Kitchari is een traditioneel Indiaas gerecht op basis van rijst en mungbonen Het is bedoeld om je lichaam mee op te schonen. Ayurvedisch therapeut Jeroen Mei maakt het wekelijks en weet als geen ander waarom Kitchari zo zuiverend werkt, vooral voor onrustige Vata-types. Maar ook als je Pitta of Kapha bent doet Kitchari veel goeds.
Ayurveda detox recept: herstel de balans in je lichaam met Kitchari
Van de 3 dosha’s (Vata, Pitta, Kapha) is Vata het meest gevoelig voor disbalans. Vata’s zouden dus – meer nog dan de andere body-mind types – heel goed op hun voeding moeten letten. Maar ook als je geen pure Vata bent, kan jouw Vata uit balans raken (zeker als je een druk bestaan leidt met veel prikkels). Het is dus altijd goed om wat aandacht aan je Vata te geven. Check hier welke body-mind type, ofwel Dosha, jij bent.
Ayurveda en de 5 elementen
Volgens de Ayurveda is alles in de wereld zoals we die kennen opgebouwd uit de vijf elementen; Ether, Lucht, Water, Aarde en Vuur. Deze elementen vinden we dus ook terug in onze voeding en de verschillende smaken die we kennen:
– Zoet (aarde en water)
– Zout (vuur en water)
– Zuur (aarde en vuur)
– Scherp (lucht en vuur)
– Bitter (ether en lucht)
– Wrang (aarde en lucht)
In elk van die smaken domineert een bepaald element. Vata dosha correspondeert met de elementen Ether en Lucht. De etherische doorluchtigheid die zo typerend is voor Vata, komt in balans door voeding waarin veel van de elementen aarde en water voorkomen. Concreet dus de smaken: Zoet, Zout en Zuur.
De 6 smaken uitgelegd volgens Ayurveda
Denk bij Zoet niet aan geraffineerde suikers (dit is voor iedereen slecht), maar aan de meeste groenten en voornamelijk knolgewassen zoals pastinaken, rode biet, zoete aardappels, wortels en pompen. Dit zijn letterlijk aardse en aardende smaken die de lucht-dosha weer in balans kunnen brengen. Denk ook aan noten, zaden en oliën en granen zoals rijst en spelt. De smaak Zuur vinden we terug in citrusvruchten, appels, aardbeien, groene druiven, pruimen, frambozen, bosbessen en bramen. Maar ook kaas en yoghurt hebben een zurige kwaliteit.
De Zout smaak spreekt het meest voor zich en hierbij kunnen we naast tafelzout – om ons eten op smaak te brengen (gebruik bij voorkeur Himalaya zout) – denken aan gerookte vis, Marmite, ansjovis, olijven en kaas. We eten met z’n allen veel te veel zout dus wees matig. Teveel zout geeft vroegtijdige veroudering, rimpels en grijs haar! Maar kleine hoeveelheden geeft rust en evenwicht in de geest en vermindert kramp en spanning in het lichaam. Naast deze voorkeurssmaken is het voor Vata persoonlijkheden heel belangrijk om zoveel mogelijk warm en vers te eten (vermijdt kliekjes). Mijd ook voeding die droog, bros en krokant is. Een beetje olie zou in geen enkele maaltijd voor Vata mogen ontbreken. En rauw eten is in een Vata dieet taboe.
Kitchari voor Vata types
Kitchari is een authentiek Indiaas recept dat met name voor Vata heel geschikt is, het bestaat voor de helft uit rijst en de andere helft uit mungbonen (of gespleten mungbonen). Dit zijn overigens de enige bonen die voor Vata geschikt zijn. Kitchari is een heerlijk warm, voedzaam, aardend maar toch licht verteerbaar maaltje. Onderstaand recept is genoeg voor vier personen.
Ingrediënten: detox Kitchari
– 1 kopje (circa 200 gram) mungbonen – een paar uur tot een nacht lang geweekt in water
– 1 kopje (circa 200 gram) basmati rijst – afgespoeld en eventueel een paar uur geweekt
– circa 1 eetlepel ghee of kokosolie
– 1 eetlepel komijnzaadjes
– 1 eetlepel korianderzaadjes
– 1/2 eetlepel gemalen komijn
– 2 knoflooktenen, geplet en fijngehakt
– 1 theelepel geelwortel (kurkuma)
– stukje gember (ter grote van een duim), fijngesneden
– 1 biologische bouillonblokje(groente)
– 1 bos verse koriander, de blaadjes
– Himalaya zout naar smaak
– peper naar smaak
– extra; voeg wat wortelgroenten toe zoals wortel, knolselderij of pastinaak.
Bereiding Ayurveda detox Kitchari
1. Verhit de kokosolie of ghee in een pan met dikke bodem en voeg komijnzaadjes en korianderzaadjes toe. Vervolgens de knoflook, gember en eventueel de wortelgroentes toevoegen. Sauteer dit een paar minuten op medium tot laag vuur. Voeg dan als laatste komijnpoeder en kurkuma toe en bak dit even mee.
2. Doe de afgespoelde mungbonen en rijst in de pan en voeg water toe tot het circa een centimeter onder water staat. Voeg het bouillonblokje toe. Na zo’n 20 minuten is de Kitchari gaar (afhankelijk hoe lang de mungbonen geweekt zijn). Voeg indien nodig water toe en check of bonen en rijst gaar zijn. De dikte van de Kitchari kun je naar eigen smaak bepalen, maar het hoort enigszins dun en soepachtig te zijn. Mix vervolgens ongeveer de helft van het mengsel met een staafmixer.
3. Maak op smaak met wat Himalaya zout en eventueel extra kruiden en peper.
4. Serveer warm en strooi er royaal verse korianderblaadjes over.
Ayurveda
Herfst Detox E-Book
Verlos je lijf van ballast en begin opgeruimd aan de koude maandenDoe mee voor €9,95
Meer lezen van Jeroen
Ayurveda-expert Jeroen Mei: dit zijn de do’s én don’ts van een gezond ontbijt
Ayurveda & stress: dít menstype is het meest vatbaar voor spanningen
Laag in je energie? Met deze 10 Ayurvedische basisregels herstel je de balans
Ayurveda & de herfst: met deze 10 tips krijgt het najaar geen vat op jou
Bacopa: zo kalmeert dit ayurvedische kruid jouw overspannen geest
Ayurveda therapeut vertelt: zó optimaliseer jij je weerstand in deze onrustige tijden
Ayurveda & spijsvertering: werkt jouw lichaam volgens een gezond patroon?
Ayurvedisch consult
Wil je zelf eens een Ayurvedisch consult ervaren? Meld je dan aan bij Jeroen via praktijkvoorayurveda.nl.
