Veerkracht: zo laat je jouw wortels stevig in de grond groeien voor als het stormt

Je veerkracht bepaalt hoe flexibel jij met tegenslagen omgaat en hoe stevig je in je schoenen staat in roerige tijden. En in dat laatste, zitten we nu zeker weten. Daarom doken we in de theorie achter veerkracht, in de hoop jou er wat van mee te geven. Want veerkrachtige mensen zijn zoals een boom; in een storm beweegt ze mee met de wind. Ze verliest bladeren en takken, maar blijft overeind. Je veerkracht versterken zorgt er niet alleen voor dat je minder vatbaar bent voor stress. Het helpt je ook de regie terug te pakken over je eigen leven. Zelfs in de moeilijkste situaties kun je dan vanuit vertrouwen kansen gaan zien. Coach Floor Molkenboer legt uit hoe dat zit. 

Veerkracht: zo laat je jouw wortels stevig in de grond groeien voor als het stormt

Floor: ‘Jouw veerkracht is een natuurkracht die in jou aanwezig is. Even terug naar die boom die overeind blijft tijdens een storm. Zij is stevig en flexibel tegelijk, en bij elke boom is die verhouding net iets anders. Bij mensen gaat het bij veerkracht ook om die combinatie van stevigheid en flexibiliteit. Hoe stevig sta je, en hoe flexibel kun je met tegenslagen omgaan? En hoe houd je daarbij vertrouwen in jezelf en het leven?’

Op welke momenten heb je veerkracht nodig? Kun je hier concrete voorbeelden noemen?

Floor: ‘Veerkracht hebben we dagelijks nodig. Elke dag zijn er momenten dat iets anders loopt dan verwacht of gehoopt. Denk aan een huisgenoot met een ochtendhumeur, een treinaansluiting die je mist, een collega die een afspraak niet nakomt. Soms stapelen zulke kleine storingen zich op en loopt de spanning op. Je hebt veerkracht nodig om daar flexibel mee om te gaan en je niet verslagen te gaan voelen. Ook brengt het leven soms grote life events die veel veerkracht van je vragen, zoals het verlies van een baan, geconfronteerd worden met een ziekte van jezelf of een dierbare.’

Waarom hebben mensen dit nu meer nodig dan ooit tevoren?

Floor: ‘In deze tijd worden we allemaal geconfronteerd met zorgen en angsten, en verandert er van alles in het dagelijkse leven. Mensen raken bestaande routines kwijt. Er is bovendien veel onzekerheid over de toekomst. Dat zijn allemaal triggers om jezelf of anderen te gaan veroordelen. Om steeds die vergelijking te maken tussen hoe dingen nu zijn en hoe je ze liever zou willen zien.

Denken in problemen of kijken in kansen

De leidende gedachte bij mensen is in zo’n situatie vaak ‘het overkomt mij’. Mensen zoeken elkaar op om samen te klagen en mopperen. Zo versterkt dat gevoel van ‘we hebben dit te ondergaan’ en de ‘schuld ligt buiten ons’. Het versterkt gevoelens van wantrouwen in jezelf en in anderen. Je denkt in problemen; daarvoor gebruik ik de afkorting DIP. Je hebt flink wat veerkracht nodig in deze tijd om te blijven voelen dat jij de regie van je leven in eigen handen hebt. Dat je altijd een keuze hebt hoe je omgaat met moeilijkheden op je pad. Dat je weet hoe je jezelf stuurt van die DIP naar dat gevoel van vertrouwen in jezelf en in je eigen veerkracht. Vanuit vertrouwen zie je namelijk de kansen die er zijn om vanuit veerkracht te reageren op de situatie. Dat noem ik KIK: kijken in kansen.

Leven als kaartspel

Een mooie spreuk die voor mij inspirerend is: ‘Het leven is een kaartspel, de kaarten kun je niet kiezen, maar je kunt wel kiezen welke kaart je gaat spelen.’ Een handvat dat ik gebruik is de cirkel van 8. Dit handvat helpt je om te herkennen of je in de DIP zit of in de KIK. Het geeft je een stimulans om je veerkracht te ontwikkelen. Hier kun je er meer over lezen.’

Hoe weet je of je over veel veerkracht beschikt?

