Misschien ben je voornamelijk bekend met vitamine A als gewild ingrediënt in je huidverzorging. In veel crèmes en serums vind je namelijk retinol, de actieve vorm van vitamine A die je lichaam herkent. Dat retinol je huid kan verbeteren is inmiddels goed onderzocht en algemeen bekend. Maar over de interne voordelen van vitamine A weten de meeste mensen een stuk minder, hooguit dat het goed is voor je ogen. Dat terwijl vitamine A onder andere een belangrijke rol speelt in het ingenieuze samenspel van je hormonen. Orthomoleculair therapeut Desirée Domacassé praat je bij.
Vitamine A: zo ondersteunt dit stofje jouw hormoonbalans
Desirée: ‘Laten we beginnen bij dat bekende voordeel van vitamine A voor je ogen. Eet je worteltjes, hoor je vaak. Een goed advies, omdat de oranje kleur carotenoïden bevat, die o.a. achteruitgang van je ogen voorkomen. Carotenoïden is één van de hoofdgroepen van fytonutriënten, voedingsstoffen die van nature in planten voorkomen. Fytonutriënten zitten met name in de schil van de planten, waarbij de kleur van de schil veel zegt om welk type het voornamelijk gaat. Er zijn zo’n 5000 verschillende fytonutriënten in groenten, fruit, granen en andere plantaardige bronnen. Er is nog veel onbekend over hun werking, maar ze bevatten in ieder geval allemaal antioxidanten die schade in het lichaam tegengaan en daardoor chronische ziekten voorkomen.
Bètacaroteen
De vitamine A in planten, die je waarschijnlijk kent, heet bètacaroteen. Maar ook alfacaroteen en beta-cryptoxanthine zijn oranjekleurige plantnutriënten waaruit je lichaam vitamine A kan maken. Helaas is het wel zo dat naar schatting 50% van de bevolking vanwege genetica de omzetting van bètacaroteen naar retinol niet kan maken. Het gaat om een afwijking in de zogeheten BCO1 gen. Hierdoor zou je de dierlijke bronnen van vitamine A moeten eten om een tekort te voorkomen. Ook een tekort aan zink kan ertoe leiden dat je lijf de omzetting van plantaardige naar bruikbare vitamine A niet goed kan maken. Als je witte wolkjes op je nagels hebt dan weet je dat je meer zink nodig hebt, en dus ook vitamine A.
Je hormonen
Voor je hormoonhuishouding is voldoende vitamine A enorm belangrijk. Bij veel vrouwen die klachten hebben rondom hun menstruatie is dit vaak te wijten aan een onvoldoende aanmaak van progesteron na de eisprong. Progesteron heb je nodig om je kalm te voelen en goed te slapen in de tweede fase van je cyclus (de luteale fase). Ook zorgt dit hormoon ervoor dat je niet te heftige bloedingen hebt, je borsten vrij blijven van knobbels en dat je immuunsysteem goed werkt. Ook als je in de perimenopauze zit (na je 35-40ste ongeveer), dan zijn je hormonale klachten voornamelijk te wijten aan een gebrek aan progesteron.
Progesteron
Progesteron maak je alleen aan wanneer je maandelijks ovuleert en dus geen hormonale anticonceptie gebruikt. Elke maand na je eisprong gaat het gele lichaam (ook wel corpeus luteum, dat overblijft in je eierstok na een eisprong), progesteron produceren. Het aanmaken van het gele lichaam vergt nogal wat nutriënten, onder andere vitamine A. Vele dierstudies laten zien dat het gele lichaam voor een groot deel bestaat uit retinol. Daarbij blijkt uit onderzoek dat bij premenopauzale vrouwen met voldoende inname van carotenoïden de menopauze significant later begint. De onderzoekers concludeerden dat de carotenoïden baarmoeder veroudering tegengaan.
Andere hormonale voordelen
Als je last hebt van een te trage schildklier is het goed om je inname van vitamine A te verhogen, aangezien deze vitamine een positief effect heeft op de gezonde werking van je stofwisseling. Ook als je een diagnose hebt van endometriose wil je meer oranje gekleurd fruit eten. Het blijkt dat vrouwen die één of meer stuks citrusvruchten aten, een lager risico hadden op het ontwikkelen van endometriose. Daarbij is er ook een verband met onvruchtbaarheid gevonden. Voor vrouwen die moeite hebben met natuurlijke conceptie wordt vitamine A suppletie aanbevolen. Het is hierbij goed om te weten dat je van betacaroteen niet te veel kunt binnenkrijgen. Maar retinol in hoge dosis wel toxisch kan zijn voor je lever, zeker tijdens je zwangerschap. Dus houd je inname in de gaten (600-900 microgram is aanbevolen afhankelijk van jouw situatie). Ook vrouwen die last hebben van bloedarmoede door een ijzertekort, wat veroorzaakt kan worden door hevig bloedverlies tijdens de menstruatie, hebben baat bij extra vitamine A. Ijzer staat er namelijk om bekend dat de opname in het lichaam lastig is, maar met voldoende vitamine A voorkom je dat.
In welke voedingsmiddelen?
De plantaardige bronnen van vitamine A zijn niet alleen oranje, maar het is wel een handig plaatje om te onthouden. Je vindt de vitamine bijvoorbeeld in cantaloupe meloen, mango, zoete aardappelen, pompoen, kaki fruit en mandarijnen. Maar ook broccoli, boerenkool, asperges en spinazie zijn rijk aan carotenoïden. De dierlijke bronnen zijn volle zuivelproducten, eieren, waarbij levertjes en ook levertraan een hoge dosis vitamine A bevatten (handig in geval van een tekort, maar pas op dat je er niet te veel van binnen krijgt). Let erop dat wanneer je meer van deze voedingsmiddelen eet voor je vitamine A status je dit combineert met een theelepel vet of olie. Dat vindt deze in vet oplosbare vitamine heel fijn.
Meer lezen van Desirée?
Orthomoleculair therapeut: zó ondersteun jij de hormonen die je libido bepalen
Je borsten gezond houden? Let op je voeding en levensstijl
