Tot niet zo heel lang geleden hadden we een beperkt beeld van trauma. Men dacht dat alleen extreme gebeurtenissen zoals oorlog of seksueel grensoverschrijdend gedrag traumatiserend konden zijn. Inmiddels weten we dat iedereen in meer of mindere mate te maken krijgt met trauma in hun leven. Het kan echter best lastig zijn om te weten of je een trauma nou wel of niet hebt verwerkt. In dit artikel lees je welke symptomen wijzen op onverwerkt trauma.
Heb ik een trauma weggestopt?
Er is eigenlijk geen eenduidig antwoord op de vraag ‘heb ik last van onverwerkt trauma?’. Onverwerkt trauma kan namelijk op heel veel verschillende manieren de kop opsteken in je leven. Veel mensen denken dan meteen aan flashbacks en heftige herinneringen, maar in veel gevallen zijn de symptomen helemaal niet zo duidelijk te herleiden naar een traumatische gebeurtenis. Dat maakt onverwerkt trauma een complex onderwerp. Als je vermoed dat je er last van hebt, is het daarom altijd belangrijk contact op te nemen met een professional. Dit artikel is geen vervanging voor advies van een arts of psycholoog.
Trauma symptomen
Traumatherapeut Suze Retera legt uit: ‘Trauma kan voor uiteenlopende klachten zorgen. Veel van die klachten kunnen vervolgens ook nieuwe problemen voor je gezondheid en relaties vormen die op zichzelf om aandacht vragen. Als je geplaagd wordt door verschillende, ogenschijnlijk onsamenhangende gezondheidsproblemen en terugkerende ongezonde relaties of gedragspatronen, kan dat erop wijzen dat je last hebt van onverwerkt trauma.’
Buitenproportioneel heftig
Psychiater Bessel van der Kolk vertelde eerder aan Holistik dat je onverwerkt trauma vaak herkent aan buitenproportioneel heftige reacties. Bijvoorbeeld dat je doodsbang wordt als iemand een hand op je rug legt of een onverwachts geluid hoort. Bewust of onbewust ben je door de prikkel in het heden herinnerd uit een trauma uit het verleden, waardoor je nu reageert alsof je weer in gevaar bent. Veel mensen leggen die link tussen heden en verleden niet, of pas heel laat. Ze denken dan vaak dat ze raar zijn of dat er iets mis met ze is. (Trauma)therapie kan veel inzicht geven en verlichting bieden.
Lichamelijke symptomen trauma
Je las al dat onverwerkt trauma niet alleen voor mentale symptomen kan zorgen, maar ook fysieke gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Suze: ‘Trauma heeft je systeem tijdens een staat van hoge activatie ontregeld. Deze ontregeling kan zorgen voor een chronische staat van overactivatie, onderactivatie, of een combinatie van deze twee. Dit kan zich uiten via allerlei uiteenlopende symptomen, variërend van oncomfortabel tot ernstig. Hierdoor zal een lijst met symptomen nooit compleet zijn. Ik kan je wel wat vertellen over de verschillende manieren waarop over- en onderactivatie zich kunnen uiten in je gedrag en gezondheid.
Overactivatie en en onderactivatie
Overactivatie zorgt voor een hoge mate van spanning en alertheid. Dit kan zorgen voor slapeloosheid, piekeren, te hard werken, risk seeking, verslaving, een kort lontje en angstaanvallen. Maar ook spijsverteringsproblemen, een hoge bloeddruk, of migraine. Onderactivatie zorgt juist voor een gebrek aan aanwezigheid en stimulatie. Dit kan zorgen voor een lusteloos en ongemotiveerd gevoel, gebrek aan verbinding met je lichaam, je omgeving en de mensen om je heen, een gevoel van zinloosheid, verslaving, en een gebrek aan focus. Fysiek kan zich dit onder andere uiten in extreme vermoeidheid, een lage hartslag en bloeddruk, spijsverteringsproblemen en een trage schildklier.’
Hulp van een professional
Zoals gezegd is het slim om een professional te raadplegen als je denkt dat je last hebt van onverwerkt trauma. Vooral als je merkt dat je dagelijkse leven erdoor ontregeld wordt, is het belangrijk om aan de bel te trekken. Je kunt contact opnemen met je huisarts of zelf op zoek gaan naar hulpverleners met een specialisatie in trauma bij jou in de buurt.