Wat zijn lectines en waarom zou je deze stofjes in je voeding vermijden?

Lectines worden gezien als gifstoffen die een negatief effect kunnen hebben op onze gezondheid. Maar is dit wel zo zwart/wit? In dit artikel vertelt orthomoleculair therapeut Karlijn Hoebe je wat lectines zijn, waar ze in zitten en onder welke omstandigheden ze tot klachten kunnen leiden.

Wat zijn lectines en waarom zou je deze stofjes in je voeding vermijden?

Lectines zijn afweerstoffen van planten tegen indringers van buitenaf. Waar dieren kunnen vluchten en vechten om te overleven kunnen planten dit niet. Zij hebben een andere strategie nodig en beschermen zich tegen insecten door giftige stoffen aan te maken waardoor de insecten ziek worden, sterven of onvruchtbaar raken. Lectines zijn in feite dus kleine gifstoffen.

Zijn lectines giftig?

Lectines zijn bij lagere dosering al giftig voor kleine insecten, maar voor grotere dieren en mensen vormt dit niet zo snel een probleem. Een eigenschap van lectine is dat het zich aan allerlei stoffen bindt. Dit kan soms positief zijn bij bijvoorbeeld het binden van virussen en gifstoffen in het darmkanaal, maar negatief wanneer gezonde stoffen of bloedcellen gebonden worden. De blootstelling aan eenzijdig voedingspatroon hoog in lectinerijke voeding kan bij mensen met een minder goede darmwerking leiden tot problemen. Vooral bij mensen met een verhoogde darmdoorlaatbaarheid, oftewel het lekkende darm syndroom, kunnen lectines klachten veroorzaken of verergeren. Ook schijnen kinderen gevoeliger te zijn voor lectines dan volwassenen.

Wat zijn de symptomen bij een overgevoeligheid?

Mogelijke symptomen bij een teveel aan lectines zijn: opgeblazen buik, gasvorming, maagpijn, buikkrampen, misselijkheid, diarree, constipatie, vermoeidheid. Bovenstaande symptomen kunnen echter ook een andere oorzaak hebben. Raadpleeg bij aanhoudende klachten altijd een deskundige.

In welke voedingsmiddelen zitten lectines?

Lectines komen in allerlei voedingsmiddelen voor, maar bevinden zich vooral in granen, peulvruchten en voedingsmiddelen uit de nachtschadefamilie. Voedingsmiddelen met het hoogste lectinegehalte zijn: sojabonen, kidneybonen, aardappelen, tarwekiemen, aubergine, linzen, erwten, tomaten, paprika, en pinda’s.

Verminder lectines in je voeding door bereidingswijze

Vermoed jij dat je gevoelig bent voor lectines? Het is niet nodig – en zelfs onmogelijk – om lectines volledig uit je eetpatroon te verbannen. Het schrappen van veel voedingsmiddelen kan bovendien leiden tot een tekort aan voedingsstoffen met alle gevolgen van dien. Wel is de manier van bereiden iets om aandacht aan te besteden. Door bewerkingen zoals schillen, koken, kiemen, fermenteren en laten weken wordt het lectinegehalte namelijk sterk verminderd. Lectines bevinden zich vooral in de schil en de zaden van planten. Door lectinerijke groenten te schillen en de pitjes te verwijderen, verwijder je dus ook een groot deel van de lectines. De lectinen in granen zijn redelijk hitteresistent, dus het is van belang dat bijvoorbeeld het broodbakproces veel tijd krijgt. Zuurdesem brood op de traditionele manier gebakken heeft lang genoeg kunnen fermenteren om de meeste schadelijke bestanddelen te laten verdwijnen. Veel commercieel bereid brood echter heeft die tijd niet gehad. Ook commercieel zuurdesem is vaak niet op de goede manier gemaakt.

Lectines en darmproblemen

 Bij mensen met darmproblematiek kan het nuttig zijn om te onderzoeken of het reduceren van de inname van lectines een positief effect heeft. Echter is iedere persoon uniek en kan een ieder dus ook weer anders reageren. In de praktijk zie ik dan ook dat de oorzaken van darmklachten zeer uiteenlopen. De basis blijft in ieder geval om zoveel mogelijk te variëren, zodat de kans op een te grote hoeveelheid aan schadelijke stoffen wordt geminimaliseerd en het scala aan voedingsstoffen wordt vergroot. Wil je gerichter te werk gaan om je darmklachten aan te pakken? In veel gevallen biedt advies op basis van aanvullend laboratoriumonderzoek uitkomst.

Heb jij last van darmklachten? Voor persoonlijk advies kun je contact opnemen met Karlijn via info@karlijnhoebe.nl of kijk op karlijnhoebe.nl.  Als orthomoleculair therapeut kan zij aan de hand van je klachtenbeeld en – indien nodig – aanvullend laboratoriumonderzoek (darmflora-onderzoek + voedselintolerantietest) een persoonlijk adviesplan voor je opstellen en je begeleiden in het toepassen ervan. Karlijn heeft een praktijk voor orthomoleculaire therapie in Amsterdam, maar biedt haar diensten ook online aan. Bij een aanvullende zorgverzekering wordt een consult gedeeltelijk vergoed.

Meer lezen over darmen en je gezondheid?

1. Stop ontstekingen, eet vetten (maar dan wél in de juiste verhouding)
2. Dit is wat 3 maanden decaf koffie drinken met je lichaam doet + de orthomoleculaire visie op cafeïne
3. Dit is de top 3 slaapverstoorders & orthomoleculaire tips die helpen
4. Een schildklierprobleem zonder dat je het weet? Zo herken je de symptomen
5. Last van haaruitval? Orthomoleculair therapeut geeft 5 tips waar je direct mee aan de slag kunt
6. Parasieten in je darmen: dit is hoe ze jouw gezondheid ondermijnen