Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is een chronische spijsverteringsaandoening die klachten als buikpijn, diarree, verstopping en futloosheid met zich meebrengt. Je kunt zelfs psychische klachten ervaren, mede omdat PDS door veel artsen nog steeds niet serieus genomen wordt. Ook in je omgeving kun je als PDS-patiënt te maken krijgen met onbegrip. Daar bovenop is het vaak een hele klus om een passende behandeling te vinden en de juiste leefstijlveranderingen door te voeren. Kortom: een overzicht van heldere informatie over deze veelvoorkomende aandoening is meer dan welkom. Daarom gingen we te raden bij Marianne Rook en Marloes Smink van de Maag Lever Darm Stichting. Het resultaat? Een artikel met feiten, tips en een zelftest.
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS): hieraan herken je de symptomen
Marianne & Marloes: ‘Stel je voor dat je leven dagelijks beïnvloed wordt door heftige buikkrampen, verstopping of diarree en vermoeidheid. Het kan ervoor zorgen dat je je minder kunt focussen op werk, of dat je toch je afspraken moet afzeggen vanwege de klachten. Je zou zoveel meer willen doen, maar je wordt tegengehouden door je lichaam. Ook is er vanuit de maatschappij niet altijd begrip, want van de buitenkant zie je niet dat iemand ziek is. Dat maakt het nog eens extra lastig; ook psychische klachten liggen op de loer. Dit is de dagelijkse realiteit voor mensen met het Prikkelbare Darm Syndroom. Naar schatting loopt ruim 10% van de Nederlanders rond met Prikkelbare Darm Syndroom. 75% van de mensen met PDS is vrouw; dat zijn meer dan een miljoen vrouwen in Nederland.
Belangrijke feiten
Hieronder vind je samenvattend de belangrijkste feiten over PDS op een rijtje:
- Ongeveer 10% van de Nederlanders heeft PDS
- 75% hiervan is vrouw
- PDS is geen psychische aandoening
- PDS wordt steeds meer gezien als een verstoring in de hersen-darm-as, waarbij de darmen verstoorde signalen aan de hersenen geven en andersom
- Mensen met PDS hebben vaak een minder divers microbioom
- Het klachtenpatroon verschilt enorm tussen patiënten
- Naast buikklachten hebben mensen met PDS ook vaak vermoeidheidsklachten
- PDS heeft vaak impact op iemands school, werk en sociale leven
- Het is vaak een grote zoektocht naar het vinden van de juiste behandeling
- Juiste voeding en leefstijl helpen vaak al om klachten te verminderen
Wat is PDS?
PDS behoort tot de functionele buikklachten. Er is met de huidige diagnostische methoden geen ziekte te zien in het lichaam. De darm ziet er gezond uit, maar toch gaat er iets mis. Je hersenen en darmen staan voortdurend met elkaar in verbinding. Het zenuwstelsel geeft voortdurend signalen van je darm door naar je hersenen en andersom. Hierdoor ervaar je bijvoorbeeld honger en misselijkheid, maar ook buikpijn, diarree en verstopping. Deze communicatie verloopt via je zenuwstelsel; je kunt dit proces niet bewust zelf sturen of beïnvloeden. Bij PDS is er mogelijk een verstoring in de communicatie tussen de hersenen en darmen ontstaan. Het lijkt erop dat de darmen te veel of te sterke signalen naar de hersenen sturen, waarna de hersenen weer te veel en te sterke signalen naar de darmen sturen. Dit kan verklaren dat mensen met PDS gevoeliger blijken te zijn voor pijnprikkels in de darmen.
Hoe herken je het?
De meest voorkomende klachten bij PDS zijn buikpijn, buikkrampen, problemen met de ontlasting, een opgezette buik en een opgeblazen gevoel of winderigheid door gasvorming. Het klachtenpatroon is vaak heel wisselend. Sommige mensen ervaren continue klachten, terwijl anderen een langere tijd geen klachten hebben. De hevigheid en de frequentie van klachten kunnen per dag verschillen. Het kan daardoor voor je zelf ook lastiger zijn om op te merken dat het mogelijk om PDS gaat. Omdat veel mensen klachten ervaren die kunnen duiden PDS heeft de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met de belangenorganisatie, de PDSB, een PDS zelftest ontwikkeld. De test geeft geen diagnose, dat kan alleen de huisarts doen. Wel helpt hij je om inzicht te krijgen in je klachten en je voor te bereiden op een gesprek met je arts.
Hoe verder?
PDS heb je voor het leven, en de impact is vaak groot. Er is niet altijd begrip vanuit de maatschappij. En daarnaast is het voor mensen met PDS ook vaak lastig om een passende behandeling te vinden. Het is vaak een persoonlijke zoektocht om te ontdekken hoe je het beste kunt omgaan met PDS. Om patiënten te helpen bij het vinden van de juiste behandeling heeft de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met de PDSB, medische MDL-specialisten en keuzehulp ontwikkelaar PATIENT+ de PDS keuzehulp ontwikkeld. De keuzehulp biedt een handig overzicht van de meest gebruikte behandelingen met daarbij de voor- en nadelen. Opnieuw een handige tool ter voorbereiding op een gesprek met je arts.
Omgaan met PDS: een aantal algemene tips
Als je iets wilt doen aan PDS, laat je dan altijd eerst adviseren door een expert, zoals de huisarts of de diëtist. Een op maat gemaakt behandelplan werkt het beste. Deze algemene verlichtende tips kun je alvast meenemen:
- Eet voldoende groente, fruit en vezelrijke producten en vermijd bewerkt voedsel
- Eet regelmatig
- Drink voldoende. Voor een goede darmwerking is het belangrijk om dagelijks anderhalf tot twee liter vocht te drinken.
- Stress kan je klachten verergeren. Probeer daarom zo veel mogelijk stress te vermijden. Neem op tijd werkpauzes, let gedurende de dag op je ademhaling en zorg dat je voldoende uitrust. Yoga en meditatie kunnen ook helpen.
- Zorg voor voldoende beweging. Beweging is belangrijk voor de darmwerking en een goede spijsvertering.’
