Els van Steijn (50) is coach, familie- & organisatieopsteller en schrijver van het boek De fontein, vind je plek. Al jaren doet ze niets liever dan mensen in hun kracht zetten. Omdat iedereen een familielijn heeft – of je ouders gescheiden, overleden of onvindbaar zijn maakt voor deze methode niet uit – gingen we over dit onderwerp in gesprek met Els. Want de juiste plek vinden in je eigen familiesysteem zorgt voor meer voorspoed en zelf-respect in je eigen leven.
Els van Steijn over familiesystemen: wat jij niet draagt wordt doorgegeven
Het boek De fontein, vind je plek is ontstaan omdat Els ‘taal’ nodig had om ogenschijnlijk onzichtbare dynamieken in mensenlevens toegankelijk te maken, vooral voor mensen die vanuit de ratio handelen en minder vanuit gevoel. Haar cliënten zijn hoogopgeleide professionals die net als ieder ander mens tegen hardnekkige patronen aanlopen. Denk aan teveel verantwoordelijkheid op de schouders laden, je constant schuldig voelen, groepen spannend vinden, vaak oordelen over anderen en jezelf of het moeilijk vinden om met negatieve emoties om te gaan.
Hoe is De fontein tot stand gekomen?
Els: Ik ga ervan uit dat hardnekkige patronen in je leven terug te voeren zijn op je familiesysteem; de onlosmakelijk verbinding met al je familieleden. Net als de natuur kent dat systeem onzichtbare wetmatigheden zonder je daar altijd bewust van te zijn, maar die grote invloed op je leven uitoefenen. De fontein maakt ingewikkelde menselijke processen begrijpelijk zonder enige vorm van zweverigheid. De metafoor van ‘de fontein’ leert wat jouw eigen, unieke plek is. Mijn cliënten geven aan dat de fontein een eyeopener is en vaak het ontbrekende stukje van de puzzel is, dat nodig was om een volgende stap effectief te kunnen zetten. Ze vroegen me waar ze meer konden lezen over de fontein. Zo is het boek ontstaan.
Hoe weet je wat jouw plek is in de fontein je staat?
Els: Stel je een prachtige fontein voor met verschillende bakken met water, die elkaar bevloeien. De bovenste bak is voor je voorouders. Daaronder staan je opa’s en oma’s. De bak daar weer onder is van jouw biologische vader en moeder. De bak onder hen is van jou met al je eventuele broers en zussen op volgorde van geboorte. De bak onder jouw bak is bestemd voor jouw kinderen. Kleinkinderen zijn te vinden in de bak daar weer onder. De fontein groeit dus eindeloos zolang er kinderen worden gemaakt in jouw familie. Zo kun je dus je eigen plek bepalen. Om je leven te leven in plaats van geleefd te worden, is het noodzakelijk dat je op jouw plek in de fontein staat. Daar sta je in je kracht en ontvang je je eigenheid en flair. Als je op je eigen, onzichtbare plek staat en alle andere anderen hun plek gunt, blijk je met meer gemak je plek in de rest van je leven in te nemen, zowel in je werk- als privé-leven.
Waarom sta je dan niet altijd automatisch al op je eigen plek?
Els: Om verschillende redenen kun je zijn opgestegen naar een bak boven je. Je hebt bijvoorbeeld gezorgd voor één van je ouders. Je hebt verantwoordelijkheid overgenomen die niet van jou is. Je beschermde bijvoorbeeld je moeder en vrolijkte haar op, was bemiddelaar tussen je ouders of je hield je in omdat je ouders het toch al zo moeilijk hadden. In je dagelijkse leven uit zich deze dynamiek in het overnemen van verantwoordelijkheid die niet van jou is maar van je vriend(in), je baas etc. Op het moment dat dit gebeurt, ontvang je niet meer maar geef je. Je voelt je wellicht groot en belangrijk, maar je bouwt ondertussen een tekort op. Je wordt behoeftig. Een andere reden waarom je opgestegen bent is omdat je een oordeel hebt over een van je ouders. Je ouders zien je onvoldoende en daar ben je boos over (in plaats van het verdriet te voelen) of je voelt je beter of ‘meer’ dan bijvoorbeeld je vader en gaat uit verbinding met hem. Dit patroon uit zich vaak in autoriteitsconflicten en bewijsdrang.
