Het is een taboe onderwerp, maar toch speelt het bij de meerderheid van de gezinnen: favoritisme. In zo’n 65% van de gezinnen hebben de ouders een favoriet kind. En dat favoritisme kan levenslange negatieve gevolgen hebben. Voor álle kinderen, niet alleen voor het ‘zwarte schaap’, zoals je op het eerste gezicht misschien zou denken. Was jij vroeger het favoriete kind of ben je dit nog steeds? Hieronder lees je hoe dat je leven negatief kan beïnvloeden.
Was jij het favoriete kind? 3 redenen waarom dat je leven negatief kan beïnvloeden
De Canadese psychotherapeut dr. Marcia Sirota ziet in haar spreekkamer veel mensen die het zwarte schaap in hun gezin van herkomst waren, terwijl hun broer of zus juist op een voetstuk werd geplaatst. “Je zou denken dat de mensen die ik zie ongelukkiger zijn dan de volwassenen die het favoriete kind zijn of waren. Maar ik heb opgemerkt dat mensen die vroeger ‘onderaan de ladder’ stonden uiteindelijk vaak tevredener zijn met hun leven dan zij die als kind werden voorgetrokken,” zegt ze. Ze voelen vaak minder woede of wrok richting hun ouders en minder strijd in de relatie met hun broers en zussen, ervaren minder verwarring en zijn zelfbewuster. Dr. Sirota: “Volwassenen die vroeger het zwarte schaap waren hebben vaak een realistischer beeld van wat zich voltrok in hun gezin, hoe pijnlijk het ook was. Dat zorgt ervoor dat ze sneller de stap zetten om hulp te zoeken en een grotere kans hebben om te helen van oude wonden.”
Upcoming XL webinar
Doorbreek patronen en maak je vrij van belemmerende familie-dynamieken
Datum: zondag 15 december 2024Tijd: 19.00 tot 21.00
Investering: € 22,50
JA, IK BEN ERBIJ!
Narcistische ouders
Voor een verklaring van dat opmerkelijke verschil moeten we bij de ouders te raden gaan. Want wat voor ouders zijn het eigenlijk die een kind expliciet voortrekken en andere kinderen juist benadelen? Natuurlijk kan het zo zijn dat je een sterkere band voelt met een van je kinderen. Dat is menselijk en het is belangrijk om open over deze gevoelens te spreken. Maar een goede ouder zal er alles aan doen om alle kinderen gelijk te behandelen en evenveel liefde en aandacht te geven, mede om strijd tussen de kinderen onderling te voorkomen. Dr. Sirota: “Alleen ouders die van geen enkel kind écht kunnen houden, trekken sommige kinderen expliciet en consistent voor.” Ouders die duidelijk de voorkeur geven aan een kind, hebben niet zelden narcistische trekken. Ze zijn eigenlijk vooral met zichzelf bezig bij het voortrekken en achterstellen van hun kinderen. Ze projecteren positieve kwaliteiten op het ene kind en negatieve eigenschappen op het andere kind. In beide gevallen worden de kinderen niet echt gezien en geaccepteerd.
Lege calorieën
Het kind dat wordt achtergesteld ervaart vaak enorm veel verdriet en boosheid, waar het jarenlang last van kan houden. Maar hij weet wél duidelijk waar hij staat in het familiesysteem. Bovendien zoekt hij noodgedwongen vaak al jong naar manieren om pijnlijke gezinsdynamieken te accepteren. Kinderen die worden voorgetrokken voelen zich daarentegen vaak verward en ambivalent richting hun ouders. Ze zien dat ze meer aandacht krijgen, maar voelen zich toch gefrustreerd en niet vervuld. Dr. Sirota: “Dat komt omdat hun ouders ze, als het ware, lege calorieën voeden. Alle aandacht in de wereld is niet vervullend als het niet gepaard gaat met oprechte liefde en acceptatie.” Als gevolg gaan deze kinderen vaak alleen maar harder hun best doen om nóg meer te ontvangen van hun ouders. Niet zelden zien ze hun broers of zussen daarbij als competitie. Die onderlinge strijd kan tot ver in het volwassen leven blijven voortduren en de relatie tussen de kinderen onderling blijvend beschadigen.
Frustrerende illusie
Als volwassene is het voor het favoriete kind vaak ook een stuk moeilijker om los te komen van de ouders. Het zit vast in een afhankelijkheidsrelatie en koestert een (onbewuste) wens dat het zich toch nog echt gezien, gehoord en geliefd gaat voelen. Het favoriete kind verlangt dus (onbewust) meer van de ouders, maar ook vaak van zichzelf. Ze is bang dat ze haar ouders teleurstelt en ervaart een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Vaak is deze volwassene verstrengeld met de ouder(s), maar toont ze ook woede en wrok. Er ontstaat een subtiele of duidelijke duw-trek dynamiek. Waar het zwarte schaap allang heeft moeten accepteren dat haar ouders bepaalde behoeften simpelweg niet zullen gaan vervullen, blijft het favoriete kind vastzitten in een frustrerende illusie die vaak heel lang onbewust blijft. Dit heeft niet alleen impact op de relatie met haar ouders maar ook op de verbinding met anderen, en haar gevoel van eigenwaarde.
Zorgen voor je ouders
Tenslotte komt het vaak voor dat het ‘favoriete kind’ de zorg op zich neemt voor een ouder als deze ziek is of andere problemen heeft. Het kan zijn dat andere kinderen meer afstand hebben genomen van het gezin om hun eigen mentale gezondheid te beschermen. En dat is hun goed recht: ze kunnen niet de lasten van de ouder(s) en het favoriete kind op zich nemen. Ze hebben het meestal al moeilijk genoeg gehad. Zo kan het gebeuren dat het favoriete kind voelt dat het er alleen voor staat. Dat roept dan weer een schuldgevoel bij haar op, omdat ze nog steeds al die ‘lege calorieën’ van haar ouders ontvangt. Ze zou blij moeten zijn dat ze nu iets ’terug kan doen’… maar toch knaagt er iets.
Upcoming webinar
Hechtings- problematiek als oorzaak van verlatingsangst en bindingsangst
Datum: zondag 17 november 2024Tijd: 19.00 tot 21.00
Investering: € 22,50
JA, IK BEN ERBIJ!
Meer lezen
Familiesystemen expert: zo weet je of jij bent opgegroeid met emotioneel afwezige ouders
Emotioneel onvolwassen mensen: aan deze 5 kenmerken herken je ze
Steunpilaar van je ouder(s) als kind? 7 vormen van parentificatie
Vaderwond: aan deze signalen herken je hem
Hoe verwerk je een moederwond? 3 helende stappen
Was jij vroeger het ‘onzichtbare kind’? Zo werkt het door in je volwassen leven
Oudste dochter effect: dit zijn je krachten, valkuilen en verborgen dynamieken
Bron: marciasirotamd.com
