Ego: zo ga je leven vanuit je ziel in plaats van je valse zelf

Ga je je verdiepen in persoonlijke ontwikkeling en spiritualiteit, dan kom je ongetwijfeld al snel in je zoektocht de term ‘ego’ tegen. Maar wat is je ego eigenlijk? En welke inzichten over dit begrip heb je nodig om het ego zelf te kunnen besturen, zonder er door geregeerd te worden? Trainer en coach Wendy Hobbelink schreef het boek Grenzeloos Vrij. Ze ging op reis en ontmoette inheemse volkeren. De oude wijsheden die ze van hen leerde, onder andere over het ego, schreef ze op. Voor Holistik beantwoordde ze een aantal van onze prangende vragen over dit veel bediscussieerde begrip. 

Ego: zo ga je leven vanuit je ziel in plaats van je valse zelf

Wat is het ego eigenlijk en hoe echt is het? Daar heeft Wendy gelukkig een antwoord op. ‘Het ego zegt, ‘Ik kan dit beter dan jij, jij hebt meer succes dan ik’ of ‘ik woon mooier dan jij, ‘jij bent mooier dan ik’. Ons ego is vaak een set van aannames, overtuigingen, patronen en kwaliteiten. Dan denk je ‘dit is wie ik ben, zo ben ik van waarde en beteken ik wat’. ‘We kunnen het ego niet concreet aanwijzen zoals een duim of een teen. En als we ’s nachts slapen slaapt het ego meestal ook, terwijl we toch kicking and alive zijn. Dus zo echt is het ego niet, en het is een illusie te denken dat het is wie we zijn. We zijn niet ons ego, maar hebben een ego, en het is aan ons daar zuiver mee om te gaan.

Dat we ons ware zelf niet kunnen vinden met ons ego is een waarheid als een koe en toch, zo schrijf ik ook in mijn boek Grenzeloos vrij, stinken we er allemaal wel eens in. Soms jaag je een onbereikbare liefde of promotie na of zit je vast in het afwerken van je agendalijstje. Ons ego kan niet ontdekken wie we echt zijn, zoals een hond met zijn hondenkap niet buiten zijn kap kan kijken. Gelukkig zit er in ons allemaal ook een wijze uil. Met onze innerlijke uilenogen kunnen we dwars door illusies van het ego kijken en onszelf bevrijden als het ego te veel aan zet is.’

Weer terug in balans komen?

Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Karlijn's persoonlijke tips
Download gratis mini-guide

Wanneer weet je of je iets zegt of doet vanuit je ego? En waarom is het belangrijk om hier meer zicht op te krijgen?

Wendy: ‘Ten eerste, je ego wil graag dat je je comfortabel voelt en houdt niet van afkeuring, of geen waardering of erkenning krijgen. Als je vanuit je ego spreekt of handelt hengel je soms ongemerkt bij anderen naar bevestiging. Even voelt het goed als je dat dan krijgt, maar al snel begint het hengelen weer van voor af aan. Zo maak je je meer afhankelijk van anderen dan nodig is en verlies je op dat moment het contact met je eigenheid en autonomie. Terwijl eigenheid en autonomie voor iedereen beschikbaar zijn, als je er zelf maar voor open staat. Ten tweede wil je ego vaak gelijk hebben. Je luistert dan zogenaamd aandachtig naar een ander, knikt ja en amen maar stiekem zit je te wachten totdat de ander uitgepraat is. Vol vuur breng je dan je argumenten naar voren om de ander te overtuigen van je gelijk. Het lijkt oprecht, maar als we eerlijk zijn is het best sneaky. Wie zou je zijn zonder je gelijk? Nog steeds dezelfde jij, en waarschijnlijk meer open en nieuwsgierig.

Leven in het verleden of de toekomst

Tenslotte leeft je ego vaak in het verleden of in de toekomst. Je hoofd maakt dan verhalen, zoals ‘mijn oude baan was leuker, die vorige partner ging er niet voor’. Of ‘mijn nieuwe baan moet echt passen, mijn volgende partner moet helemaal voor me gaan’. Die gedachtes jagen verwachtingen aan met vaak teleurstelling, onmacht of verdriet als resultaat. Als je het mij vraagt, komen we met ons ego nooit echt in het nu aan en missen we de levendigheid en het avontuur van dit moment. Juist in het nu kunnen we genieten, leren van ervaringen en alles omarmen wat er in je en buiten je gebeurt. We zijn vrij om alles te omarmen, inclusief ons ego.’

Maar het ego is er toch niet voor niets?

Wendy: ‘Je ego helpt je met profileren, iets bereiken, je beschermen en opkomen voor jezelf. Het helpt je om je te onderscheiden van anderen. Maar als je te veel in je ego zit is het vaak juist moeilijk echt verbinding te maken met jezelf en anderen. Daarnaast hecht je je dan vaak aan een uiterste: kracht of kwetsbaarheid, doen of zijn, controle of loslaten. Als je je bewust wordt van je ego kun je beide polen omarmen en ontstaat er een nieuwe balans. Je kunt nog steeds jezelf profileren, en tegelijkertijd een transparante verbinding maken met je hoofd, hart en buik. En van daaruit met anderen.’

Hoe kan je ego jou in de weg staan bij het vervullen van je dromen en de persoon die je graag wilt zijn?

Wendy: ‘Het ego wordt vaak aangedreven door de angst dat je niet goed genoeg bent, er niet echt mag zijn zoals je bent. Of dat er niet genoeg werk, geld of liefde voor jou is. En als angst de onderliggende drijfveer is, dan zijn vrijheid en liefde vaak ver te zoeken, en staat je droom in de wachtstand. Als je met helderheid naar je ego kunt kijken ontstaat er ruimte in je. Dan kan angst verschuiven naar vertrouwen en afhankelijkheid naar autonomie. Oppervlakkige verbindingen verdiepen zich dan.’

