Jaarlijks ervaart 17% van de beroepsbevolking in Nederland burn-out klachten. Dit komt neer op circa 1,3 miljoen mensen. Het arsenaal aan behandelmethodes om te herstellen van een burn-out groeit dan ook gestaag. Een element dat je daar regelmatig in terug ziet komen is meditatie. En dat is niet voor niets. In dit artikel vertelt coach Magda de Muijnck waarom meditatie je beste vriend is als je wilt genezen van een burn-out of op het randje van opbranden zit. Ook lees je welke rol de wijsheid van Zwitserse psychiater Carl Jung (1875 – 1961) speelt in dit verhaal.
Dit is hoe meditatie kan helpen bij het herstel (en voorkomen) van een burn-out
Magda: ‘Meditatie heeft bij mij een sleutelrol gehad in het herstel van mijn burn-out. Ik volg de Rinzai-traditie binnen het Japanse Zenboeddhisme. In deze traditie is zelfreflectie de toegang tot een bevrijd leven. Dagelijks mediteren geeft me rust en overzicht. Geen ochtend is hetzelfde: de ene keer word ik rustig, de andere keer heel creatief en dan is er weer een dag dat ik nauwelijks stil kan blijven zitten. Ik ga ook regelmatig op sesshin, een meditatieretraite van een weekend of week. We mediteren dan 15 keer per dag zo’n 25 minuten met 5 minuten loopmeditatie ertussen. Ongemak, pijntjes en onrust komen regelmatig voorbij. Dat betekent niet dat het mediteren niet goed gaat – de oefening zit ‘m er juist in dat je met die ‘ruis’ om kunt gaan. Gewoon blijven zitten, niet oordelen, er is geen goede of foute meditatiesessie.
Alles perfect willen doen
Voor mensen met een burn-out is het vaak een hele uitdaging om hun oordelen over hun practice los te laten, want zij zijn vaak perfectionistisch en prestatiegericht. Juist voor hen is het zo helend om te steeds opnieuw de stilte in te gaan. Het trainen van je geest door gewoon te blijven zitten helpt je om jezelf beter te leren kennen. Een burn-out gaat vaak niet over hard werken, maar over waarden die je jezelf oplegt. Alles perfect willen doen, de beste willen zijn, je punt willen maken, heeft in een diepere laag te maken met gezien willen worden en bang zijn voor afwijzing. Als je langer mediteert, wordt de stem van je innerlijke criticus steeds wat zachter. Mediteren vergroot je lichaamsbewustzijn en brengt je in verbinding met je behoeften. Je lichaam is veel wijzer dan je gedachten ooit kunnen zijn.
Kom thuis in je lichaam meditatiepakket
- 60 minuten geleide meditaties voor een liefdevolle relatie met je lijf
- Ingesproken door holistisch therapeut Suze Retera
- Inclusief 30 pagina dik dossier + mini podcast
Inzicht krijgen in je complexen
Meditatie kan je ook inzicht geven in je complexen. Dit is een waardevol concept ontwikkeld door de psychiater Carl Jung. In ons onbewuste is van alles aanwezig wat we verdrongen hebben of nog niet weten, zegt Jung. Deze herinneringen of onontdekte talenten noemt hij je schaduwen. Zij vormen samen complexen die door middel van emoties naar buiten komen. Je komt erachter wat je complexen zijn door jezelf af te vragen waar je boos of verdrietig van wordt. Waar je emotioneel op reageert. Als je dan eerlijk bent naar jezelf, heeft dat vaak meer te maken met jou dan met de ander. Je complexen liggen vaak ten grondslag aan de thema’s die je steeds weer tegenkomt in je leven. Mijn thema is bijvoorbeeld dat ik als 4e in het gezin kwam, ruim na de rest. Ik was het nakomertje dat tevergeefs met de anderen probeerde mee te praten en op het laatst maar gewoon haar mond hield. Ook in mijn latere leven vond ik het moeilijk om het woord te nemen. En ik ergerde mij eraan als anderen dat wel deden. Deze ergernis kenmerkt Jung als projectie van mijn eigen complex op het acteren van de ander: ‘jij neemt altijd het woord en geeft mij geen kans’.
