Aankomen tijdens de overgang is voor veel vrouwen een herkenbaar verschijnsel. Gemiddeld komen vrouwen zo’n 5 kilo aan in deze levensfase. Maar waarom gebeurt dit eigenlijk? En hoe helpt ayurveda bij het behouden van een gezond gewicht? Ayurvedisch voeding- en leefstijl coach Anneke Mengerink praat je bij.
Tijdens de overgang vertraagt je metabolisme, waardoor voeding minder snel wordt verteerd en sneller wordt opgeslagen als vet. Tegelijkertijd daalt de productie van oestrogeen. Om dit te compenseren, gaat je lichaam meer vetweefsel opslaan, omdat vetcellen androstenedione kunnen omzetten in estron, een vorm van oestrogeen. Je lichaam probeert dus in balans te blijven — maar het effect kan zijn dat je ineens meer vet opslaat, vooral rond je buik. Dit is niet zomaar ‘extra gewicht’ het is een slimme, natuurlijke reactie van je lichaam om zichzelf te ondersteunen in een hormonale transitie.
Voordelen
Interessant genoeg heeft een kleine toename in gewicht tijdens de overgang ook voordelen. Onderzoeken laten zien dat vrouwen die iets aankomen minder last hebben van opvliegers. Bovendien biedt het buikvet bescherming aan belangrijke organen. Ayurveda leert ons: alles draait om balans. Gezond aankomen betekent ongeveer 1 kilo gewichtstoename per jaar – niet meer.
De rol van je constitutie: waarom de één sneller aankomt dan de ander
In de Ayurveda wordt ieder mens geboren met een unieke constitutie, bestaande uit de drie dosha’s: Vata (lucht en ruimte), Pitta (vuur en water) en Kapha (aarde en water). Vrouwen met een dominante Kapha-constitutie hebben van nature een trager metabolisme en de neiging om makkelijker gewicht vast te houden. Kapha staat voor stabiliteit, structuur en zachtheid – prachtige kwaliteiten – maar wanneer Kapha uit balans raakt, kan het leiden tot zwaarte, traagheid en gewichtstoename.
Kapha dominatie
Tijdens de overgang, wanneer Kapha nog verder kan toenemen door hormonale veranderingen en verminderde activiteit, hebben vrouwen met een Kapha-dominantie extra aandacht nodig voor hun voeding, beweging en leefstijl om gezond en vitaal te blijven. Vrouwen met een Vata- of Pitta-constitutie hebben doorgaans een sneller metabolisme, maar ook zij kunnen aankomen als hun spijsverteringsvuur (agni) verzwakt door stress, verkeerde voeding of hormonale schommelingen.
Wat kun je zelf doen om je gewicht in balans te houden?
Ayurveda biedt eenvoudige én effectieve manieren om je lichaam te ondersteunen en je gewicht op een natuurlijke manier stabiel te houden. Simpele en liefdevolle aanpassingen die je lichaam helpen doen waar het van nature goed in is: zichzelf in balans brengen. Hier zijn 5 Ayurvedische tips die je meteen kunt toepassen:
1. Beweeg dagelijks — met zachtheid
Consistente beweging houdt je metabolisme actief en ondersteunt de circulatie van lymfe en energie (prana) in je lichaam. Denk aan 10.000 stappen per dag, een rustige vorm van yoga die bij je past, of lichte krachttraining. Belangrijk: liever elke dag 5 minuten bewegen dan één keer per week een uur intensief sporten. Het gaat om regelmaat, niet om uitputting.
2. Kies voor onbewerkte voeding
Je lichaam floreert op pure, natuurlijke voeding. Focus op veel groenten, gezonde vetten zoals olijfolie, avocado’s en noten, en kies voor volkoren granen. Vermijd geraffineerde producten, suiker en gefrituurd eten, die Kapha versterken en je spijsvertering verzwaren en verzwakken.
3. Eet warme, licht verteerbare maaltijden
Warme maaltijden zijn geschikter voor je spijsverteringssysteem dan koude, rauwe gerechten. Denk aan soepen, stoofschotels en gekookte groenten. Koude voeding, zoals salades of smoothies, kan je spijsverteringsvuur verzwakken, zeker als je al een tragere stofwisseling hebt.
4. Maak van de lunch je hoofdmaaltijd
Volgens Ayurveda is je spijsverteringsvuur rond het middaguur het sterkst. Dit is het ideale moment om je grootste maaltijd van de dag te eten. ’s Avonds kies je liever voor een lichte maaltijd, zoals een groentesoep, om je spijsvertering niet te belasten tijdens de nachtelijke uren waarin je lichaam wil herstellen.
5. Stimuleer je spijsvertering met gember
Een simpele maar krachtige tip: kauw een half uur voor je maaltijd op een plakje verse gember. Dit wekt je agni spijsverteringsvuur) op, waardoor je eten beter wordt verteerd en je minder snel vet opslaat. Je kunt ook een klein beetje limoensap en zout aan de gember toevoegen voor extra effect.
Over Detox your Life
De overgang is een natuurlijke transformatiefase die zonder klachten gepaard kan gaan. Het is geen strijd tegen je lichaam, maar een uitnodiging om nog beter voor jezelf te zorgen. Door kleine dagelijkse aanpassingen in je voeding, beweging en leefstijl kun je op een natuurlijke manier je gewicht stabiel houden en je vitaliteit versterken. Gun jezelf de tijd om te luisteren naar wat je lichaam nodig heeft. Want deze fase van je leven is niet het einde van iets, maar het begin van een nieuwe, wijze versie van jezelf. Een fase waarin je ontdekt wie je bent en hoe jij de tweede helft van je leven wil vormgeven.
Wil je meer weten over hoe je soepel en stralend door de overgang gaat? Ontdek het programma Soepel door de overgang of luister naar de Detox Your Life podcast op Spotify.