Wat moet je weten over het ego om het idee los te kunnen laten dat ‘egoloos’ zijn het hoogst haalbare ideaal is dat een mens kan bereiken?

Wendy: ‘We kennen allemaal egoloze momenten, bijvoorbeeld als je opgaat in muziek, een zonsondergang of een vloeiende samenwerking. De tijd verdwijnt, je voelt je één en voor je het weet denkt je ego heel sneaky ‘kijk mij eens verlicht zijn’. Het zit ‘m niet in het onderdrukken van het ego, want dan komt het alleen maar meer als een duveltje uit een doosje. Wees je er liever gewoon steeds liefdevol bewust van, lach er soms om. Bovendien is er niks mis mee om jezelf te beschermen en voor jezelf op te komen. Als je dat vanuit bewustzijn doet, dan komt je ego in dienst van je Zelf te staan, in plaats van jij in dienst van je Ego.’

Waarom is het niet prettig om bij een persoon in de buurt te zijn bij wie zijn/haar ego vaak aan het woord is?

Wendy: ‘Iemand die vanuit zijn ego contact maakt, is vaak sterk met zichzelf bezig en staat niet echt open voor een ander. De sensitieven onder ons voelen dat haarfijn aan. Die missen dan de echte verbinding waarbij kracht en kwetsbaarheid, weten en niet weten, successen en mislukkingen er mogen zijn. Je grijpt als het ware mis. Alsof je op dezelfde trap staat maar ieder op een andere trede en je de ander niet gelijkwaardig kunt ontmoeten. Degene die een heldere verbinding met zichzelf heeft, loopt dan vaak een paar trappen naar beneden om aan te sluiten bij die ander die meer in zijn ego zit. Het kan uitputtend zijn om elke keer de trap af en op te lopen.’

Hoe breng je iemand die veel vanuit zijn ego leeft meer naar het hart? Hoe creëer je als het ware een opening in het egoschild en kan er weer verbinding ontstaan tussen twee mensen?

Wendy: ‘Het is aan ieder van ons om wel of niet vanuit zijn of haar eigen hart te leven en werken. Het is dus niet handig als je je verantwoordelijk gaat voelen voor de ander. Wat je wel kunt doen is je eigen hart openen en eerlijk communiceren wat je ervaart. ‘Ik mis het echte contact met je. Als jij veel praat, krijg ik niet het idee dat je echt wil luisteren naar mijn visie.’ Daar zit dan ook weer de oefening in om zelf niet in je ego te verdwijnen en te roepen: ‘met jou is geen contact te krijgen!’ Bewaak je eigen grenzen, maak geen verbeterproject van een ander en zorg dat je goed in je eigen energie blijft zitten en de ander in z’n waarde laat. Dit is overigens een ware gevorderde oefening in zelfcompassie en compassie met een ander.’

Hoe kun je een vriendschap sluiten met je ego en groter zijn dan dat?

Wendy: ‘Ten eerste, omarm je ego. ‘Hey sweetie,’ zei ik tegen mijn ego toen ik doorhad dat het dit artikel heel perfect wilde maken en ik even vastliep. Wees niet bang voor je ego. Geef het zijn bestaansrecht, anders bepaalt het ego jouw bestaansrecht. Word je vervolgens bewust van je onderliggende angst, en draag deze zodat de angst verder niet met jou aan de haal kan gaan. Ten derde, maak contact met je hoofd, hart en buik. Dit brengt je automatisch voorbij je ego, omdat je dieper ‘inplugt’ op jezelf. Bevriend raken met jezelf vraagt dat je je niet langer achter je ego verschuilt. Dat je echt aanwezig durft te zijn en wil onderzoeken wat er speelt in jou en in de buitenwereld. Het gaat om voelen wie je bent en niet meer ‘sjoemelen’ vanuit je ego. Ophouden met je leuker voor te doen, de ander te manipuleren voor je eigen gewin, of je eindeloos te vergelijken met anderen. Als je vrede sluit met je ego kun je zeggen: dit is wie ik ben, dit is wat belangrijk voor me is en waar ik mijn bed voor uit kom.’

Is er nog een laatste wijze raad die je mee wil geven?

Wendy: ‘Ik wens dat we ons weer herinneren dat we:

• Vrij zijn om ons ego te onderzoeken, omdat dat niet is wie we werkelijk zijn.
• Vrij zijn om belemmeringen of obstakels te ervaren, zonder ervan weg te hoeven lopen of er een drama van te maken.
• Vrij zijn om ons soms onvrij te voelen en te merken dat we alweer vrij zijn zodra we het doorhebben.
• Vrij zijn om een diepe verbinding met onszelf te hebben en van daaruit een verbinding met anderen aan te gaan.
• Vrij zijn om alles te omarmen wat er op ons pad komt en in ons opkomt, wat er ook gebeurt!’

Over Wendy Hobbelink

Wendy is sr. coach/trainer in Personal Leadership en de auteur van Grenzeloos vrij (€20,99, via Bol.com). Naast online coaching verzorgt ze wandel-coachingsessies in de buurt van Noordwijk aan Zee. Ook kun je bij haar terecht voor individuele retreats van 3 à 4 dagen aan zee. Kijk voor meer informatie op wendyhobbelink.com of neem contact met Wendy op via LinkedIn.

Meer lezen van Wendy:

1. Vrijheid: het zit in ons allemaal, maar we kijken er gewoon overheen.