Voel je je duf en afgeleid als je mediteert? Of dommel je zelfs in slaap? Misschien heb je dan de neiging om boos te worden op jezelf. Of extra hard je best te gaan doen. Maar wat als je niet lui of ongemotiveerd bent, maar een (chronisch) vermoeid zenuwstelsel hebt? Zowel luiheid als vermoeidheid zijn potentiële obstakels op jouw pad naar verlichting, maar ze vragen om tegenovergestelde remedies. Een kleine ramp dus dat de moderne mens ze vaak met elkaar verwart…
Mini-meditatieretreat voor thuis: zo reset je jouw vermoeide zenuwstelsel
Volgens het boeddhisme is luiheid of traagheid één van de vijf hindernissen die een mens regelmatig tegenkomt, zowel in meditatie als in het dagelijkse leven. Het ’tegengif’ kan bestaan uit bijvoorbeeld:
- simpelweg beter je best doen
- rechter gaan zitten
- met open ogen mediteren
- of voorafgaand aan een meditatie je gezicht met koud water wassen
Rampzalige gevolgen
In tegenstelling tot luiheid zijn oververmoeidheid en chronische stress serieuze gezondheidsproblemen die voor de moderne mens het nieuwe ‘normaal’ lijken te zijn. Deze klachten bestrijden met extra inzet, kan rampzalige gevolgen hebben voor jouw meditatie-beoefening. Voor dit probleem kan het mini-meditatieretreat ontwikkeld door meditatieleraar Chris McKenna een uitweg bieden. De oefening brengt een oververmoeid zenuwstelsel terug in balans, en leert je bovendien om beter aan te voelen of je rust of juist motivatie nodig hebt.
Op adem komen
Chris McKenna leidt mindfulness programma’s op scholen, in jeugdgevangenissen en in psychiatrische inrichtingen. Daar krijgt hij vaak te maken met oververmoeide en/of chronisch gestresste mensen. Meerdere malen is hem duidelijk geworden dat deze cliënten pas baat hebben bij een meditatie, als hun zenuwstelsel eerst tot rust kan komen. Hetzelfde geldt, zegt McKenna, voor de moderne mens die eigenlijk chronisch overwerkt en/of ‘overprikkeld’ is. Als je niet op tijd je zenuwstelsel even helemaal ‘reset’, zul je niet optimaal kunnen profiteren van je beoefening. Misschien gaat deze zelfs averechts werken door extra spanning te creëeren, en geef je na een tijdje gefrustreerd op.
Nervus Vagus pakket
- 3 kalmerende nervus vagus meditaties
- E-book van 19 pagina's
Mini-retreat
McKenna ontwikkelde een uitgebreide oefening waarmee cliënten hun geest en zenuwstelsel kunnen laten ‘uitrazen’ en vervolgens vanuit daar een meditatie in glijden. Ook als je het moeilijk vindt om aan te voelen of je nu moe of gewoon lui bent, kan de oefening helpen. Je stelt je als het ware opnieuw af op de signalen van je lichaam. McKenna raadt je aan om deze oefening minimaal één keer per maand te doen, of vaker als je daar tijd voor hebt. Hij duurt drie tot vijf uur en het liefst doe je ‘m in je badjas of pyjama, in een rustige ruimte waar je niet wordt gestoord.
De oefening
Hieronder lees je hoe je de oefening stap voor stap uitvoert.
- Het eerste deel duurt 30 minuten tot 2 uur, afhangende van wat je nodig hebt. Het doel is om je lichaam de kans te geven om ‘uit te razen’ en haar natuurlijke evenwicht te herstellen. Ga op je rug liggen, dek jezelf toe met een yogadeken en geef je helemaal over aan de zwaartekracht. Denk niet: ‘ik ga mijn best doen en dit eerste deel perfect doorlopen’. Sterker nog, ga er liever vanuit dat je een slaperig, warrig, en/of onrustig zooitje gaat zijn. Alles mag en niets hoeft. Volgens McKenna zal je in dit gedeelte heen en weer zweven tussen hele heldere momenten en hele ‘wazige’. Als je in slaap valt, is dat oké: je bent duidelijk vermoeid, en je lichaam heeft dit nodig. Zet voor de zekerheid een (zachte) wekker zodat je niet langer dan twee uur slaapt. Als je juist merkt dat je veel gaat piekeren en gespannen wordt, omarm die gevoelens dan ook helemaal. Vertrouw erop dat je zenuwstelsel er geen baatbij heeft om deze staat van zijn vast te houden. Als je lichaam de kans krijgt, zoals nu, is het slim genoeg om geleidelijk los te laten en haar natuurlijke balans te herstellen.
- Je weet dat dit proces van ontlading tot een einde komt als je lichaam lichter, open, en zachter gaat voelen en deze sensaties gemakkelijk op de voorgrond van je aandacht blijven. Je bent meer aanwezig in je lichaam en tegelijk voelen de grenzen tussen jouzelf en je omgeving vervaagd. Dit is het moment om over te schakelen naar zitmeditatie.
- Nu verdiept je concentratie zich, maar de uitdaging is om de zachtheid van je ligmeditatie vast te houden. Blijf minimaal een uur zitten. Voel hoe het is om aanwezig te zijn vanuit deze nieuwe openheid en rust. Hoe verschilt deze concentratie van andere meditaties? Zijn je gedachten ook zachter geworden? Is het stiller in je hoofd?
- Je sluit het mini-retreat af met een loopmeditatie. De energie en aandacht die je hebt opgebouwd mogen nu ‘spelen’ en stromen. Voelt je lichaam anders? Waar gaat je aandacht naartoe? Heb je het gevoel dat er blokkades zijn opgeheven? Voel je hoe dankbaar je lichaam en geest je zijn voor de afgelopen paar uur?
Tip: yoga en meditatie ontspanningsdeken
Een yogadeken is een speciaal ontworpen deken die vaak wordt gebruikt tijdens yoga en meditatie. De deken is gemaakt van zachte, comfortabele materialen zoals katoen. Je kunt ‘m gebruiken voor warmte en comfort. De warmte helpt om volledig te ontspannen en te genieten van de rustfase. Daarnaast bieden yogadekens extra ondersteuning bij specifieke houdingen. Je kunt hem bijvoorbeeld onder je knieën plaatsen tijdens knielende houdingen. Hiermee verminder je de druk op botten en gewrichten. Je kunt een yogadeken ook oprollen en gebruiken als (meditatie)kussen. Bij actievere yogavormen kan de deken worden gebruikt om zweet af te vegen en je gezicht en lichaam droog te houden. Daarnaast geeft een yogadeken een gevoel van geborgenheid: gebruik hem als zacht ‘schild’ waarmee je prikkels van buitenaf weert. Verkrijgbaar via de Holistik Shop, €29,95
Bron: Tricycle