Cafeïne & je gezondheid: dít gebeurt er in je lijf de uren na de eerste slok

Body

Evelyn van Hasselt
20.04.2022

Het eerste waar ik aan denk als ik wakker word? Koffie. Er komt al jaren niets tussen mij en mijn caffè latte. De eerste slok bezorgt me soms zelfs kippenvel, zo lekker vind ik het. En hoewel koffie voor mijn gevoel enorm verkwikkend werkt, wil ik ook graag weten in hoeverre het belastend is voor mijn lijf. Want in koffie zit cafeïne. En dat is een stofje waar heel wat over valt te vertellen..

Koffie & je gezondheid: dít gebeurt er in je lijf de uren na de eerste slok…

Om te begrijpen wat een kopje koffie met je doet, moet je eerst weten wat cafeïne is. In pure vorm is cafeïne een wit, nogal bitter stofje dat in zo’n 60 planten voorkomt. Eén van die planten is de koffiestruik. Deze struik maakt cafeïne aan om zichzelf te beschermen tegen insecten en plagen van buitenaf.

Toxische stof

Cafeïne heeft een stimulerende werking en wordt razend snel opgenomen in je bloed. Een paar minuten na je eerste slok raast ongeveer de helft van de cafeïne al door je bloedbaan. Het effect van een kop koffie is het grootst na zo’n 1,5 uur. Omdat je lichaam cafeïne ziet als een drug of toxische stof wil het er zo snel mogelijk van af. Je lever is verantwoordelijk voor de verdediging van je lichaam. Dit orgaan zorgt er voor dat de cafeïne wordt afgebroken. Zo’n vier uur na consumptie is ongeveer de helft van de cafeïne uit je lichaam verdwenen.

Thuiskomen in je eigen lichaam?

Download nu de gratis Mini Guide en ontvang tips van Karlijn, Evelyn & een team van experts.

Koffie en cortisol

Maar wat gebeurt er nou eigenlijk in je lijf tussen de eerste slok en het moment dat je lever alle cafeïne weer heeft afgebroken? De effecten van cafeïne zijn afhankelijk van een aantal factoren: je leeftijd, drink- en rookgewoonten, lichamelijke gesteldheid en de afbraaksnelheid van cafeïne in je lichaam. De een reageert dus heftiger op een kop koffie dan de ander. Maar als een paal boven water staat dat cafeïne heel wat lichaamsfuncties beïnvloedt. Het stofje werkt direct op je hersenen en stimuleert daar de afgifte van 2 stresshormonen: cortisol en adrenaline. Twee koppen koffie (200 mg) jagen je cortisolspiegel binnen een uur 30% omhoog. Hierdoor kan je je wat meer gestrest voelen. Het stresshormoon adrenaline geeft de afgifte van dopamine een boost. Dopamine is een neurotransmitter die je hersenen stimuleert. Om die reden voel je je gelukkiger na het drinken van een kop koffie. Drink je echter te veel dan kun je last krijgen van rusteloosheid, angstgevoelens, slaapproblemen of hoofdpijn.

Nieren en darmen

Koffie is niet alleen van invloed op processen in je hersenen. Ook je nieren en darmen merken het vrijwel direct als jij jouw eerste slok neemt. Cafeïne beïnvloedt allerlei vaatjes in je nieren waardoor de druk in de filtertjes van de nieren iets toeneemt. Hierdoor produceer je wat meer urine in het uur na je kop koffie. Veel mensen merken na het drinken van koffie dat ook hun darmen actiever worden. Koffie prikkelt de reflexen van de maag en darmen. Of dat komt door cafeïne of door één van de honderd andere stofjes in koffie is echter de vraag.

Maximaal 2 koppen (of soms 3)

Hoewel koffie dus aardig wat teweeg brengt, is helemaal stoppen voor mij geen optie. Ik blijf het drinken, alleen niet de godganse dag door. De halfwaardetijd van cafeïne is 5,7 uur. Dit betekent dat als je ‘s middags 200 milligram cafeïne gebruikt (1 à 2 kopjes) je rond 17.45 uur nog altijd 100 milligram cafeïne in je lijf hebt. Pas rond 23.00 uur is de cafeïne verwerkt. Ik heb dan ook met mezelf afgesproken dat ik niet meer dan 2 koppen koffie per dag drink, en dan voor 14.00 uur. Of me dit lukt? Niet altijd, maar vaak wel. En op de dagen dat ik 3 koppen drink denk ik gewoon aan de gezonde kanten van koffie. Want die zijn er gelukkig ook. Koffie is een belangrijke leverancier van mineralen en anti-oxidanten. Het bevat polyfenolen, voedingsvezels, kalium, magnesium, mangaan, ijzer en vitamine B3. En daar is ook wat voor te zeggen, nietwaar?