Miskraam: waardevolle inzichten van een leefstijl gynaecoloog

Het krijgen van een miskraam. Er rust tegenwoordig verdrietig genoeg nog steeds een taboe op. En dat terwijl er ontzettend veel vrouwen zijn die er mee te maken krijgen gedurende hun vruchtbare jaren. Om een kleine bijdrage te leveren aan het doorbreken van dit taboe, gingen we in gesprek met gynaecoloog en leefstijlspecialist Ginny Chamorro.

Miskraam: waardevolle inzichten van een leefstijl gynaecoloog

Ginny: ‘Bij een miskraam heeft er een bevruchting plaatsgevonden. De reis die het zaadje aflegt om het eitje te bereiken is goed gegaan. Het bevruchte eitje reist vervolgens naar de baarmoeder om zich in het dikke baarmoederslijm te nestelen. En dan gaat het mis. Bij een vroege miskraam loopt er iets fout bij het innestelen. Sommige vrouwen hebben niet eens door dat een heftige, verlate menstruatie eigenlijk een vroege miskraam was.

Hartje

Het kan ook later in het proces misgaan. Dat je al een hartje hebt zien kloppen op de echo bij een zwangerschapsduur van 9 weken, maar dat het dan bijvoorbeeld stopt met groeien en er geen hartje meer klopt bij 12 weken. Dit gaat vaak gepaard met veel verdriet. Als je de natuur zijn gang laat gaan, dan kan het zo zijn dat je heftige menstruatie krampen krijgt en veel bloedverlies hebt en uiteindelijk het zwangerschapsproduct verliest. ‘Zwangerschapsproduct’ klinkt heel medisch, terwijl de gevoelens zo intens zijn en sommige vrouwen echt het gevoel aangeven een kindje te verliezen. Ook kan je een curettage ondergaan om de miskraam te verwijderen, deze keuze kan je maken in overleg met je gynaecoloog’.

Wat zijn de oorzaken van een miskraam?

Ginny: ‘Die kunnen heel divers zijn. Het kan zijn dat het embryo chromosomaal afwijkend was en dus sowieso niet levensvatbaar. Ik vertel vrouwen altijd dat ik het fijn vind dat de natuur deze selectie vroeg maakt, en dat de miskraam dan in de eerste 3 maanden plaatsvindt. Andere oorzaken kunnen schildklierafwijkingen of trombofilie zijn. Trombofilie betekent dat er een verhoogd risico is op veneuze trombo-embolie, oftewel een verhoogde kans op een gestold bloedpropje in je aderen. Ook zijn er studies die aantonen dat er een hoger risico is op een miskraam bij vrouwen met vleesbomen in de holte van de baarmoeder. Maar bij het grootste gedeelte van de miskramen weten we de oorzaak niet. Ik vind het soms moeilijk om te zien als een vrouw grondig op zoek wil gaan naar de oorzaak van haar miskraam. Terwijl ik dan wel eens denk dat berusting en acceptatie deze vrouw veel meer zal helpen.’

Hoeveel procent van de vrouwen krijgt gemiddeld met een miskraam te maken?

Ginny: ‘De leeftijd van de vrouw is zonder twijfel de sterkste risicofactor voor het krijgen van een miskraam. Tussen de 20 en 24 jaar is dit ongeveer 9%. Dit loopt op tot 50% voor vrouwen van 42 jaar en zelfs tot 75% voor 45 jarige vrouwen.’

Zie jij vanuit je expertise als gynaecoloog dat er nog steeds een taboe op dit onderwerp heerst?

Ginny: ‘Jazeker! Vrouwen geven aan dat, zodra zijzelf het bespreekbaar maken, ze er pas achter komen dat veel vrouwen in hun omgeving ook een miskraam hebben doorgemaakt; zonder dat ze hierover eerder hebben gesproken.’

In hoeverre heb je zelf invloed op het krijgen van een miskraam?

Ginny: ‘Dit blijf ik een erg lastig punt vinden. Als leefstijlgynaecoloog weet ik natuurlijk heel goed dat je meer kans hebt op een miskraam als je overgewicht hebt, of als je heel veel koffie of alcohol drinkt. Maar ook door medicatie gebruik zoals NSAID’s (dit zijn bepaalde pijnstillers). En natuurlijk roken en meeroken; dit vergroot de kans op een miskraam enorm. Verder hebben vrouwen die veel fysieke of psychische stress ervaren meer kans op een miskraam. Maar hoe vertaal je dit naar de praktijk? Dat vind ik lastig. Als je één ding wil voorkomen is dat vrouwen zich schuldig gaan voelen. Dus adviezen als stoppen met roken geef ik natuurlijk wel, maar ik probeer ook te benadrukken dat dingen in het leven soms gaan zoals ze gaan en dat mildheid voor jezelf zo belangrijk is.’

