Sinds de 19e eeuw is de levensverwachting in het westen bijna verdubbeld. We worden steeds ouder, maar dat vieren we eigenlijk zelden bewust. Sterker: onze maatschappij is doordrenkt van negatieve ideeën over ouder worden. En die overtuigingen zijn van grotere invloed op hoe we onze oudere jaren daadwerkelijk beleven. In haar boek Zelfherstel van binnenuit bespreekt Pascale Bruinen de invloed van negatieve ouderdomsstereotypen op je gezondheid. Wat blijkt? Het is letterlijk van levensbelang dat we onze collectieve overtuigingen transformeren. Dat zit zo…
Zo transformeer je negatieve overtuigingen over ouder worden en leef je langer én gezonder
In Zelfherstel van binnenuit reikt Bruinen je alle (wetenschappelijke) kennis en tools aan die je nodig hebt om jezelf een ‘helende hersenspoeling’ te schenken. Ze bespreekt de invloed van gedachten, emoties en overtuigingen op je gezondheid en onderzoekt de verbinding tussen lichaam en geest. De helende kracht van affirmaties, meditaties en visualisaties wordt uitgebreid aangetoond. Het boek staat vol oefeningen die je kunt doen voor en na operaties of behandelingen, en bij onder andere pijn, botbreuken en kanker. Hieronder zoomen we in op de invloed van negatieve ouderdomsstereotypen op je gezondheid.
Negatieve stereotypen
Voorbeelden van negatieve stereotypen zijn:
- Ouderen zijn traag van begrip
- Alle ouderen zijn eenzaam
- Als je ouder wordt kun je minder onthouden
- Ouderen takelen lichamelijk en geestelijk af
En dan zijn er natuurlijk nog de negatieve generalisaties over het uiterlijk van ouderen, vooral vrouwen. Al deze ideeën worden in de hand gewerkt door negatieve boodschappen over ouderdom in boeken, films, advertenties, tijdschriften, gesprekken in wachtkamers… Het resultaat? We gaan niet alleen geloven maar ook verwachten dat ze allemaal realiteit worden, en zoeken om ons heen steeds naar bevestiging.
Dementie
En dat heeft vergaande gevolgen. Onderzoek heeft aangetoond dat de angst van ouderen om ouderdomsstereotypen te bevestigen leidt tot een flinke daling in hun cognitieve vaardigheden en vermijding van bepaalde fysieke en mentale activiteiten. Dat heeft natuurlijk weer een weerslag op hun gezondheid. Hoe je als oudere over je leeftijd denkt kan zelfs invloed hebben op het wel of niet ontwikkelen van dementie. Uit onderzoek bleek dat positieve leeftijdsovertuigingen ouderen beschermden tegen dementie. Zelfs bij degenen die een gen hadden waardoor ze een hoog risico liepen op de ziekte! Mensen met positieve overtuigingen over ouderdom hadden 50% minder kans om dementie te ontwikkelen.
Andere cognitieve effecten
In ander onderzoek werden mensen getest op hun positieve of negatieve leeftijdsstereotypen. Tientallen jaren later werd hun brein onderzocht in een MRI of breinautopsie. Degenen bij wie eerder negatieve ouderdomsovertuigingen waren vastgesteld, bleken aanmerkelijk meer volumeverlies van de hippocampus te hebben. Dit hersendeel speelt een belangrijke rol bij de opslag van informatie in het geheugen. Uit onderzoek naar de gevolgen van programmering bleek dat negatieve ouderdomsstereotypen een groot negatief effect hebben op het geheugen. De onderzoekers concludeerden: ‘Als ouderen worden behandeld alsof ze competente, productieve leden van de maatschappij zijn, presteren ze ook als zodanig.’
