De Scandinavische manier van leven stond de afgelopen jaren volop in de belangstelling. Zo was het boek Hygge, de Deense kunst van het leven een wereldwijde bestseller en vielen we als een blok voor Lagom, ofwel de Zweedse kunst van leven volgens het ‘precies genoeg’ principe. Ook het eetpatroon van Scandinaviërs spreekt veel mensen aan. Overgewicht is er ook in het noordelijke deel van Europa, maar het komt minder vaak voor. Een voedingspatroon op basis van vette vis, vezelrijk brood, havermout, rood fruit en veel groente ligt daar aan ten grondslag.
The Nordic Diet: het Scandinavische geheim om gezond te blijven
Wie wel eens in Noord-Europa met vakantie is geweest heeft het met eigen ogen kunnen zien: Denen, Noren en Zweden hechten waarde aan een goede gezondheid. Ze bewegen veel, brengen veel tijd door in de natuur én letten op hun eetpatroon. Jouw inner viking tot leven wekken? Dan maak je met deze 5 eetregels een goede start.
1. Vette vis
Als Scandinaviërs íets graag eten dan is wel (vette) vis. Waar Nederlanders gemiddeld 70 gram vis per week consumeren (eens in de 2 weken) staat vis in Scandinavische landen gemiddeld zeker 3 keer per week op het menu. En dat is slim want zoet- en zoutwaterdieren zitten bomvol vitamines en mineralen. De meeste vissoorten (en schaal- en schelpdieren) zijn rijk aan vitamine B12 en de mineralen jodium, fosfor en seleen. Vette vis (makreel, haring, sardines en zalm) bevat bovendien vitamine D, vitamine B2 en vitamine A. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het beste ingrediënt: omega-3-vetzuren.
Omega-3 vetzuren
Je kunt omega-3 vetzuren onderverdelen in ALA (alfa-linoleenzuur), EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). ALA komt uitsluitend voor in zaden en plantaardige oliën, en dan met name in lijnzaad, walnoten, koolzaadolie en hennep. De andere twee vetzuren, EPA en DHA, zijn vooral terug te vinden in vette vis zoals makreel, zalm, paling, haring, sardines en forel. Onderzoekers hebben aangetoond dat EPA over krachtige ontstekingsremmende eigenschappen beschikt en de kans op depressies vermindert. Ook DHA is belangrijk voor je gezondheid. Het werkt ontstekingsremmend, verbetert het geheugen en zou de spermakwaliteit en vruchtbaarheid bij mannen verhogen.
2. Vezelrijk brood
Over brood doen ze niet moeilijk in Noord-Europa, dat eten ze gewoon. En dat het liefst in de vorm van roggebrood. Donker roggebrood bevat minder koolhydraten dan volkorenbrood. En dat is goed nieuws als je op je gewicht let. Koolhydraten verhogen namelijk je bloedsuikerspiegel. Daarom zijn voedingsproducten met veel vezels altijd een verstandige keuze omdat vezels ervoor zorgen dat de koolhydraten (suikers) langzamer in je bloed worden opgenomen. Behalve dat dit minder belastend is voor je alvleesklier – die insuline moet aanmaken om de suikers in je cellen te kunnen opnemen – houd je zo langer een ‘vol’ gevoel en is het uiteindelijk makkelijker om op gewicht te blijven.
3. Havermout
Over de herkomst van havermout doen verschillende verhalen de ronde, maar haver komt oorspronkelijk uit Irak. Grappig genoeg werd haver daar als onkruid beschouwd. Pas toen het gewas in Noordwest-Europa terecht kwam ging men het zien als iets dat men kon eten. Inmiddels is haver niet meer weg te denken uit het Scandinavische eetpatroon. Voor veel Noord-Europeanen is havermout vaste prik bij het ontbijt. In Denemarken heb je zelfs de havermout restaurantketen GRØD met 10 vestigingen. Het grote voordeel van havermout is dat het bestaat uit complexe koolhydraten. Ze worden langzaam omgezet in energie waardoor je geen last hebt van hoge pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel. Havermout zit bovendien vol met vezels waardoor je lang een verzadigd gevoel hebt en minder snel naar de koektrommel grijpt.
4. Rood fruit
Noord-Europeanen zijn dol op rood fruit. Ze eten rode bessen en vruchten niet alleen in yoghurt en havermout, maar ook in salades en soepen. En wat dacht je van Zweedse gehaktballetjes? Die zijn niet compleet zonder rode bessensaus. Het grote voordeel van rode bessen en vruchten is dat ze bomvol zitten met anti-oxidanten. Anti-oxidanten is een verzamelnaam voor de vitamines C en E, bètacaroteen, seleen en zink. Ze hebben maar één missie: het aantal vrije radicalen dat oxidatieve stress in jouw lijf veroorzaakt binnen de perken houden. Door het eten van rood fruit voorkom je schade aan je cellen en weefsel. Eet ze dus volop!
5. Veel groente
In Noord-Europa houdt men steeds meer rekening met het welzijn en het duurzaam houden van dieren. Hierdoor zijn de menu’s in restaurants de afgelopen behoorlijk veranderd. Waar vlees en vis vroeger de hoofdrol speelden, staat nu groente centraal. Vooral koolsoorten en rapen worden veelvuldig gegeten. In een typisch Scandinavisch dieet staat er dan ook dagelijks een portie rauwe, gestoofde of gebakken kool of rapen op het menu. Die bezitten hoge concentraties aan vitamines A, vitamine B, vitamine C, vitamine K en antioxidanten.
Geen hongerdieet
Het Scandinavische eetpatroon is alles behalve een hongerdieet. Noord-Europeanen hebben een gezonde eetlust en eten eerder slim dan weinig. Spreekt hun manier van eten je aan? Verander dan niet in één keer je hele eetpatroon, maar voeg elementen toen. Vervang bruin brood eens door roggebrood, ontbijt wat vaker met havermout en zet vis op het menu. Dan kom je al een heel eind.
Kookboek tip van de redactie
Met 'Nordic Family Kitchen' duik je dieper in het Scandinavische geheim om gezond te blijven. Veel plezier met koken!
MEER INFORMATIE
