Volgens onderzoek van het CBS kampt 16 procent van de Nederlandse werknemers met burn-out verschijnselen. Onder jonge mensen is dit zelfs 19,5 procent. Maar welk type mens loopt dan het grootste risico om opgebrand te raken? Opvallend is dat hard werk je niet per se vatbaar voor een burn-out. Volgens hoogleraar Ron de Kloet zijn onzekerheid en gebrek aan sociale steun zijn misschien wel veel grotere risicofactoren.
Vatbaar voor een burn-out? Dít type mens loopt het meeste risico
De letterlijke vertaling van een burn-out hebben is opgebrand zijn. Volgens een CBS onderzoek kampt 16 procent van de Nederlandse werknemers met burn-outverschijnselen. Vooral jonge mensen in de leeftijdscategorie 25 – 35 hebben last van psychische vermoeidheid door werk. Uit de CBS cijfers blijkt dat 19,5 procent van hen kamp met burn-out klachten zoals:
- niet meer kunnen opladen
- concentratie-, en geheugenproblemen
- gevoelens van incompetentie
- slecht slapen
- nog meer kunnen stoppen met piekeren
- gespannenheid
Deze cijfers zijn behoorlijk verontrustend. Hoogste tijd om eens wat dieper in de burn-out materie te duiken.
Chronische stress
Een burn-out ontstaat niet van de ene op de andere dag. Je kunt een burn-out zien als een sluipmoordenaar die maanden of zelfs jaren is gevoed door chronische stress. Als je last hebt van chronische stress is je cortisol spiegel permanent te hoog. Dit komt omdat je bijnieren constant te veel stresshormoon produceren. Dit kan uiteindelijk leiden tot een burn-out. Belangrijke symptomen zijn een compleet gebrek aan energie, lusteloosheid, slecht slapen en piekeren, een lage weerstand, overgevoeligheid, onverschilligheid en onzekerheid. Heb je eenmaal een burn-out, dan is even rust nemen niet voldoende. Vaak ben je een flinke periode uit de running en duurt het maanden of soms zelfs jaren voordat je weer volledig aan het werk bent. Voorkomen is dus echt veel beter dan genezen. Maar hoe weet je dan hoe vatbaar je bent voor een burn-out?
Vatbaar voor een burn-out door onzekerheid
Het ontstaan van een burn-out wordt vaak in verband gebracht met hard werken. Zo simpel ligt het echter niet. Volgens Ron de Kloet, emeritus hoogleraar aan het Leids Universitair Medisch Centrum, is onzekerheid misschien wel een grotere risicofactor dan hard werken. Mensen die onzeker zijn over hun eigen functioneren zijn vatbaarder voor een burn-out dan mensen die zich zelfverzekerd voelen. Als je voortdurend twijfelt over je eigen kunnen en bang bent om fouten te maken, veroorzaakt dat chronische stress. En als die stress blijft aanhouden, brand je uiteindelijk op.
Sociale steun
Wat volgens Toon Taris, hoogleraar arbeidspsychologie aan de Universiteit Utrecht, ook meespeelt is het gebrek aan sociale steun. Je kunt wel enorm je best doen maar als je daar geen enkele waardering voor krijgt, kun je daar knap onzeker van worden. En dat is weer een voedingsbodem voor een burn-out.
Neuroten en perfectionisten
Volgens De Kloet is niet iedereen even vatbaar voor een burn-out. Stressbestendigheid en veerkracht zijn voor een deel genetisch bepaald. Ongeveer 30% van de mensen is van nature optimistisch. Deze mensen zijn als het ware genetisch beschermd tegen depressie en piekeren. Volgens Taris zijn vooral mensen die geneigd zijn zich snel druk te maken (neuroten) en perfectionisten vatbaar voor een burn-out. Veel perfectionisten hebben last van drempelvrees omdat ze hun werk perfect willen doen en geen fouten durven te maken. Dat leidt vaak tot uitstelgedrag en stress.
Praat erover
Herken je jezelf als zorgelijk of perfectionistisch type? En ervaar je chronische stress? Probeer dan sowieso je cortisol spiegel naar beneden te brengen. Maar tracht ook te achterhalen waar je onzekerheid vandaan komt. Praten met een coach/psycholoog kan je daarbij helpen. Vermoed je dat je tegen een burn-out aan zit? Neem dan contact op met je huisarts. Een jaar lang netflixen op de bank lijkt leuker dan het is. Of ik denk dat Karlijn en ik vatbaar zijn voor een burn-out? Ik vermoed van niet. Of we bij die 30% horen die van nature optimistisch is, durf ik niet te zeggen. Maar ik weet wel dat je behoorlijk positief moet zijn ingesteld om op zondagochtend je warme bed uit te kruipen om een artikel te tikken. En dat nog leuk vindt ook.
Meer lezen over een burn-out
Wil je meer weten over het onderwerp? Lees dan ook vooral onderstaande artikelen:
Voetreflexologie en burn-out
Een burn-out? Pas op met alcohol
Ademhaling en een burn-out
Een burn-out? Let op deze 7 tekenen
Ayurveda en een burn-out
Bron: NRC.nl
