Laat het woord ‘Ayurveda’ vallen en op de Holistik redactie spitsen we direct onze oren. We vinden deze eeuwenoude Indiase geneeswijze namelijk mateloos boeiend, ook in Nederland. Vandaar dat we Ayurvedisch therapeut Jeroen Mei hebben gevraagd ons in te wijden in de wondere wereld van Vata, Pitta en Kapha. Want zodra je weet wat voor Ayurveda type je bent, gaat er een wereld voor je open…
Welk Ayurveda type ben jij? Kapha, Pitta of toch Vata?
Eerst wat achtergrondinformatie: Ayurveda wordt als 5000 jaar oud systeem wel omschreven als ‘moeder der geneeswijzen’. Je kunt Ayurveda echter ook zien als ‘kunst van het leven’ omdat het een complete benadering is voor het verzorgen van lichaam en geest. Het is een universeel systeem dat in het westen steeds populairder wordt. Binnen de Ayurveda gaat men er van uit dat je als mens van nature gezond en gelukkig bent. Invloeden uit je omgeving en je leefwijze kunnen je echter uit balans brengen. Ziekte en ontevredenheid liggen dan op de loer.
De 3 dosha’s: Vata, Pitta en Kapha
Om terug te keren naar je natuurlijke staat, kijkt de Ayurveda eerst naar wat voor body/mind type je bent én hoe deze verschillende dosha’s (Vata, Pitta en Kapha) in jouw lichaam en geest verdeeld zijn. Voor iedere dosha gelden andere adviezen op het gebied van lifestyle, voeding, beweging en ontspanning. Wanneer je verder leest zul je jezelf waarschijnlijk herkennen in één of twee types. De meeste mensen zijn namelijk een combinatie van twee dosha’s.
Ayurveda type 1: Kapha
Kapha’s zijn zorgzaam, invoelend, tevreden, liefdevol en vol vertrouwen en geduld. Deze dosha is goed geaard, nuchter en heeft vaak een voorliefde voor luxe en comfort. Kapha’s bieden hun vriendinnen een oprecht luisterend oor en staan altijd voor iedereen klaar. Ook in materiële zin zijn ze vrijgevend. Stressbestendig is een andere belangrijke eigenschap van dit body/mind type. Kapha vrouwen hebben een zachte gladde huid, ronde vrouwelijke vormen en zijn vaak goed bedeeld. Als je tot dit type behoort ben je gemaakt om kinderen op de wereld te zetten.
Gezondheid
Een sterk gestel is typerend voor dit dosha-type net als een goed uithoudingsvermogen, maar dit betekent niet dat Kapha’s onkwetsbaar zijn. Overgewicht is vaak een probleem voor de Kapha-constitutie, want door een trage stofwisseling vliegen de kilo’s bij een verkeerd eetpatroon er zo aan. Niet zelden zijn kapha types op dieet. Als je een Kapha-constitutie hebt, dan worden de voedingstoffen uit jouw maaltijden goed door je lichaam opgenomen en kun je daardoor zelfs volstaan met slechts twee maaltijden per dag, vasten past goed bij dit type. Lichte, droge en verwarmende voeding is het beste. Denk aan toast, granen (geen tarwe) en bonen, gedroogd fruit als rozijnen en vijgen, geitenmelk en geitenkaas. Vermijd voedsel als vette zuivel, noten, chocolade, koek en gebak, ook al zijn Kapha’s hier doorgaans gek op. Groenten als asperges, broccoli en witlof zijn goed en deze moet je liever niet koken maar stomen of bereid in zonnebloemolie. Om ’s ochtends op gang te komen, is een kop koffie een prima idee. De smaken scherp, bitter en wrang zijn balancerend voor Kapha. Kapha-kwalen zijn onder andere verkoudheid, bronchitis, een hoog cholesterol en een vette huid.
Sport en ontspanning
Kapha-vrouwen zijn meestal niet erg sportief, maar wat vaker aan sport doen is wel heel goed voor je als jij tot dit dosha-type behoort. Vooral wat zwaardere vormen van beweging zijn goed, zoals krachttraining, aerobics, joggen, klimmen en roeien. Ook een yogavorm met veel beweging past bij Kapha’s. Kapha-vrouwen hebben het meeste baat bij droge en wat steviger vormen van masseren.
Liefde en seksleven
Kapha’s zijn sensuele wezens en vaak ware godinnen in bed. Door veel en vooral lange vrijpartijen blijf je als Kapha-vrouw gezond en lekker in je vel zitten.
Valkuilen
Als Kapha heb je de neiging om dingen bij het oude te houden, dat is immers bekend en vertrouwd en daar hecht dit type veel waarde aan. Loslaten is niet de sterkste eigenschap van Kapha. Herken je jezelf in dit type probeer dan toch eens wat vaker je routines te doorbreken en gooi het over een andere boeg. Nieuwe prikkels opzoeken en uitdagingen aangaan houden het leven immers spannend!
Ayurveda type 2: Pitta
Pitta’s zijn intens, gedreven, gepassioneerd, charmant, ze verlangen naar succes en hebben meestal geen gebrek aan zelfvertrouwen. Door hun moedige en besluitvaardige karakter gaan ze recht op hun doel af zonder zich door allerlei hersenspinsels te laten afremmen. En komt dit type obstakels tegen op haar pad dan ruimt ze die meteen uit de weg. Vaak hebben Pitta’s een goed analytisch verstand en een hoge intelligentie waardoor ze dol zijn op uitdagingen. In hun werk zijn ze meestal heel succesvol. Pitta’s hebben een goed geproportioneerde bouw en een opvallend sterke spijsvertering.
