Tot je 30e worden je botten steeds sterker, totdat je je piekbotopbouw bereikt. Na je 35e begint de sterkte van je botten af te nemen. Dit is een natuurlijk proces. Als je osteoporose hebt, is de verzwakking van de botten ernstiger en verloopt het proces sneller dan normaal. De dichtheid en kwaliteit van de botten neemt af en je loopt een verhoogd risico op botbreuken. Osteoporose komt vooral voor bij ouderen, maar kan ook jongere mensen treffen. In Nederland hebben ongeveer 1 miljoen mensen osteoporose. Hieronder vertellen we je meer over de belangrijkste symptomen, mogelijke oorzaken, en de behandeling.
Osteoporose: de belangrijkste symptomen op een rij
Je botten bestaan uit actief levend weefsel, net zoals bijvoorbeeld je spieren. Vanaf je geboorte zijn je botten druk met groeien en sterker worden. Dit proces wordt gestimuleerd door gezonde voeding met voldoende calcium en vitamine D, en door lichaamsbeweging. Rond je 30e heb je je zogenaamde maximale botmassa bereikt, dan zijn je botten op hun sterkst. Daarna begint de botmassa heel langzaam af te nemen: een natuurlijk proces dat bij het ouder worden hoort. Bij vrouwen kan dit sneller gaan, omdat de overgang bijdraagt aan de verzwakking van de botten. Bij osteoporose is de botmassa meer verlaagd dan normaal en heeft deze minder kalk en andere mineralen. Ook is de botstructuur veranderd. Er zijn kleine openingetjes in ontstaan; het bot is poreus geworden. Samen zorgt dat ervoor dat je botten zwakker zijn.
Osteoporose symptomen
Vaak komen mensen er pas laat achter dat ze osteoporose hebben omdat de aandoening in het begin geen klachten geeft. Een botbreuk is dan vaak een eerste signaal dat wordt opgemerkt. Als je osteoporose hebt kun je al een bot breken als je struikelt, een misstap maakt of valt. Meestal gaat het bij zo’n eerste breuk om een gebroken vinger, pols, arm of been. Meer ernstige botbreuken zijn een heupbreuk en een wervelbreuk. Een wervelbreuk wordt minder makkelijk gesignaleerd maar kan veel klachten geven, omdat de stand van je wervelkolom verandert. Denk aan pijn in de (onder)rug, spierpijn, een kromme rug, darm- of blaasklachten en problemen met het evenwicht. Een arts kan vaststellen of er sprake is van osteoporose door middel van een botdichtheidsmeting (DEXA-scan) en bloedonderzoek.
Osteoporose oorzaak
Verschillende risicofactoren spelen een rol bij osteoporose. Vrouwen ontwikkelen de aandoening vaker dan mannen; tijdens de overgang kan de afname van oestrogeen leiden tot een versnelde afname van de botmassa. Osteoporose kan ook samenhangen met:
- Genetische factoren
- Leefstijl factoren: een gebrek aan lichaamsbeweging, voeding die arm is aan eiwitten, calcium en vitamine D, roken en overmatig alcoholgebruik kunnen bijdragen aan het ontstaan van osteoporose
- Langdurig gebruik van ontstekingsremmers
- Ziekten en aandoeningen zoals onder andere een te snelle schildklier, reuma en kanker
- Ondergewicht
- Vroegtijdige overgang
- Een tekort aan vitamine
Osteoporose behandeling
Osteoporose is chronisch. Maar je kunt wel van alles doen om je botten zo sterk mogelijk te houden. Daarbij zijn 3 onderdelen belangrijk:
- Gezonde en gevarieerde voeding die rijk is aan eiwitten, calcium, magnesium, zink, vitamine D en vitamine K.
- Lichaamsbeweging: als je je botten actief belast, is dat een signaal voor ze om sterk te blijven. Bewegen tegen de zwaartekracht in geeft de meeste botbelasting en het beste resultaat. Goede voorbeelden hiervan zijn: wandelen, traplopen, hardlopen, tennissen, dansen, touwtje springen.
- Medicatie, als je arts die voorgeschreven heeft.
- Valpreventie: hier kun je aan werken samen met je arts, fysiotherapeut en/of osteoporose verpleegkundige.
Osteoporose levensverwachting
De levensverwachting van iemand met osteoporose kan variëren en is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de ernst van de aandoening, de algemene gezondheidstoestand van de persoon en de aanwezigheid van andere medische aandoeningen. Osteoporose zelf is meestal niet direct levensbedreigend, maar de complicaties die ermee gepaard gaan, zoals botbreuken, kunnen wel een invloed hebben op de levensverwachting en de kwaliteit van leven.
Bron: osteoporosevereniging.nl