Heeft de man hier ook een aandeel in als we kijken naar de kwaliteit van zijn zaadcel?

Ginny: ‘Dat is een hele goede vraag. We weten hier eigenlijk nog veel te weinig van. Als vrouwen zwanger willen worden krijgen ze allerlei leefstijladviezen. Maar toekomstige vaders worden hier eigenlijk zelden in geadviseerd. Terwijl we wel weten dat roken, excessief alcoholgebruik (>20^E per week), hoge temperaturen van de bal en toxische stoffen de spermakwaliteit nadelig beïnvloeden en het dus moeilijker kan zijn om zwanger te worden. Of dit ook echt een hogere kans geeft op een miskraam weet ik niet. Hoewel mijn gevoel zegt van wel, maar dat is niet evidence based. Wat professor Soubry uit Leuven recent nog vertelde is dat bij de man leeftijd, leefstijl en meerdere schadelijke omgevingsfactoren de kwaliteit van zaadcellen beïnvloeden. Deze effecten kunnen worden overgeërfd en de kans op chronische ziekte bij het nageslacht zelfs verhogen. Ja, daar schrik je dan weer van. Dus extra reden om zowel man als vrouw in te lichten over een gezonde leefstijl. Dit is niet alleen goed voor het zwanger worden en het kindje, maar natuurlijk ook voor het gezond ouder worden van het stel zelf.’

Is het nodig om de dokter in te schakelen bij een miskraam?

Ginny: ‘Lang niet altijd. De meeste verloskundigen kunnen dit proces ook heel kundig begeleiden, en vroeger deden we het ook zonder begeleiding. Vaak voelt een vrouw wel wanneer het proces is beëindigd. Dat is meestal als de pijn en het bloedverlies stopt. Bij twijfel zeg ik altijd ‘laat een echo maken’, je weet dan in ieder geval of de baarmoeder daadwerkelijk leeg is. Ik ben ook vaak verbaasd hoeveel vrouwen het van te voren al aanvoelden. ‘deze zwangerschap is anders, het voelde vanaf het begin al niet goed’ en dan maak ik de echo en blijkt het inderdaad een miskraam te zijn. Dat is toch bijzonder, dat natuurlijke oergevoel van een vrouw.’

Heb je medisch advies over hoe je je lijf helpt herstellen na een miskraam?

Ginny: ‘Het medische advies is dat je nadat je weer gemenstrueerd hebt, je in principe weer zwanger kan worden. En foliumzuur slikken. Echter is elke situatie anders en vraagt om een persoonlijke aanpak. Als iemand van 42 jaar eindelijk na haar derde ivf poging voor het eerst in haar leven zwanger is en een miskraam krijgt… ja, wat zeg je dan. Ik heb zoveel intens verdrietige momenten met vrouwen meegemaakt. Gelukkig zijn er ook vrouwen die er heel vlot overheen komen samen met hun partner en eigenlijk geen begeleiding hierin nodig hebben.’

Hoe geef je dit verlies een plekje?

Ginny: ”Vrouwen zijn vaak veel te hard en te kritisch naar zichzelf. Dat is soms zo moeilijk om te zien. Inderdaad dat falen in ‘vrouw zijn’ kan soms heel diep zitten. Steun van vrouw tot vrouw kan hierbij heel mooi en waardevol zijn. Ik vind een algemeen advies moeilijk om te geven omdat ik al eerder zei dat situaties en vrouwen heel erg kunnen verschillen. Soms zijn de dingen zoals ze zijn en kan acceptatie en ‘go with the flow’ een remedie zijn.’

Is er nog een laatste wijze raad die je mee wil geven?

Ginny: ‘Een miskraam is heel verdrietig, maar geeft ook aan dat er veel dingen wél goed gegaan zijn. De zaad- en eicel hebben elkaar gevonden en de weg naar de baarmoeder afgelegd, dus dat proces heeft in ieder geval gewerkt. En lieve vrouwen, ik zei het al eerder maar benadruk het wederom: wees mild voor jezelf, echt.’ Kijk voor meer info op leefstijlgynaecologie.nl.