Vruchtbaarheidsarts: verbeter je vruchtbaarheid en vergroot de kans op zwangerschap

Ongeveer 1 op de 5 tot 6 koppels met een kinderwens heeft een verminderde vruchtbaarheid in Nederland. Een confronterend en zorgwekkend aantal als je het fertiliteitsarts Kimiko Kleiman vraagt. Ze begeleidt vrouwen en koppels met een kinderwens op een holistische manier. Vandaar dat Kimiko niet alleen mee kijkt met hun ziekenhuis-behandeling, maar ook alle factoren checkt die een rol spelen bij de vruchtbaarheid. En dat zijn er veel. Ze schreef ze op in haar boek Verbeter je Vruchtbaarheid. Wij spraken Kimiko alvast over verklaringen van de dalende wereldwijde vruchtbaarheid en verrassende adviezen die helpen om zwanger te worden.

Vruchtbaarheidsarts: verbeter je vruchtbaarheid en vergroot de kans op zwangerschap

Kimiko is opgeleid als arts en sinds 2007 werkzaam binnen de gynaecologie, verloskunde en voortplantingsgeneeskunde. Haar visie op vruchtbaarheid veranderde toen ze zelf patiënt werd; Kimiko kreeg twee miskramen en onderging ook een IVF-traject. Na het doorleven van deze intense persoonlijke processen en het volgen van een extra opleiding tot hormoontherapeut, zette Kimiko vruchtbaarheidskliniek Sakura Clinics op.

Is de vruchtbaarheid van vrouwen afgelopen jaren afgenomen?

‘Ja, die daling speelt al heel lang. Bovendien zie ik veel vrouwen met onder andere cyclusklachten, hormonale klachten, stress, en een verlaagde eicelreserve. Ik verwacht dus dat de vraag naar advies en begeleiding op dit vlak alleen maar toe zal nemen.’

Wat kunnen hier de oorzaken van zijn? Hormonen, toxische stoffen?

‘Inderdaad exogene hormonen in onze voeding, en toxische stoffen; niet alleen in voeding maar ook in verzorgingsproducten bijvoorbeeld. En natuurlijk stress: we ‘moeten’ zoveel tegenwoordig, werken lange dagen, hebben minder tijd voor ontspanning en zitten veel in ons hoofd. Stress verstoort ons immuunsysteem en de hormoonbalans. Dit klinkt allemaal heel naar, maar het goede nieuws is dat we hier zelf ook veel aan kunnen verbeteren. En naar mijn idee kan dat ook op een ontspannen manier, zonder dat het nóg meer stress oplevert.’

Kun je iets zeggen over dingen die effect hebben op de vruchtbaarheid van mannen?

‘Bij mannen zijn dat dezelfde dingen als bij vrouwen: slechte voeding, roken, alcohol, koffie, drugs, gifstoffen, stress, etc.’

Stel, je wil zwanger worden maar het lukt niet: wanneer ga je naar de huisarts en wat kun je eerst zelf proberen?

‘De afspraak in Nederland is dat je na een jaar lang gemeenschap zonder zwangerschap als resultaat, via de huisarts verwezen kunt worden naar een vruchtbaarheidskliniek of -poli. Dat geldt wel alleen als je een redelijk regelmatige cyclus hebt en dus zo’n 12 kansen op zwangerschap hebt gehad. Vrouwen boven de 38 jaar worden nog wel eens eerder verwezen in verband met hun leeftijd. Wat je eerst zelf kunt doen is goed naar je lichaam luisteren en je afvragen wat je eventuele klachten je kunnen vertellen. Afwijkingen in de menstruele cyclus en andere klachten kunnen een teken zijn dat je iets kunt verbeteren. Daar schrijf ik veel meer over in mijn boek Verbeter je vruchtbaarheid.’

Welke adviezen vergroten de kans om zwanger te worden?

