Adaptogenen zijn natuurlijke substanties gewonnen uit een kruid, wortel of paddenstoel die helpen de natuurlijke balans van jouw lichaam en geest in stand te houden. Ze verhogen je weerbaarheid tegen stress en brengen het zenuw- en hormoonstelsel in evenwicht. Met behulp van deze kruiden wordt het dus een stukje makkelijker om je aan te passen aan externe (stressvolle) omstandigheden. En in onze veeleisende maatschappij is dat een welkom effect. Hieronder vertellen we je meer over de werking van deze bijzondere kruiden én leer je meer over een van de bekendste adaptogenen, Ashwagandha.
Adaptogenen: zo ondersteunen deze helpende handjes uit de natuur jouw gezondheid
In het westen hebben we adaptogenen pas net ‘ontdekt’, maar in de Chinese en Ayurvedische geneeskunde worden ze al eeuwen gebruikt. Bekende adaptogenen zijn Ashwagandha, Maca, Tulsi, Rhodiola en Reishi. Ze hebben allemaal hun eigen krachten en unieke voedingswaarden, maar hun gedeelde magische eigenschap is dat ze hun functie aanpassen aan wat jouw systeem nodig heeft. Adaptogenen ‘scannen’ je lichaam als het ware op fysiologische processen die niet harmonieus verlopen om vervolgens de balans te herstellen. Ze werken dus precies daar waar ze het meeste nodig zijn en kunnen zowel een kalmerende als energie-opwekkende werking hebben.
Adaptogenen & de HPA-as
De belangrijkste eigenschap van adaptogenen is het verlagen van stress door het reguleren van de reacties van het lichaam op stressoren. Om dat beter te begrijpen, zoomen we even in op de hormoonhuishouding van ons lichaam. Essentieel in dit huishouden is de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnier). Bij stress schiet deze as in actie door de afgifte van cortisol te stimuleren. Dit stresshormoon levert ons de nodige energie om door te zetten. Maar bij chronische, langdurige stress kunnen je bijnieren die constante productie van cortisol niet meer aan. Het gevolg: overstimulatie die kan leiden tot ontstekingen en bijnierdisfunctie, wat op zijn beurt kan bijdragen aan het ontstaan van ziekten. De bijnier beïnvloedt ook de schildklier, en andersom. Een ontregelde HPA-as zorgt dus vaak ook voor een ontregelde schildklier, wat weer andere onevenwichtigheden en symptomen veroorzaakt. Adaptogenen brengen deze HPA-as weer in balans, sturen de hormoonproductie bij en verminderen zo de effecten van stress, angst en ontstekingen.
Effecten van adaptogenen
Mensen die adaptogenen gebruiken geven onder andere aan dat ze: