Onderzoeksjournalist legt uit: dit is de winst die je behaalt na 7 suikervrije dagen 

Suiker heeft een vrolijk imago in onze cultuur: kinderen met ijsjes, gezellig een toetje eten en samen muffins maken. Echter, je lichaam is er minder blij mee. Onderzoeksjournalist Daan de Wit legt uit waarom suiker niet gezond voor je is, maar dat het tegelijkertijd bijna onmogelijk is om suiker volledig uit je leven te bannen. Wat er in je lichaam gebeurt na 7 suikervrije dagen? Kleine wondertjes! 

Onderzoeksjournalist legt uit: dit is de winst die je behaalt na 7 suikervrije dagen

Daan: ‘Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat ik chocola eet, en tegelijk ook zonder dat ik me er schuldig over voel. Ik kies dan wel voor een variant waar weinig suiker in zit. Aan de ene kant houdt deze gewoonte mijn suikerverslaving in stand. Aan de andere kant zou ik het te zeer missen en is een beetje suiker helemaal niet zo erg. Ondanks dat ik weet wat ik eet, eet ik chocolade. Of juist omdat ik weet wat ik eet en me ervan bewust ben wat ik doe, kan ik een en ander relativeren en weet ik dat mijn lichaam dit prima aan kan. Sommige mensen houden van zoet – misschien hebben we een moeder gehad die veel snoepte toen ze zwanger was van ons – en als die verstandig omgaan met hun verslaving kunnen ze de schade beperken. Want schade met betrekking tot suiker is er zeker en verstand is tegelijk ook echt nodig.

Suiker skippen met wilskracht

Suiker is zo verweven met onze eetcultuur, heeft een vrolijk imago, wordt werkelijk overal ingestopt en komt ook nog eens in verschillende vormen tot ons. In mijn boek Weet wat je eet citeer ik Harvard-professor en arts David Ludwig, die in de documentaire Fed Up zegt dat het voor je lichaam niet uitmaakt of je een kom cornflakes eet zonder toegevoegde suiker, of een kom suiker zonder toegevoegde cornflakes. Zodra je het hebt doorgeslikt, maakt je lichaam er in beiden gevallen glucose van, dus suiker. Cornflakes en tafelsuiker zijn geen aanbevelenswaardige vormen van koolhydraten. Als je al kiest voor koolhydraten, kies dan voor kwaliteit, voor voeding die al z’n gezonde eigenschappen nog bezit, zoals vitaminen en mineralen. Als het gaat over koolhydraten kies ik voor bijvoorbeeld zoete aardappel.

Tafelsuiker versus dadels

Ik heb het wel eens een week uitgehouden zonder suiker, lees: de snelle koolhydraten. Dus tafelsuiker, brood, pasta, de synthetische zoetmakers maar ook dadels en kokosbloesemsuiker. Dit rijtje is een mix van toegevoegde suiker (zoals suiker in de tomatenketchup, toegevoegd in de fabriek), al dan niet gedroogd fruit en de suiker als gevolg van cornflakes (of brood en pasta) waarover David Ludwig spreekt. Het zou niet moeilijk moeten zijn om dit te laten staan. Gedurende 99,9% van het bestaan van de mensheid hebben we geleefd zonder de snelle koolhydraten die we nu veel eten. We doen het nu relatief ineens heel anders – vandaar dat ik het suikerhoofdstuk in het boek ‘Het grote suikerexperiment’ heb genoemd. De eerste uitkomsten van het experiment zijn niet positief. Toch, na zo’n week van onthouding lokt in onze van suiker doordrenkte maatschappij al het lekkers weer, dwaalt mijn neus af als ik langs een bakker of een bonbonwinkel loopt, en voor ik het weer ga ik voor de bijl. Is dat erg? Hangt er vanaf.

