Hoewel boos zijn meestal niet echt lekker voelt, is woede evolutionair gezien wel een nuttige emotie. Het wijst je bijvoorbeeld op mogelijk onrecht, kan ‘vijanden’ laten zien dat je jezelf kunt verdedigen en stoomt je lichaam klaar om actie te ondernemen in stressvolle situaties. Net als voor andere emoties geldt voor woede ook dat het oké – en zelfs gezond! – is om het af en toe te voelen. Houdt je boosheid echter lang aan, dan kan je gezondheid daar flink onder gaan lijden. Hoe dat zit, lees je hieronder.
Woede: 5 manieren waarop chronisch boos zijn je gezondheid schaadt
Alle emoties veroorzaken een reeks van fysiologische reacties en fysieke sensaties. Emoties voel je dus in je lichaam. Woede gaat vaak gepaard met een bonzend hart, een knoop in je maag en gespannen spieren. Als je boos bent komen er stofjes zoals adrenaline en cortisol vrij die je lichaam klaarstomen om te vechten of vluchten. Zolang dit gevoel ook weer zakt, is er niet zoveel aan de hand. Blijf je echter hangen in woede, dan verkeert je lichaam chronisch in een staat van stress. Chronische boosheid kun je herkennen aan aanhoudend cynisme, agressie, prikkelbaarheid, opvliegerigheid, overmatig veroordelen van anderen, snauwen en minachting. Tegelijkertijd zou je kunnen zeggen dat deze eigenschappen signalen zijn dat je je woede eigenlijk onderdrukt. Je weet niet hoe je op een gezonde manier uiting moet geven aan je boosheid, dus komt het er op deze manier uit. Hoe dan ook, of je nu spreekt van chronische of onderdrukte boosheid, je lijf ervaart het als chronische stress.
Chronische woede en je gezondheid
Als je gestresst bent, wordt alles wat niet essentieel is voor jouw overleving, zoals je spijsvertering, afgeremd. Je kunt je dus voorstellen dat chronische stress als gevolg van aanhoudende woede nogal wat gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Dit zijn een aantal mogelijke gevolgen van langdurige woede voor je gezondheid.
1. Verhoogde ontsteking
Onderzoek laat zien dat chronische stress laaggradige ontstekingen in het lichaam kan veroorzaken en de werking van je immuunsysteem verhinderen. Laaggradige ontstekingen worden ook wel chronische of stille ontstekingen (low grade inflammation) genoemd. Er is geen acuut probleem zoals pijn of koorts, maar je immuunsysteem is wél geactiveerd. Dit is een strategie van je lichaam om ervoor te zorgen dat ziekteverwekkers zich slecht kunnen vermenigvuldigen. Bij laaggradige ontstekingen circuleren er namelijk constant ontstekingsstoffen in je lijf die via je bloedbaan naar je organen en weefsels verspreid worden. Dit soort ontstekingen is niet ‘genezend’. Laaggradige ontstekingen kunnen juist ziekmakend zijn. Onderzoek uit 2019 laat zien dat volwassenen die aangaven met veel woede te kampen een hoger risico liepen op verschillende chronische ziekten.
2. Hartziekten
Woede zorgt ervoor dat je bloeddruk en hartslag omhoog gaan, wat een enorme druk kan geven voor je hartspieren, vooral als het lang aanhoudt. Dit verhoogt het risico op chronische hypertensie. Chronische stress kan je bloedsuikerspiegel en de vetzuren in je bloed ook in de war brengen, wat bloedvaten kan beschadigen en tot slagaderverkalking kan leiden. Wetenschappers suggereren dan ook dat er een verband is tussen chronische woede en hartziekten, hartaanvallen, beroertes en diabetes type 2. Woede kan er natuurlijk voor zorgen dat je ongezonde gewoonten creëert, zoals roken, overeten of te veel drinken. Het spreekt voor zich dat deze gewoonten de negatieve effecten van chronische woede op je hart en de rest van je lijf alleen maar versterken.
3. Verteringsproblemen
Je las hierboven al dat chronische stress als gevolg van aanhoudende boosheid een rem zet op onder andere je spijsvertering. Dit kan leiden tot symptomen als verteringsproblemen, maagpijn, misselijkheid, verstopping of diarree. Een klein onderzoek uit 2014 liet zien dat mensen met het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) hoger scoorden op vatbaarheid voor woede, andere onderzoeken laten een verband tussen PDS en de onderdrukking van woede zien.
4. Verminderde longfunctie
Als je boos bent ga je vaak sneller en hoger ademen. Je lichaam probeert meer zuurstof te sturen naar gebieden die essentieel zijn voor je overleving, zoals je brein en je spieren. Dit kan bijvoorbeeld astma-aanvallen triggeren in mensen die er gevoelig voor zijn. Maar woede heeft in het algemeen een negatieve impact op je longfuncties, bleek uit onderzoek onder 670 oudere mannen. Het kan zorgen voor een verhoogde ontstekingsgraad in de longen, wat bij kan dragen aan de ontwikkeling van verschillende longaandoeningen.
5. Huidproblemen
De verhoogde ontstekingsgraad die het gevolg kan zijn van chronische woede kan ook een flinke impact hebben op je huid. Veel verschillende huidproblemen en -aandoeningen zijn gelinkt aan laaggradige ontstekingen. Vooral als je al worstelt met psoriasis, eczeem, hormonale acne of rosacea, kan aanhoudende woede hier uitbraken van triggeren. Sommige mensen gaan als ze boos zijn ook aan hun huid pulken, wat de huidproblemen natuurlijk alleen maar erger kan maken. Als je als gevolg van je woede ook nog eens slechter slaapt en eet en minder water drinkt, zul je ook dat terugzien in je huid.
Vrouwen en woede
Tenslotte is het belangrijk om kort te benoemen dat vrouwen historisch gezien niet is toegestaan boosheid te voelen, laat staan te uiten. Dat geldt extra voor vrouwen van kleur. Als je als vrouw (van kleur) woede uit ben je al snel gek, hysterisch, gemeen of dramatisch. Als je ook nog eens opgevoed bent met ouders die hun woede niet gezond konden uiten, veroorzaakt bovenstaande informatie misschien een verkramping in je lichaam. Daarom willen we nogmaals benadrukken dat het hier gaat om chronische boosheid en chronisch onderdrukte boosheid. De uitersten wil je dus vermijden, maar een gezonde uitlaatklep vinden voor woede is juist heel belangrijk. Maak het alsjeblieft niet tot je doel om nooit boos te zijn!
Meer lezen over dit onderwerp? Constructief omgaan met irritatie en boosheid van Regine Herbig is een aanrader. Verkrijgbaar via Bol.com, €22,50.