En als je jouw plek eenmaal weet: welke dingen zou je dan anders kunnen doen?
Els: Als je leert om op de juiste plek te staan in ‘de fontein’, vind je rust en laat je het jezelf goed gaan. Je laat los wat van de ander is en ziet onder ogen wat van jou is. Hiermee stel je grenzen, blijf je in verbinding met jezelf en neem je verantwoordelijkheid voor jouw leven. Je leert ‘ja’ te zeggen tegen al het goede en het minder goede wat er is, waarbij je je eigen primaire gevoelens gaat ervaren. Je zult merken dat je toegang krijgt tot een positieve spiraal waardoor de relatie met jezelf en je omgeving verbetert.
Wat is je persoonlijke missie met ‘De fontein’?
Els: Dat is het voortbrengen van ‘schone generaties’. Als een ouder niet op zijn of haar plek in de fontein heeft gestaan, is de ouder behoeftig. Dat tekort gaat de ouder altijd onbewust claimen bij de kinderen en een kind voelt die behoeftigheid altijd en kan geen weerstand bieden. Kinderen willen in eerste instantie alles voor hun ouders doen. Een kind, hoe klein dan ook, gaat dan voor de ouders zorgen, waardoor het kind van zijn plek gaat. Hiermee wordt dit kind ook weer behoeftig wat vervolgens weer opgepikt wordt door zijn of haar kinderen. Zo herhaalt dit patroon zich van generatie op generatie. Als je leert om goed om je plek te staan in de fontein, zijn je kinderen vrij van de trekkracht om onbewust voor jou te zorgen. Daarmee zijn ze vrij om hun eigen weg te gaan. Ik ben er ook van overtuigd dat heel veel onzekerheid, afgunst en problemen in de wereld zijn te voorkomen als kinderen al op jonge leeftijd goed in de fontein staan. Ze zijn daardoor stevig met zichzelf verbonden en hun naasten en ontwikkelen daarmee gezonde vermogens.
Over welke belangrijke (familie) thema’s ga je schrijven voor Holistik?
Els: Het komende jaar zal er iedere maand een artikel verschijnen dat gerelateerd is aan de fontein. Thema’s die daarbij aan de orde komen zijn: Hoe het vermogen om je te verbinden met je moeder invloed heeft op je (liefdes)relaties. Wanneer voelen kinderen zich veilig? Hoe kun je je milder over jezelf en anderen oordelen? Loslaten wat niet van jou is, hoe doe je dat? Wat zijn emoties die je schoonmaken van binnen en welke kun je beter vermijden. Ook zal de fontein in relatie tot je werk aan de orde komen. Want ook in organisaties stromen onzichtbare fonteinen en ga er maar vanuit dat dat meestal niet het organogram is.
Wil je nog een wijze quote/spreuk met ons delen die jou kracht geeft?
Els: “Jij hebt jouw lot. Dat lot dat hoort bij jou. Het is jouw taak om het onder ogen te zien. Wat jij niet draagt, wordt altijd doorgegeven aan de volgende generatie”. Een wetmatigheid is dat je alleen kunt dragen wat van jou is. Als je draagt wat niet van jou is, verzwak je uiteindelijk zowel jezelf als de ander. Dat wil overigens niet zeggen dat een ander ‘aan zijn lot moet overlaten’. Het mooie van je eigen lot aankijken waarbij je loslaat wat niet van jou is, is dat een andere wetmatigheid wordt geactiveerd: Je voelt altijd kracht ontstaan als je je eigen lot echt aankijkt. Dat is een heerlijk gevoel, geeft je waardigheid en je zelf-respect wordt groter.
Mis nooit meer iets van Holistik!
Schrijf je in voor onze newsletter & never miss a single story.Ja, houd mij op de hoogte!
