Japanse vrouwen worden gemiddeld 86,1 jaar oud én blijven een leven lang relatief slank. Slechts 3 procent van alle Japanse vrouwen kampt met obesitas. Benieuwd naar hun geheim? In het boek Japanese Women Don’t Get Old or Fat licht de in Tokyo geboren Naomi Moriyama een tipje van de sluier op. Toch is er ook een keerzijde…
Waarom Japanse vrouwen niet dik worden (én het langst leven)
Het boek Japanese Women Don’t Get Old or Fat is geschreven door Naomi Moriyama. Als studente woonde Naomi een tijdje in Amerika en kwam binnen no time 13 kilo aan. Eenmaal terug in Japan vlogen de kilo’s er zonder enige moeite weer af. Dit bracht Naomi op het idee om een boek te schrijven over het eetpatroon van de gemiddelde Japanse vrouw. Want Japanse vrouwen blijven over het algemeen niet alleen slank, ze worden ook nog eens relatief oud.
Hoge levensverwachting
Bijna nergens ter wereld is de levensverwachting voor vrouwen zo hoog als in Japan. Alleen in Monaco worden vrouwen ouder (gemiddeld 89 jaar). In Nederland worden vrouwen volgens cijfers van de VN gemiddeld 81,9 jaar oud. Daarmee staan we op de 18e plek van de wereldranglijst. Met een gemiddelde levensverwachting van 86,1 jaar worden Japanse vrouwen gemiddeld 4,2 jaar ouder dan wij. Daarnaast slagen veel Japanse vrouwen er in een leven lang relatief slank te blijven. Iets wat veel Nederlandse vrouwen toch iets minder makkelijk af gaat.
Overgewicht
Volgens cijfers van het CBS uit 2018 is de gemiddelde Nederlandse vrouw 1.67 meter lang bij een gewicht van 72 kilo. In 1981 was dit nog 65 kilo bij een gemiddelde lengte van 1,66 meter. We zijn in de afgelopen decennia dus een tikkeltje langer geworden, maar flink wat zwaarder. Volgens recente cijfers van het Ministerie van Volksgezondheid kampt zelfs 46,5% van alle Nederlandse vrouwen van 20 jaar of ouder met overgewicht (een BMI boven de 25). Dat terwijl overgewicht onder Japanse vrouwen relatief weinig voorkomt. Hoogste tijd om eens wat dieper in het Japanse dieet te duiken want daarin schuilt een deel van de verklaring.
Het Japanse dieet: 10 eetgewoontes
In de Japanse keuken staan eenvoud, de natuur en traditionele waarden centraal. De volgende 10 gebruiken en gewoontes liggen ten grondslag aan het Japanse dieet:
1) Het ontbijt is in Japan de belangrijkste maaltijd en vaak ook de grootste maaltijd van de dag. Een typisch Japans ‘power breakfast’ bestaat uit miso-soep, rijst, eieren, vis, groenten (waaronder zeewier), fruit en matcha thee in plaats van cappuccino. Matcha thee versnelt namelijk het metabolisme en stimuleert zo de vetverbranding.
2) Japanners eten voornamelijk kleine porties.
3) Japanners geven de voorkeur aan voedsel dat groeit in de natuur en vers verkrijgbaar is tijdens het desbetreffende seizoen.
4) Japanners prefereren kwaliteit boven kwantiteit. En áls ze al bij de McDonalds eten, dan bestellen ze liever één hamburger dan een heel menu.
5) Ze eten traag en met kleine hapjes (mede dankzij eetstokjes).
6) Japanners eten totdat ze 80% vol zitten. Deze eetregel staat bekend als hara hatchi bu. Vrij vertaald betekent het ‘eet tot je 8 van de 10 delen vol bent’. Met andere woorden: laat wat ruimte over aan het einde van elke maaltijd. Dat gaat misschien regelrecht in tegen wat je gewend bent (je bord netjes leeg eten) maar is eigenlijk veel logischer dan eten tot je vol zit. Het duurt namelijk zo’n minuut of 20 voordat de receptoren in je maagwand aan je hersenen doorgeven dat je voldaan bent.
7) Japanners beschouwen de schoonheid van het serveren als heel belangrijk. Daardoor kunnen relatief kleine porties een heel bord of een mooie kom vullen. Eten met de ogen noemen ze dat.
8) Japanners eten liever rijst dan brood en nuttigen relatief weinig zuivel, suiker en vet.
9) Japanners eten veel vis (zalm en makreel zijn favoriet). Vlees (kip en rund) wordt zo nu en dan gegeten en dan niet als hoofdgerecht, maar als bijgerecht.
10) Als toetje eten Japanners graag fruit, denk aan fuji appels, kaki appels en mandarijnen.
Keerzijde
Hoewel veel Japanse vrouwen tot op hoge leeftijd relatief slank blijven, is er ook een keerzijde. De drang om slank te zijn zit diep geworteld in de Japanse cultuur. In Japan is ‘Deru kui wa utareru’ een bekend spreekwoord. Het betekent zoiets als: degenen die opvallen zullen bekritiseerd worden. Door de sterke groepscultuur is er dan ook veel druk vanuit de groep om binnen de verwachtingen van de groep te vallen. In het verlengde hiervan worden Japanse kinderen van jongs af aan aangespoord om aan de lijn te denken. Ook op scholen ligt de nadruk sterk op een gezond en slank lichaam en is het niet ongebruikelijk dat bedrijven hun werknemers controleren op gewicht en kledingmaat. Werknemers worden gezien als het visitekaartje van een bedrijf en moeten daarom ‘representatief’ over komen. In de ogen van sommige Japanners hebben mensen met overgewicht geen zelfdiscipline en kunnen ze onmogelijk goede burgers of werknemers zijn. En dat is natuurlijk een slechte zaak.
Bron: thesushitimes.com