Stereotype belichaming
Bruinen citeert nog talloze andere onderzoeken. Zo is gebleken dat negatieve ouderdomsstereotypen de kans op hart- en vaatziekten verhoogt (ook voor jongeren), het herstel van beperkingen vertraagt, gevoelens van eenzaamheid creëert en het alledaagse fysieke functioneren belemmert. Ook de loopsnelheid, manuele behendigheid, het gehoor, evenwicht en uithoudingsvermogen bleken allemaal beïnvloedbaar door negatieve programmering. Het zal je niet verbazen dat is aangetoond dat mensen die positieve overtuigingen hebben omtrent veroudering, gezonder zijn en gemiddeld 7,5 jaar langer leven dan mensen met een negatief beeld over ouderdom. De Amerikaanse wetenschapper dr. Becca Levy van Yale University baseert dit verschijnsel op haar theorie van ‘stereotype belichaming’, waarbij ouderen zich aanpassen aan de hun omringende cultuur van negatieve ouderdomsstereotypen dat ze er één mee worden.
Natuurlijke verjonging
Vergeet dus even de crèmes, drankjes, fillers en workouts: ‘Het geheim van natuurlijke verjonging én een gezonde levensverwachting ligt dus in bewustwording van je sociale en culturele conditionering inzake ouderdom,’ schrijft Bruinen. Het is cruciaal om, het liefst al vanaf jonge leeftijd, bewust een positieve en tegelijk realistische kijk op ouderdom te omarmen. Dat je visie realistisch is is van groot belang, anders kan je positiviteit juist averechts en intimiderend werken.
Tips van Pascale Bruinen
Deze tips helpen om je overtuigingen over ouderdom te veranderen:
- Als je negatieve berichten over ouderdom tegenkomt in de media, zap dan verder of lees niet door
- Kijk en lees juist wel dingen over ‘gewone’ ouderen die nog elke dag lichamelijk en geestelijk actief zijn
- Praat niet mee met anderen over toekomstige rampscenario’s of klaagzangen over het verloop van de tijd
- Doe onderzoek naar de ‘blauwe zones‘ in de wereld, waar opvallend veel gezonde ouderen wonen
- Roep niet meer ‘dat is de leeftijd’ als je iets vergeet of iets geks doet
- Sla ouderdomsvoordelen zoals kortingen of speciale zitplaatsen beleefd af
- Spreek dagelijks positieve affirmaties uit over ouder worden, zoals ‘Ik ben blij en dankbaar dat ik gezond, vitaal en jeugdig ben op elke leeftijd’
- Houd (natuurlijk) je gezondheid in de gaten en zorg goed voor jezelf, maar laat je niét meeslepen in het idee dat ouder worden ziekte betekent.
Gevoelsleeftijd
Tenslotte: identificeer je niet langer met je kalenderleeftijd, maar met je biologische leeftijd en gevoelsleeftijd. Dat betekent niet dat je krampachtig jong moet blijven (dan bevestig je namelijk ook dat ouder worden slecht is), maar dat je geboortedatum niet je ervaring hoeft te dicteren. En laat je perceptie van anderen ook niet beïnvloeden door hún kalenderleeftijd. Uit onderzoek bleek dat bij ouderen die zich veel jonger voelden dan ze waren, het sterftecijfer 14% was. Bij de groep ouderen die zich zo oud als hun kalenderleeftijd voelden was dit 19% en bij mensen die zich veel ouder voelden liep dit percentage op tot 25%!
Ageism
Het transformeren van je ideeën over ouderdom is niet alleen een groot geschenk voor je eigen gezondheid, maar draagt ook bij aan de strijd tegen ageism: discriminatie op basis van leeftijd. Win-win dus. Alleen op deze manier kunnen we samen écht genieten van de toegenomen levensverwachting. Zelfherstel van binnenuit, Pascale Bruinen, €25, verkrijgbaar via Bol.com.
Je stralend & fit blijven voelen na je 40e?
De Conscious Aging guide wijst je de weg. Bestel deze 164 pagina dikke gids nu voor slechts €19,95. Ja, ik wil deze gids!
