf al die tijd niet voldoende hebt gevoed. Dat noemen we een burn-out.

De oorzaak van het Ga door mechanisme

Kinderen voelen haarfijn aan wat er in de basis voor nodig is om opgenomen te worden in het familiesysteem van de ouders en broers of zussen. Vanuit de diepe wens om geaccepteerd te worden probeert het kind snel te leren hoe het zich dient te gedragen om gezien te worden. Als je als kind het Ga door mechanisme hebt ontwikkeld, kreeg je waarschijnlijk vaak te horen: ‘Wat ga je doen?’, of ‘Ga iets doen’, of ‘Help eens mee.’ Je leerde dat niets doen geen optie was of werd afgekeurd. Om je nuttig te maken, moest je bezig blijven. Je kreeg waarschijnlijk weinig ruimte om rusten en te voelen wat je nodig had. Daarentegen kreeg je wél vaak complimenten over wat je had gedaan of gemaakt. Zo legde je brein een link tussen productief zijn en waardering ervaren. Deze overtuiging kan vervolgens al je volwassen-keuzes blijven sturen en zorgt ervoor dat je niet bij je eigen verlangens, behoeften en grenzen kunt komen. Je hebt het gevoel dat je niets bent als je niet nuttig bent, en dat niemand er ook iets aan heeft om dat te onderzoeken.

Mijn eigen verhaal

Mijn Ga door mechanisme is enerzijds mijn power om veel te willen en dat ook doen. Anderzijds is het mijn grote valkuil. Ik ben nog steeds aan het helen en leren hoe je op tijd afremt en niet opnieuw van de weg afraakt. Door een onvoorspelbare vader (die naast zijn heus aanwezige mooie kanten) vooral zorgde voor chaos in ons gezin, is chaos iets geworden waar ik mij aardig thuis bij voelde. Rust en vredig heeft zo lang ongemakkelijk gevoeld. Op de bank zitten en niets doen was niet alleen iets om je schuldig over te voelen, maar zelfs beangstigend. Want alleen zitten zijn met mezelf was confronterend en pijnlijk gezien de lading aan pijn en verdriet die ik nog met me mee sleepte.

Het gaspedaal intrappen van overleving – door teveel te willen doen, zonder te voelen of het wel klopt – werd vluchten van mijzelf. Overdag moest ik doorgaan als klein meisje. Het lukte me namelijk niet om de wervelwind o me heen te stoppen. ’s Nachts kon ik ook niet ontspannen. Dan voelde ik de spanning in huis en in mezelf zo goed en was ik alleen maar bang. Ik vluchtte volledig uit mezelf weet ik nu. Want het lijkt ergens op het loskomen wat ik nu kan in meditatie. Alsof ik boven mijn lichaam zweefde als bang kind in bed. Als je maar weg bent. Want je moet doorgaan. Als een stuiterende bal adrenaline sjeesde ik door mijn leven. Dankbaar dat ik eindelijk rust heb gevonden met en in mijzelf door het kalmeren van mijn Mind in meditatie. Afgekickt van de adrenaline. Maar nog steeds met een overgevoelig gaspedaal en een haperende rem. Liefdevol geef ik mijzelf nu La dolce far niente, als mijn lichaam mij weer terug fluit en op de bank bij zich trekt.

De natuur als ultiem creatieproces

Als je leeft vanuit het Ga door mechanisme, sla je een aantal fasen over in de creatie van je dagelijkse (en jaarlijkse) leven. Kijk maar eens naar de natuur, dat is het perfecte voorbeeld van een volmaakt creatieproces. Denk aan het ritme van de seizoenen en de maanstanden. De opeenvolgende cycli vullen elkaar aan en brengen balanceren elkaar. Het creatieproces gaat als volgt: bedenken, doen, reflecteren, rusten.

Het natuurlijke proces van creatie

Bedenken is de fase van voorbereiding vanuit inspiratie. Deze fase vloeit organisch over in een actieve, stapsgewijze uitvoering van je ideeën. Na de fase van uitvoering volgt een fase van reflectie, om even stil te staan bij je creatie. En om vanuit bewustzijn je opgedane lessen te integreren, zodat het proces in de toekomst nog beter kan verlopen. Daarna volgt de laatste fase, van voldaan ontspannen in rust en tevredenheid. Vanuit deze fase ontstaat vervolgens vanzelf weer een fase van inspiratie, voor een nieuwe cyclus van inspiratie.

Balans

Om door al deze fasen van het creatieproces te kunnen navigeren, is er balans nodig in jezelf. Balans tussen de mannelijke energie van denken & doen, en de vrouwelijke energie van reflectie & rust. Het één kan niet zonder het ander, ze zijn beide even hard nodig. Iemand die vanuit het Ga door mechanisme leeft, bijt zich vast in denken en doen, met alle gevolgen van dien voor zijn/haar lichaam, geest én creativiteit. Zoals je hierboven zag is rust essentieel voor het ontvangen van inspiratie en nieuwe creatieve energie. Pas als je de vicieuze cirkel van doen en doorgaan doorbreekt, kun je leren leven op je eigen tempo, volgens je eigen norm. Pas als je niet langer vlucht van je emoties en durft te voelen wat goed is voor jou, vind je een natuurlijke balans in jezelf.

Healing tools

• Reflecteer vaker op de volgende vragen: Wat heb ik nu eigenlijk nodig? Wat voel ik? Waar kan ik rust en ruimte inbouwen in mijn dag en week? Hoe zorg ik voor mijn energie? Is er balans?
• Verdiep je in je eigen verhaal van vroeger en onderzoek hoe oude pijn en aanpassingen aan anderen je gevangen houden in je Ga door mechanisme.
• Verdiep je in meditatie en energiemanagement om je bewustzijn te vergroten, blokkades te doorbreken, te leren voelen om gewoon jezelf te zijn.

Zie hieronder de korte video die Danielle maakte over het ‘Ga door’ overlevingsmechanisme.

MEER LEZEN VAN DANIELLE:

1. Dit is waarom jouw liefdesrelatie dient als het ziekenhuis van je ziel
2. Reset Weekend: kalmeer je mind en breng jezelf naar een hogere frequentie
3. Aantrekking of liefde? Zo vind jij vervulling in jezelf in plaats van in een ander
4. Mediteren: dit is hoe het jouw realiteit kan veranderen
5. Herken je overlevingsmechanisme en trap niet in de val van giftige patronen
6. Transformatiecoach legt uit: zo werkt jouw ‘Wees Perfect’ overlevingsstrategie
7. Transformatiecoach: zo werkt jouw ‘Pas je aan’ overlevingsstrategie in tijden van stress
8. Ascenderen naar de 5e dimensie: dit is waarom je juist nu door de storm heen moet kijken
9. Transformatie coach vertelt: zo zet je lichtenergie in om angst te laten wegvloeien
10. Soul Retrieval meditatie: zo breng je met Volle Maan jouw afgesplitste kindsdeel thuis