Reageer je vaak buitenproportioneel heftig? Heb je sterke stemmingswisselingen of woede-uitbarstingen? En ben je impulsief? Dan zou je kunnen zeggen dat je emotioneel instabiel bent. Emotionele instabiliteit is een kenmerk van verschillende psychische aandoeningen, maar kan ook andere oorzaken hebben. Hieronder vertellen we je meer.
Emotionele instabiliteit: wat te doen als je vaak (te) heftig reageert?
Laten we ten eerste een oud(erwets) stereotype de wereld uit helpen: emotionele instabiliteit is absoluut geen eigenschap van alle vrouwen en ook niet van alleen vrouwen. En hoewel het een gevolg kan zijn van hormonale schommelingen, kan een menstruele cyclus ook prima zónder emotionele pieken en dalen verlopen.
Zo herken je emotionele instabiliteit
Als je emotioneel instabiel bent reageer je vaak buitenproportioneel heftig, vooral op negatieve gebeurtenissen. Het kan ook zijn dat je impulsief bent, woede-uitbarstingen hebt en constant een gevoel van onbegrip en onzekerheid ervaart. Mensen die emotioneel instabiel zijn ervaren vaak over het algemeen ook meer negatieve gevoelens zoals somberheid of angst, en hebben vaker conflicten met anderen.
Mogelijke oorzaken van emotionele instabiliteit
Een veelvoorkomende oorzaak van emotionele instabiliteit is stress. Je kent het vast wel: de deadlines, huishoudelijke taken en sociale afspraken stapelen zich op, en voor je ’t weet heb je plotselinge huilbuien of ga je snauwen. In overgangsfasen, bijvoorbeeld wanneer je gaat verhuizen, je relatie eindigt of je van baan wisselt, kun je je extra instabiel voelen. Heel menselijk, en vooral een teken dat je het rustiger aan moet doen. Emotionele instabiliteit kan ook een kenmerk zijn van bijvoorbeeld PTSS (post-traumatische stressstoornis) of een borderline persoonlijkheidsstoornis.
Hormonen en andere fysieke oorzaken
Emotionele instabiliteit kan verder veroorzaakt worden door een hormonale disbalans, natuurlijke hormonale schommelingen in de menstruatiecyclus, of een schildklieraandoening. Als het om hormonen gaat speelt vooral oestrogeen een belangrijke rol. Als je oestrogeenniveaus verhoogd zijn kun je impulsiever worden, en als ze heel laag zijn juist neerslachtiger. Emotionele instabiliteit kan ook een symptoom zijn van een onderliggende fysieke aandoening zoals een hersentumor of Alzheimer. Maar, no worries, over het algemeen is iedereen tijdelijk weleens wat labieler en is de oorzaak onschuldig. Als je twijfelt of professionele hulp wil, raadpleeg dan natuurlijk je huisarts. Zodra je emotionele staat je dagelijkse leven en relaties aanzienlijk beïnvloedt is het belangrijk om aan de bel te trekken.
Wat kun je zelf doen?
Je kunt zelf ook een aantal dingen doen om je wat stabieler te voelen. Reflecteer op de oorzaak van je gevoel van instabiliteit; vaak weet je stiekem heel goed wat er speelt én wat je eraan kunt doen. Mindfulness meditatie kan je helpen gedurende de dag minder meegesleept te worden door je emoties. Het kan ook fijn zijn om eens per dag, of op moeilijke momenten, in een notitieboekje alles op te schrijven wat je denkt en voelt. Schrijf vervolgens zo objectief mogelijk op wat er is gebeurd, gezegd en gedaan, en onderzoek of je ‘buitenproportioneel’ reageert. Zo ja, wees dan vooral niet boos op jezelf, maar reflecteer op wat je zo getriggerd heeft en welke mentale verhalen je zo overstuur maakten.
Ademhaling en emotionele instabiliteit
Tenslotte kan het helpen om je bloedsuikerspiegel constant te houden. Eet regelmatig en laat snelle koolhydraten en geraffineerde suikers staan. Eet voldoende gezonde vetten en eiwitten en laat ook de koffie wat vaker staan. Zorg er ook voor dat je elke nacht minimaal 7 uur slaapt. Voel je jezelf gespannen worden? Probeer deze ademhalingsoefening dan eens. Volgens de eeuwenoude yogafilosofie is je adem je meest waardevolle tool in zo’n beetje elke situatie. En je draagt ‘m altijd bij je.
Kom thuis in je lichaam meditatiepakket
- 60 minuten geleide meditaties voor een liefdevolle relatie met je lijf
- Ingesproken door holistisch therapeut Suze Retera
- Inclusief 30 pagina dik dossier + mini podcast