‘Ik denk dat veel vrouwen zich niet realiseren dat menstruele klachten, belangrijke informatie over hun hormoonbalans kunnen geven. Een advies is daarom stilstaan bij de vraag of jouw cyclus wel optimaal functioneert. Constateer je dat dat niet zo is, dan kan een consult bij een Chinees geneeskundige bijvoorbeeld helpen. Die kan vaak veel invloed uitoefenen op de cyclus en specifiek op de zo belangrijke tweede helft van de cyclus, die ik het liefst minimaal 12 dagen zie duren. Een ander advies is om te kijken of een niche mogelijk een rol speelt bij het uitblijven van een zwangerschap na een eerdere keizersnede. Een niche is een defect dat ontstaat in de baarmoederwand, op de plek waar de incisie voor de keizersnede is gemaakt. De meningen en onderzoeken lijken nog wat verdeeld over de vraag hoe groot de invloed is van een niche op de vruchtbaarheid, maar ik zie toch regelmatig in de praktijk dat het wel een rol speelt. Zelf ben ik hier ook een voorbeeld van: ik werd pas zwanger van mijn dochter na een hersteloperatie van de niche.

Minder denken, meer voelen

En dan misschien het meest verassende om te horen van een gepromoveerd fertiliteitsarts: in de praktijk zie ik dat het sommige vrouwen helpt als ze meer de controle over de kinderwens kunnen loslaten. Als ze meer bij hun gevoel en intuïtie kunnen en minder bezig zijn met allerlei scenario’s in hun hoofd. Ik zeg niet dat dat de kans op zwangerschap verbetert, want dat weten we niet, maar in de praktijk zie ik wel dat het bij bepaalde mensen echt kan helpen. En daarnaast worden we natuurlijk niet zwanger in ons hoofd, maar in onze buik. Het advies is om meer te voelen en minder te denken. Ik weet het, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Soms kan een goede coach (of een traject bij Sakura) daar ook bij helpen. Het is overigens niet zo dat je dit kunt omdraaien en zeggen dat je dus bijvoorbeeld niet positief genoeg hebt gedacht als het niet lukt. We zijn nogal geneigd onszelf schuld aan te (laten) praten als het niet lukt om zwanger te worden, maar de waarheid is dat het nu eenmaal niet bij iedereen lukt. Wat je ook doet.’

Is er voor jou als fertiliteitsarts een grens bij het ingrijpen van de medische wetenschap in een vruchtbaarheidstraject?

‘Ik denk dat mensen heel goed zelf kunnen beslissen over wie ze op welke manier laten ingrijpen als we hen goed informeren en duidelijk zijn over de mogelijke voor- en nadelen en de mogelijke kansen van een behandeling voor hun specifieke situatie.’

Hoe zie je de toekomst als het gaat om het verbeteren van je vruchtbaarheid?

‘Ik hoop dat men in de reguliere setting, zoals in het ziekenhuis, ook wat breder gaat kijken. Er is niet altijd een vruchtbaarheidsbehandeling nodig en patiënten kunnen zelf ook iets doen om de kans op zwangerschap, wanneer ze wel een behandeling ondergaan, te optimaliseren. Ik hoop dat er wat meer naar de mens achter de patiënt wordt gekeken en minder naar het standaard protocol. Een meer holistisch beeld dus; precies waar ik ook graag naar kijk.’

Wil je nog een laatste wijze raad meegeven?

”It’s the possibility of having a dream come true that makes life interesting,‘ aldus Paulo Coelho. Deze quote staat al vanaf de start van Sakura Clinics op de website. Deze woorden gaven mij hoop in de periode dat ik mijn eigen kinderwens in vervulling probeerde te laten gaan. Door deze quote voelde ik dat mijn kinderwenstraject mij, met alle ups en downs, ook ten diepste liet leven. En dat het hebben van een mooie droom me juist ook vreugde en blijdschap kon geven, ongeacht of en wanneer die droom ooit werkelijkheid zou worden. Want net zoals je een kindje niet kunt manifesteren, kun je een zwangerschap niet plannen. Je kunt de natuur niet overhaasten, het komt allemaal op het juiste moment. Dan nog een wijze raad: luister naar je gevoel, onderzoek je eventuele klachten en probeer het niet perfect te doen. 100% perfect bestaat niet en zelfs perfectie geeft geen garantie op een kindje, dus wees vooral lief voor jezelf in het kinderwenstraject.’ Volg Kimiko via Instagram. Meer informatie vind je op haar website. 

Verbeter je vruchtbaarheid, Kimiko Kleiman, via Bol.com, €22,99.