Gezondheid
Door de goede spijsvertering van de Pitta heeft dit type meestal een prima gezondheid en veel energie. De Pitta is gek op eten en kan honger hebben als een beer, maar komt voor haar veertigste verjaardag niet snel aan. Dit vurige type moet ondanks haar sterke spijsvertering wel op haar voeding letten. Vooral scherp, vet en gekruid eten, knoflook en ui werken als olie op het vuur en dan kan bij Pitta letterlijk en figuurlijk de vlam in de pan slaan, zowel lichamelijk als mentaal met prikkelbaarheid, boosheid tot agressie aan toe. Een verkoelend voedingspatroon brengt dit body/mind type meer in balans. Denk bij verkoelende voedingsmiddelen aan veel groene en bittere bladgroenten zoals andijvie, spinazie, spruitjes en witlof en zoete vruchten, koude gerechten en drankjes. Liever geen rood vlees en alcohol met mate. De smaken zoet, bitter en wrang zijn goed voor Pitta. Typische Pitta kwalen zijn ontstekingen, verhoging, acne, brandend maagzuur en op mentaal vlak kunnen ze letterlijk opgebrand in de ziektewet belanden als gevolg van een burn-out.
Sport en ontspanning
Pitta’s hebben een voorkeur voor competitieve sporten omdat ze zo hun krachten kunnen meten met anderen. Verkoelende activiteiten zijn vaak een beter idee als deze dosha domineert. Zwemmen, zeilen, wintersporten en actieve vormen van yoga brengen de actieve Pitta meer tot rust. Periodiek een massage met kokosolie of lavendel doet een Pitta goed en brengt haar in balans.
Liefde en seksleven
Pitta vrouwen hebben een gemiddelde belangstelling voor seks. Voor hun gezondheid is het goed als ze een paar keer per week, maar niet per se elke dag, de liefde bedrijven.
Valkuilen
Af en toe een tandje minder kan echt geen kwaad voor deze dosha. De sterke persoonlijkheid van de Pitta kan, zeker als ze uit balans is, behoorlijk zaalvullend zijn. De getalenteerde Pitta kan zo overtuigd zijn van haar wereldbeeld dat ze niet door heeft dat anderen toch echt heel anders tegen de wereld aankijken. Ben jij een Pitta? Geef dan ook anderen de ruimte die ze verdienen anders heb je straks niemand meer om je succes mee te delen.
Ayurveda type 3: Vata
Vata’s zijn beweeglijk, snel, enthousiast en idealistisch. Een Vata kan zowel uitgesproken introvert als extravert zijn. Vata’s houden van verandering en wisselen makkelijk van gedachten, kunnen snel iets in zich opnemen, maar vergeten doen ze het ook zo weer. Onder druk ervaart het Vata-type snel stress of angstgevoelens. Het zijn vaak creatieve en enthousiaste geesten die houden van reizen, praten, lachen en filosoferen. Het humeur van een Vata is net zo veranderlijk als het weer. Vata’s hebben een elegante lichte bouw, zijn vaak lang of juist aan de kleine kant, hebben vaak een droge huid en zijn eerder te licht dan te zwaar.
Gezondheid
Vata is het meest gevoelig van alles dosha’s, zowel lichamelijk als geestelijk. De prinses op de erwt is een spreekwoordelijk voorbeeld van een Vata-type! Aan het eind van de dag is deze dosha vaak uitgeput. Goed voor jezelf zorgen is voor dit body/mind-type daarom extra belangrijk. Geen maaltijden overslaan, zoveel mogelijk regelmaat inbouwen, en op vaste tijden, het liefst rond tien uur naar bed, is het allerbeste voor deze constitutie. Goed eten voor een Vata is bij voorkeur warm, vochtig en rijk aan natuurlijke oliën. Denk aan wat zwaardere voedzame etenswaren als kaas, boter, yoghurt op kamertemperatuur, voedzame soepen, zoete en zachte vruchten. Koude dranken zijn taboe! De smaken zoet, zuur en zout helpen Vata om meer geaard te zijn. Kwalen waar het Vata-type aan kan lijden zijn slapeloosheid, constipatie, een droge huid, angststoornissen, stress, verslavingen en artritis.
Sport en ontspanning
De fijnstoffelijke Vata moet zich uiteraard niet onderwerpen aan een Spartaans sportregime. Lichte vormen van beweging als ontspannende vormen van yoga, wandelen, dansen en fietsen zijn meer dan voldoende om de gezondheid op peil te houden. Regelmatig een massage met een verwarmende olie is zeer heilzaam voor Vata-types.
Seksleven
Vata’s hebben een wisselende belangstelling voor seks, vaak intens en kortdurend of helemaal niet. Het beste is daar tussen in. Niet te vaak (dat put teveel uit), maar van goede kwaliteit.
Valkuilen
Teveel en te gehaast dingen willen doen, onderweg even vlug wat eten zonder rustig te gaan zitten, op onregelmatige tijden werken, slapen en ontspannen, het is typisch Vata! Maar de adviezen van je (groot)moeder over Rust, Ritme en Reinheid zijn voor dit type uitgevonden en brengen je als opgejaagde Vata meer in contact met jezelf.
Over Ayurveda therapeut Jeroen Mei
Wil je uitgebreid advies over voeding die bij jouw type / dosha past, of heb je last van spijsverteringsklachten? Neem dat contact op met Jeroen Mei voor een Ayurvedisch advies op maat via praktijkvoorayurveda.nl.
Meer lezen over ayurveda
Nu je weet wat je dosha is, gaat er een Ayurvedische wereld voor je open en vind je de andere artikelen van Jeroen ook vast heel interessant:
Ayurveda en stress
Ayurveda en je spijsvertering
Ayurvedische eetregels voor meer energie
Ayurveda en onverenigbare voedingscombinaties
