De overgang is typisch zo’n onderwerp waar je je pas in gaat verdiepen als je er echt niet meer onderuit kunt. Voor mij voelde het althans als één grote ver-van-mijn-bed-show. Tót ik erachter kwam dat er ook zoiets bestaat als de perimenopauze. Lang voor je laatste menstruatie kunnen er al klachten ontstaan zoals sombere gevoelens, stemmingswisselingen en vermoeidheid. Hoogste tijd om als begin veertiger eens wat dieper in de materie te duiken.
Lieve (begin)veertiger, dit is wat je nu al zou moeten weten over de overgang
Ik moet je eerlijk bekennen dat ik jarenlang heb gedacht dat ‘de overgang’ precies hetzelfde betekende als ‘de menopauze’ (en ik ben vast niet de enige).
Wat is de overgang?
Het zit namelijk zo: de overgang is de héle periode waarin je langzaam van een vruchtbare naar een onvruchtbare fase in je leven gaat. In totaal kan deze periode wel 10 jaar duren. Met de menopauze wordt letterlijk ‘laatste menstruatie’ bedoeld. De menopauze vindt dus plaats tijdens de overgang. De periode vóór de laatste menstruatie wordt perimenopauze genoemd, de periode erna de postmenopauze.
Wanneer begint de overgang gemiddeld? (leeftijd)
Gemiddeld begint de overgang rond een leeftijd van 45 jaar, maar je kunt er ook eerder of later mee te maken krijgen. Bij de meeste vrouwen treedt de laatste menstruatie (menopauze) op als ze rond de 50 zijn, maar ook dit verschilt per vrouw. De precieze leeftijd van de menopauze kun je overigens pas achteraf vaststellen als de menstruatie twaalf maanden is uitgebleven. Overgang leeftijd 42 is iets waar veel vrouwen zich aan vasthouden, maar zoals je ziet is 42 lang niet altijd de leeftijd waarop het begint.
Oestrogeen, serotonine en oxytocine
Dat de meeste vrouwen rond hun 45e in de overgang komen, betekent niet dat je je ogen tot die tijd zou moeten sluiten voor deze fase in je leven. Vanaf ongeveer je 40e neemt de aanmaak van oestrogeen namelijk langzaam af. Dit heeft effect op twee neurotransmitters: serotonine en oxytocine. Serotonine wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd. Kijk dus niet gek op als je zodra je de veertig bent gepasseerd je wat minder vrolijk en outgoing bent dan voorheen. Oxytocine – ook wel bekend als ‘knuffelhormoon’ – komt vrij bij alle vormen van intimiteit. Ook van deze neurotransmitter wordt er minder geproduceerd als het oestrogeen niveau daalt. Dat zorgt ervoor dat je vaker met rust gelaten wilt worden en de natuurlijke drang om voor anderen te zorgen minder aanwezig kan zijn. In feestjes, verjaardagen en kletspraatjes bij de koffie automaat heb je simpelweg wat minder zin.
Perimenopauze
Hoewel je eierstokken vanaf je 40e minder oestrogeen aanmaken, is je menstruatie dan vaak nog regelmatig. Hoe dichter je bij de menopauze (je allerlaatste menstruatie) komt, hoe duidelijker de veranderingen in je menstruatiepatroon worden. De ongesteldheden komen korter of juist langer na elkaar. Ze zijn zwaarder of juist minder zwaar. Wanneer de cyclus van je menstruatie eenmaal duidelijk verandert – vaak gaat dit samen met opvliegers en (nachtelijk) transpireren – dan weet je dat je in de perimenopauze bent aanbeland.
Symptomen van de perimenopauze
De overgang begint vaak met subtiele veranderingen. Goed naar je lichaam luisteren en weten waar je op moet letten is een eerste stap. Een overzicht van symptomen van de perimenopauze vind je hieronder. Herken je een aantal klachten en wil je graag meer duidelijkheid of deze klachten samenhangen met de overgang? Dan zou je een FSH-test kunnen doen. Deze test meet de hoeveelheid FSH (follikel stimulerend hormoon) in je urine. Dit hormoon is verantwoordelijk voor de rijping van eicellen. Als je eicellen opraken, maakt je lichaam meer FSH aan. Hoe hoger het FSH-gehalte, hoe groter de kans dat jouw klachten overgang gerelateerd zijn.
Fysieke symptomen van de perimenopauze
Opvliegers en nachtelijk zweten
Vaginale droogheid
Urineverlies
Verminderd libido
Gewrichtspijnen
Vermoeidheid en slapeloosheid
Haaruitval en droge huid
Gewichtstoename
Mentale symptomen van de perimenopauze
Depressieve gevoelens en neerslachtigheid
Hoofdpijn
‘Mist’ in het hoofd
Concentratievermogen en denksnelheid nemen af
Geheugenverlies
Terwijl je iets vertelt, raak je het spoor bijster
Nieuwe zaken aanleren is moeilijk
Overactieve gedachten (je gedachten blijven de hele dag én nacht doorrazen)
Gekke dromen
Emotionele symptomen van de perimenopauze
Huilbuien zonder duidelijke reden
Je bent sneller geïrriteerd
Angstgevoelens en paniekaanvallen
Je bent sneller boos
Woedeaanvallen
Stemmingswisselingen
Goede raad voor de overgang
Als ik bovenstaand lijstje op mezelf betrek (ik ben 45) herken ik een paar symptomen. Ik merk vooral dat mijn huid droger wordt. En als ik een dag veel gelopen heb, voel ik dat aan mijn knieën. Ook mijn geheugen is niet meer zo scherp als het ooit was. Hoewel het meevalt met de symptomen heb ik met mezelf afgesproken dat ik de komende jaren wat beter naar mijn lichaam ga luisteren (zonder meteen een hypochonder te worden). Met in mijn achterhoofd de tegeltjeswijsheid: Voor je 40e zorgt je lichaam voor jou en na je 40e wordt het tijd om voor je lichaam te gaan zorgen. En zo het maar net.
Wil je weten of je in de overgang zit?
Beantwoord de vragen in drie minuten en ontvang persoonlijk advies.DOE DE TEST
Bronnen: A. Vogel, GezondNU
Meer lezen over de overgang?
Bio-identieke hormonen: dit kunnen ze voor je betekenen tijdens de overgang
Signalen overgang: 7 verrassende feiten die je eerder had willen weten
Wanneer begint de overgang?
(Bijna) in de overgang? Ondersteun jezelf met déze 3 essentiële oliën
