Een burn-out duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. De duur varieert van 3 maanden tot meer dan een jaar. Voor veel patiënten is het herstel allesbehalve een lineair proces. Bij sommigen stagneert het herstel na een tijdje volledig en anderen krijgen een terugval na een mislukte ‘re-integratie’. En hoe langer je thuiszit, hoe frustrerender zo’n terugval kan zijn… Voor de patiënt én de omgeving. Waarom het herstel van een burn-out zo lang kan duren, lees je hieronder.
Burn-out: dit is waarom herstel vaak zo lang duurt
Voor we naar het herstel van een burn-out kijken, is het goed om nog eens te kijken hoe deze staat van uitputting precies tot stand komt. Een burn-out ontstaat geleidelijk en is het resultaat van systematische overbelasting. Iemand is overbelast wanneer zijn of haar normale rust en slaap niet meer volstaan om volledig te herstellen van de geleverde inspanning. Bij mensen met een burn-out is gedurende een lange periode de stress gestegen, terwijl het biologische herstel stelselmatig tekort schoot. Zij verbruikten dus dagelijks steeds meer energie dan ze konden bijvullen. Een burn-out kondigt zich altijd met (subtiele) signalen aan, maar vaak nemen mensen geen of onvoldoende maatregelen om het tij te keren.
Een chronische stressconditie
Doordat het lichamelijke herstel zo achterblijft, ontstaat er een soort ‘herstelschuld’. Je staat als het ware rood in je energiereserves. Deze groeiende herstelschuld creëert een chronische stressconditie. Als oplossing voor de vermoeidheid gaat je stresssysteem namelijk automatisch harder werken, om je lichaam toch van de nodige energie proberen te voorzien. Dit kun je ervaren als een golf van nieuwe energie, en is dus nogal een tricky kantelpunt. Want in werkelijkheid ben je juist nu regelrecht op de afgrond aan het afstevenen. Je teert op je laatste voorraden energie. Bovendien gaat je lichaam deze nieuwe stressconditie als normaal ervaren, en zo ontstaat er een vicieuze cirkel van toenemende symptomen en afnemende energie. Insert hier de vele intense fysieke en mentale symptomen van overspanning. Op een gegeven moment slaat de motor van je stressmechanisme af en gaat het niet meer: je bent nu echt opgebrand. Je kunt eigenlijk bijna niets meer.
Andere factoren die je herstelproces beïnvloeden
Hoe meer uitgeput je systeem is, hoe langer je herstel dus waarschijnlijk zal duren. Klinkt logisch, toch? Je herstel kan ook stagneren omdat je bijvoorbeeld niet genoeg maatregelen (kunt) nemen en je je in een drukke omgeving blijft begeven. Door externe factoren dus; stressoren die aanwezig blijven. Ook biologische factoren kunnen je herstelduur beïnvloeden. Het kost voor je lichaam tijd om de ‘herstelschuld’ weg te werken. Het lichaam moet in de herstelstand kunnen komen voordat er sprake kan zijn van daadwerkelijke regeneratie. Soms is dat lastig, door bijvoorbeeld een overwegende dominantie van de ‘actiemodus’ van het autonome zenuwstelsel.
Leerprikkel
Bovendien is het niet altijd makkelijk om aan te voelen wat wel en niet je herstel bevordert. Een wandeling kan bijvoorbeeld best oké voelen, maar toch zonder dat je het weet weer even de rem zetten op je herstelproces. Dit is voor behandelaars belangrijk om in de gaten te houden, want een zogeheten ‘leerprikkel’ kan dus zomaar averechts werken. Tenslotte kun je als gevolg van de grote stress slaap- of stemmingsstoornissen ontwikkeld hebben die het moeilijk maken om in de herstelstand te komen.
Een aantal tips
Kortom, het kan een ingewikkelde klus zijn om allerlei verschillende processen in je lichaam weer gezond en soepel te laten verlopen. Hoe je herstel verloopt hangt af van allerlei externe en interne factoren en vaak is het nodig om met een professional samen aan je genezing te werken. Ben jij momenteel opgebrand of zit je tegen een burn-out aan? Hieronder vind je een aantal algemene tips die kunnen helpen.
- Onderzoek de gedachtepatronen die bij hebben gedragen aan je uitputting door middel van meditatie en zelfreflectie. Zo verklein je ook de kans dat je later in je leven nog een keer opgebrand raakt.
- Het kruid Rhodiola kan je wellicht een handje helpen op de weg naar herstel. Uit onderzoek van de universiteit van Wenen bleek dat Rhodiola verlichting kan bieden bij burn-out klachten. De eerste verbeteringen waren al na één week merkbaar. Rhodiola verlaagt de cortisolspiegel. Hierdoor verbetert het vermogen van het lichaam om met stress om te gaan. Deelnemers aan het onderzoek gaven bovendien aan dat hun levensvreugde als gevolg hiervan was toegenomen.
- Laat alcohol en koffie vooral even staan. Ze verhogen cortisol (stresshormoon) en verstoren de aanmaak en het functioneren van melatonine (slaaphormoon) waardoor je minder uitrust. Ook belasten alcohol en koffie je lever, waardoor stresshormonen minder snel worden afgebroken.
- Een mooie methode uit de Ayurveda om je stresslevels mee omlaag te brengen is een massage met warme sesamolie. Neem hier na een warme douche een kwartiertje de tijd voor, en je zenuwstelsel komt op z’n minst dichterbij die broodnodige ruststand.
- Experimenteer met yoga nidra meditaties die je helpen om je zenuwstelsel te kalmeren en makkelijker in slaap te vallen.
Over yoga nidra
Yoga Nidra betekent letterlijk ‘slaap van de yogi’. Maar het is alles behalve slapen zoals je ’s nachts doet. Zie het als een zeer diepe vorm van meditatie. Via Yoga Nidra kom je in de ruimte tussen waken zijn en slapen. Het brengt je in een schemergebied waarin je rationele brein slaapt, maar je onderbewuste actief blijft. Door de diepe ontspanning verwerk je prikkels, neemt de spierspanning in je lichaam af en dalen je bloeddruk en hartslag. Precies wat je nodig hebt als je aan het herstellen bent van een burn-out. Wil je Yoga Nidra zelf proberen? Bestel dan het Holistik Yoga Nidra & Slaap Pakket met 3 nidra’s van één van de beste teachers van Nederland: Suze Retera.
Meer lezen
Dit is hoe meditatie kan helpen bij het herstel (en voorkomen) van een burn-out
Rhodiola: waarom dit kruid jouw beste vriend is bij een burn-out
Chinese geneeskunde & burn-out: een stille noodkreet van je Yin energie
Beweging als medicijn bij een burn-out: dit zijn de do’s en don’ts
Burn-out & stress: met deze 10 hands-on tips haal je de druk van de ketel
Ademhaling en burn-out: waarom ze meer met elkaar te maken hebben dan je denkt
Opgebrand raak je niet zomaar: dit zijn de 12 fasen van een burn-out
Een burn-out voorkomen? Let op déze 7 tekenen aan de wand…
Burn-out & Ayurveda: een verfrissende kijk op opgebrand zijn
Bron: gezondheidskrant.nl