Terugval voorkomen
Als je een dagelijkse meditatie practice opbouwt, ga je bepaalde patronen in je gedachten zien. En ook in het dagelijkse leven wordt het steeds makkelijker om je hier bewust van te worden. Onbewuste stukjes van je geest vinden door de stiltemeditatie hun weg naar het bewuste en kunnen verwerkt worden. Grote kans dat je uiteindelijk precies die complexen tegenkomt die bij hebben gedragen aan het ontstaan van je burn-out. Dit inzicht helpt je niet alleen beter te herstellen, maar ook te voorkomen dat je later in je leven weer opnieuw opbrandt.
Animus en anima
Tenslotte is er een ander stukje theorie van Jung dat je kan helpen in het herstel van een burn-out. Jung ontdekte tijdens zijn onderzoeken dat er een mannelijk deel in de vrouw zit (animus) en een vrouwelijk deel in de man (anima). Je kunt hier ook de bekende Chinese begrippen Yin (vrouwelijk) en Yang (mannelijk) aan koppelen. Jung stelt dat het voor elk mens cruciaal is dat zijn of haar mannelijke en vrouwelijke delen ontwikkeld worden en in balans zijn. Mannelijke eigenschappen zijn actie, succes, naar buiten treden, het verstand gebruiken. Vrouwelijke eigenschappen zijn rust, verbinding, naar binnen gaan en naar het gevoel luisteren.
Disbalans
Je raadt het al: een disbalans ligt in de huidige maatschappij op de loer. Helaas is er nog steeds vaak meer waardering voor mannelijke eigenschappen, zowel op sociaal, cultureel als politiek vlak. En de moderne economie is er een die 24/7 draait en streeft naar eindeloze groei en productiviteit. Voor zowel mannen als vrouwen ligt een onderontwikkeling in hun vrouwelijke kant op de loer. Mannen kijken dan alleen maar naar resultaat en streven naar eindeloze groei. Omdat deze houding heel normaal is in de huidige maatschappij, vooral in de zakelijke wereld, hebben veel vrouwen dit gedrag gekopieerd. Vrouwen worden daar bovenop vaak ook nog eens extra hard voor zichzelf.
Vrouwelijke energie
Gelukkig beseffen steeds meer mensen dat het absoluut onhaalbaar is om alleen op de yang-kant te teren. Stiltemeditatie kan mannen én vrouwen helpen te onderzoeken hoe het ervoor staat met hun vrouwelijke energie. En natuurlijk helpt het je te oefenen met niets doen, rusten, loslaten. Onmisbare ingrediënten in de genezing van een burn-out, en cruciale skills die je helpen voorkomen dat je (weer) opbrandt.’
Tip: yoga en meditatie ontspanningsdeken
Een yogadeken is een speciaal ontworpen deken die vaak wordt gebruikt tijdens yogabeoefeningen en meditatie. Ze zijn gemaakt van zachte, comfortabele materialen zoals katoen. Je kunt de deken gebruiken voor warmte en comfort. De warmte helpt om volledig te ontspannen en te genieten van de rustfase. Daarnaast bieden yogadekens extra ondersteuning bij specifieke houdingen. Je kunt hem bijvoorbeeld onder je knieën plaatsen tijdens knielende houdingen. Hiermee verminder je de druk op botten en gewrichten. Je kunt een yogadeken ook oprollen of opbouwen en gebruiken als (meditatie)kussen. Bij actievere yogavormen kan de deken worden gebruikt om zweet af te vegen en je gezicht en lichaam droog te houden. Daarnaast geeft een yogadeken een gevoel van geborgenheid: gebruik hem als zacht ‘schild’ waarmee je prikkels van buitenaf weert. Verkrijgbaar via de Holistik Shop, €29,95
Meer lezen
Een burn-out: dit is waarom het herstel vaak zo lang duurt
Rhodiola: waarom dit kruid jouw beste vriend is bij een burn-out
Chinese geneeskunde & burn-out: een stille noodkreet van je Yin energie
Beweging als medicijn bij een burn-out: dit zijn de do’s en don’ts
Burn-out & stress: met deze 10 hands-on tips haal je de druk van de ketel
Ademhaling en burn-out: waarom ze meer met elkaar te maken hebben dan je denkt
Opgebrand raak je niet zomaar: dit zijn de 12 fasen van een burn-out
Een burn-out voorkomen? Let op déze 7 tekenen aan de wand…
Burn-out & Ayurveda: een verfrissende kijk op opgebrand zijn
Kom thuis in je lichaam meditatiepakket
- 60 minuten geleide meditaties voor een liefdevolle relatie met je lijf
- Ingesproken door holistisch therapeut Suze Retera
- Inclusief 30 pagina dik dossier + mini podcast