Floor: ‘Veerkrachtige mensen beschikken over een aantal natuurlijke talenten: zij kunnen reflecteren en zijn zich ervan bewust dat zij niet hun gevoelens en gedachten zijn. Ze kunnen er vanaf een afstandje ontspannen naar kijken. Zij gaan uit van de leidende gedacht ‘ik heb (altijd) invloed’. Ze vragen zich in het hier en nu af: Wat kan en wil ik hier nu mee? Van daaruit zijn ze inventief in het inschakelen van hulp en het zien van kansen in lastige situaties. Ook zie je dat veerkrachtige mensen goed kunnen relativeren, doordat ze het onderscheid weten tussen wat ze kunnen veranderen en wat niet. Dat betekent overigens niet dat veerkrachtige mensen niet gauw (emotioneel) geraakt kunnen worden. Juist doordat ze in contact staan met hun gevoel en zich durven te laten raken door het leven, oefenen ze in het inzetten van hun veerkracht. Een inspirerende spreuk van Franciscus van Assisi: ‘Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen en het inzicht om het verschil tussen beide te zien.’

Weer terug in balans komen?

Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Karlijn's persoonlijke tips
Download gratis mini-guide

Hoe reageren mensen met weinig veerkracht in moeilijke situaties?

Floor: ‘Mensen die weinig veerkracht hebben handelen vaak vanuit machteloosheid. Ze leggen de oorzaak buiten zichzelf, en zien zichzelf als slachtoffer daarvan. Het ligt aan de ander, de politiek, noem maar op. Zo’n oorzaak buiten jezelf leggen, kan ook een overtuiging zijn van ‘zo ben ik nu eenmaal’. Je kunt het horen in de taal die mensen gebruiken; vol oordelen, verwijten en vergelijking. In deze situatie ervaren mensen boosheid, verzet en vermoeidheid.’

Wat heeft veerkracht te maken met de regie over je leven terug kunnen?

Floor: ‘Veerkracht helpt je de regie terug te kunnen pakken. Controle is volgens mij een illusie. ‘Als we onze leefomgeving onder controle houden, komen er alleen maar fijne dingen op ons pad, en dan zijn we veilig.’ Maar zo werkt het leven natuurlijk niet. Iedereen krijgt vroeg of laat met tegenslagen te maken. En daar zul je iets mee moeten. Daar draaien regie en veerkracht om, waar je volgens mij verder mee komt dan met controle. Veerkracht creëert vertrouwen in jezelf en het leven, en kracht om de regie te nemen. Een weg vinden om te groeien door tegenslagen heen, hoe heftig ze ook voelen. Tegenslagen zijn initiaties op jouw levenspad. Ze helpen jou je leiderschap te versterken. In de leiderschapstrainingen die ik geef, benutten we deze ervaringen om te ontdekken welke levensles erin verscholen ligt. Of we benutten de kracht die erdoor is vrijgekomen en zetten deze in voor persoonlijke groei.’

Hoe versterk je je veerkracht?

Floor: ‘Terug naar de boom. Hoe zorgt zij voor veerkracht? Door stevig te wortelen in de aarde. Onze veerkracht versterkt ook als we goed aarden in onszelf en de grond onder onze voeten. Het gaat erom dat je je bewust bent van je basis en diep van binnen weet dat je veilig bij jezelf bent. Dat je leert dat veiligheid niet buiten jezelf ligt en je omgeving je de voorwaarden van veiligheid moet bieden. Het gaat er bij veerkracht ook om dat je verbonden bent met je echte wensen en verlangens. Ook dit is een proces van ontwikkelen en jezelf leren kennen. Jezelf wegcijferen omwille van de ander, altijd alles goed willen doen en het imposter syndroom zijn voorbeelden van obstakels in dit proces.

Mindfulness

Veerkracht versterk je ook door mindfulness te oefenen. Door jouw ‘aandachtspier’ te trainen. Ademtechnieken en een vergroot bewustzijn, helpen je te reflecteren. Te aanschouwen wat er aangeraakt wordt in jou, zonder dat het gelijk met je aan de haal gaat. En dit lukt alleen als je ook verbonden bent met je lichaam en de signalen die het je geeft. Mindfulness gaat dus niet alleen om je gedachten, maar ook je emoties en de sensaties in je lichaam.’

Wat adviseer je mensen die hun baan zijn kwijtgeraakt door corona en hun leven daardoor een andere wending moeten geven?

Floor: ‘Als je een situatie van verlies meemaakt, is het belangrijk om ruimte te maken voor rouw. Als je jezelf niet toestaat om te voelen wat het verlies bij je raakt, plaats je een gedeelte van jezelf buiten jezelf. Alsof jij dat deel niet bent. Dan lever je niet alleen energie in, maar ook de regie op je eigen leven. Voed jouw eigen stevigheid met dat waar jij behoefte aan hebt. Blijf in beweging en zoek de natuur op. Zo stel je je open voor inspiratie voor een volgende stap, die dan vaak schijnbaar ‘als vanzelf’ op je pad zal komen.’

Trainingen van Floor

In haar trainingen gaat Floor dieper in op onderwerpen als veerkracht, vrouwelijk leiderschap en bewustzijnsontwikkeling. Kijk op haar website voor meer informatie en alle programma’s.