Denk je bij schoonmaken aan stoffer en blik en een sopje? Dan ken je vast A Monk’s Guide to a Clean House and Mind nog niet. In dit boekje legt de Japanse Boeddhistische monnik Matsumoto op een begrijpelijke manier uit wat schoonmaken betekent volgens de Zen-filosofie. Zo vergelijkt hij het zorgvuldig bijhouden van je leefomgeving met het zorgen voor je ziel en de levende wezens om je heen. In dit artikel vind je 5 gouden tips waar je direct mee aan de slag kunt.
Boeddhistisch schoonmaken: je doet het met deze 5 tips van een Japanse monnik
Dit voorjaar begint de grote lente schoonmaak niet met stoffer en blik, maar met een boekje: A Monk’s Guide to a Clean House and Mind (ook vertaald naar het Nederlands: Veeg je zorgen weg) van Shoukei Matsumoto, een Japanse Boeddhistische monnik. Hierin vind je een kalmerende mix van concrete richtlijnen, stukjes Zen-filosofie en mooie, simplistische illustraties. Matsumoto zet op een begrijpelijke manier uiteen wat schoonmaken eigenlijk betekent volgens de Zen-filosofie. Zo beschrijft hij het bijvoorbeeld als een manier om met de natuur te communiceren, en verbindt hij het zorgvuldige bijhouden van je leefomgeving en lichaam met het zorgen voor je ziel en de levende wezens om je heen. Een belangrijk punt is dat schoonmaken volgens Matsumoto absoluut niet gezien moet worden als een last, maar als een essentieel ritueel in een bewuste leefstijl. Hij zegt hier het volgende over: ‘Cleaning is carried out not because there is dirt, but because it’s an ascetic practice to cultivate the mind.’
Zen leefwijze
Wat ik erg waardevol vind is dat de tips in A Monk’s Guide to a Clean House and Mind nauwelijks zijn aangepast op de Westerse lezer. Dat terwijl het boek toch echt een wereldwijde bestseller is. Matsumoto spreekt over plaatsen en objecten uit een klooster die wij hier misschien niet zullen kennen, de ‘butsuma’ bijvoorbeeld (Boeddhistisch altaar), ‘tenugui’ handdoeken, en een ‘oryoki set’ (Japans serviessetje). Zo leer je niet alleen dingen die nuttig zijn voor je eigen huis en lijf, maar pik je ook wat op over de Zen-leefwijze. Het is aan jou om te bepalen wat je daadwerkelijk overneemt van Matsumoto’s tips: laten we die ene vervelende mug tóch leven? En stoffen we echt élke dag al onze lampen af? Als je, nadat je je hele huis op één hoop hebt gedumpt, ineens besluit dat je de Konmari-methode toch maar niks vindt, sta je mooi te kijken. Uit de informatie die Matsumoto geeft kun je net wat makkelijker losse adviezen plukken.
5 schoonmaaktips van monnik Matsumoto
- De beste tijd om op te ruimen en schoon te maken is zo vroeg mogelijk ’s ochtends.
- Daarnaast is het belangrijk om enkele minuten aan opruimen te besteden voor je naar bed gaat, zodat je nooit rommel meeneemt naar de volgende dag.
- Probeer zo weinig mogelijk water te verspillen, o.a. door bijvoorbeeld buiten schoon te maken met verzameld regenwater, indien mogelijk.
- Matsumoto raadt aan zowel in het openbaar als privé de volgende regel te volgen als het gaat om toiletgebruik: laat het toilet altijd schoner achter dan dat het was voor je het gebruikte, al is het maar door de bril af te vegen of een papiertje op te rapen.
- De monniken in de Eihei Tempel reserveren alle dagen die de cijfers ‘4’ en ‘9’ bevatten voor het repareren van kleding, meubels, en andere bezittingen. De manier waarop je met (kapotte) bezittingen omgaat reflecteert volgens Matsumoto je relatie met anderen en met jezelf; als je iets niet kunt repareren, probeer het dan bijvoorbeeld voor wat anders te gebruiken.
Kostbare objecten en wezens
Zoals je ziet kunnen zelfs de meest nuchtere types genoeg uit Matsumoto’s guide halen. Sterker nog, het grootste deel van het boek bestaat niet uit informatie over Matsumoto’s spirituele overtuigingen maar uit zeer praktische schoonmaaktips. Ikzelf waardeer A Monk’s Guide echter toch echt het meest om de simpele maar inspirerende manier waarop het je met een hele frisse blik van zijn pagina’s op doet kijken, naar de kostbare objecten en wezens om je heen. Het spoort aan om bewuster door je leefomgeving te bewegen en voor je eigen lijf te zorgen. Ik denk dat we in de huidige maatschappij alles wat ons op die manier even helpt te aarden moeten verzamelen en dichtbij ons moeten houden. We need it.