Suiker en verouderen

Het consumeren van veel suikerrijke producten werkt veroudering in de hand. Dat kun je terug zien in de huid van een suikerliefhebber; in bijvoorbeeld de mate van de jeugdigheid in zijn of haar gezicht. En dan heb je het alleen nog maar over de buitenkant. De binnenkant wordt er ook niet beter op. Te veel suiker leidt bijvoorbeeld tot ontstekingen in de aderen. Veel moderne welvaart ziekten zijn in de kern ontstekingsziekten. Voorkom ontstekingen, pas op met veel suiker. Over wat ‘veel’ is, of weinig, zijn regels opgesteld. De adviezen wisselen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou het liefst zien dat je het hield op maximaal 25 gram per dag, zo’n zes theelepels. Andere experts wijzen specifiek op de fructose in de suiker en het potentiële gevaar daarvan. Ze zijn wat milder dan de WHO, en adviseren niet meer dan 25 gram fructose te nemen – waarmee je met drie medjool-dadels met 7,7 gram fructose elk al bijna aan je dagelijkse fructosetax zit. Mijn persoonlijke suikerlimiet is na mijn research flink naar beneden bijgesteld. Zozeer was ik geschrokken van wat ik leerde. Snoep en vruchtensappen kwamen er niet meer in, net als m’n geliefde chips. Zelfs brood en pasta schrapte ik uit m’n menu.

Zoek de nuance op

De laatste tijd ben ik wat meer de nuance aan het zoeken. Als je echt gezond eet, kun je wel wat hebben. Zoals de donkere chocolade waarover ik al sprak, maar zo nu en dan een sneetje brood (zuurdesem) ga ik niet uit de weg. Ook ben ik niet bang voor wortels en zoete aardappels, zoals sommige mensen die ik ken, mensen die radicaal suikers mijden. Op feestjes drink ik rustig een glaasje champagne of eet ik een stukje taart mee. Toch twijfel ik. Is het verstandig wat ik doe, gebruik ik m’n verstand of m’n oude verslaving als ik chocolade of brood eet en moet ik ook op feestjes mijn lichaam ontzien?

Fruit als natuurlijke zoetmaker

Onder natuurlijke suiker versta ik suiker in fruit. Zolang het in de vrucht verpakt is, zit je goed. Dan hebben we de vrucht niet ‘gehackt’, zoals in het geval van vruchtensap, wat door je lichaam wordt vertaald als suikerwater. Dus zolang de suiker die je eet zich nog in de vrucht bevindt, is dat relatief het beste, omdat de suiker dan langzaam wordt opgenomen. Al is het dan wel verstandig je te beseffen dat de ene vrucht de andere niet is. Sommige vruchten zijn veel zoeter dan andere en bevatten veel meer suiker. Vaak zijn moderne vruchten onvergelijkbaar veel zoeter dan vroeger. Ze zijn zo gekweekt omdat wij dat lekker vinden en fabrikanten er dan meer van verkopen. Maar toch, eet zo nu en dan gerust fruit. Ik combineer graag het nuttige met het aangename en eet een appel of plakjes banaan bij de koffie, in plaats van een koekje. Voelde in het begin wat vreemd aan, vind ik nu heel normaal.

Gevaarlijke nepsuikers

Onnatuurlijke zoetstoffen houden je lichaam voor de gek. Nepsuikers beïnvloeden onze darmbacteriën negatief en brengen – ondanks hun onechtheid – de bloedsuikerspiegel in problemen. Een onstabiele bloedsuikerspiegel ervaart je lijf namelijk als een probleem: als het lang duurt en flink schommelt kan het bijdragen aan het ontwikkelen van diabetes en obesitas. Het zijn twee woorden waarvan iemand die veel bezig is met zijn gezondheid wel even schrikt, en terecht. Terwijl in het verhaal over suiker zelfs nog kan worden gesproken over dementie, depressie, metaboolsyndroom, kanker, vervette lever en niet in de laatste plaats de gevolgen voor het gebit. Dus ik begrijp de bezorgdheid, maar ik denk dat het tegelijk goed is om de nuance te zoeken en je daarbij te baseren op de feiten en niet op emoties of imago’s.

Positief imago zoetigheid niet terecht

Kinderen met ijsjes, gezellig een toetje eten en samen muffins maken. Het klinkt zo gezellig die zoetigheid, maar je lichaam is er minder blij mee. Leer te kijken met de blik van je lichaam. Wat zou je lijf uitkiezen in de supermarkt, op straat en in het restaurant? Die vraag begint bij kennis. Die heb ik in het boek vervat in de vier hoofdstukken over suiker en hier heb ik er een beetje over verteld’. Mocht je onderzoeksjournalist Daan de Wit nog niet kennen? Lees dan hier het interview over zijn interessante boek ‘Weet wat je Eet‘.