Gevoelens van uitzichtloosheid of zinloosheid kunnen een teken zijn dat je aan het ontwaken bent. Dat noemen we dan de Donkere Nacht van de Ziel. Maar hoe kom je erachter of je te maken hebt met een ‘gewone’ depressie of een spirituele ‘donkere nacht’? Taoleraar Alex van Galen helpt je om de signalen te herkennen, zodat je deze moeilijke periode makkelijker kunt doorkomen en gebruiken als een poort naar authentieke spirituele groei.
Deze verrassende signalen betekenen dat je aan het ontwaken bent
Noot vooraf: Als je echt vermoedt dat je depressief bent, raadpleeg dan je arts.
Johannes van het Kruis
De symptomen van een depressie kunnen erop wijzen dat je aan het ontwaken bent. Dat werd in de 16e eeuw ontdekt door de Christelijke monnik Johannes van het Kruis. Johannes wordt tegenwoordig de kerk vereerd als een heilige, maar werd in zijn eigen tijd gezien als een lastpak. Zijn verlangen naar een zuiver spiritueel leven werd door veel corrupte geestelijken gezien als een serieuze bedreiging. Hij werd maandenlang publiek gemarteld en opgesloten in een piepkleine bezemkast. Daar schreef hij het gedicht De Donkere Nacht van de Ziel.
De Donkere Nacht van de Ziel
Het gedicht gaat over iemand die midden in de nacht wakker wordt terwijl iedereen ligt te slapen en naar buiten gaat om in het pikkedonker zijn geliefde te ontmoeten. Het gedicht is symbolisch en heeft meerdere betekenislagen. Waar de geliefde voor staat kun je zelf invullen: voor Johannes was dat Jezus of God, maar je kunt er ook je eigen ziel of hogere zelf in zien.
Wat is de Donkere Nacht van de Ziel?
De donkere nacht is een periode in je spirituele ontwikkeling waarin oude methodes en concepten niet meer lijken te werken. Je bent klaar om je oude manier van leven los te laten, maar je weet nog niet waar dat toe gaat leiden. Vandaar ook dat het ‘donker’ is: je moet op de tast verder. Die periode van duisternis kan gepaard gaan met flinke groeipijnen en ontwenningsverschijnselen die lijken op een depressie. Christelijke mystici zien onze ellende en lijden niet als iets wat je zo snel mogelijk moet vermijden, maar als een poort naar spirituele groei. Veel moderne mystici zoals Eckhart Tolle, Ram Dass en Adyashanti hebben toegegeven dat ze door een donkere nacht zijn gegaan die soms lang duurde.
Twee niveau’s
Johannes van het Kruis verdeelt de Donkere Nacht in twee fasen, maar omdat die meestal tegelijkertijd kunnen plaatsvinden kun je beter spreken van twee niveaus:
Niveau 1: De Nacht van de Zintuigen
In deze fase kun je terechtkomen als je al een tijdje ’spiritueel’ bezig bent. Je mediteert bijvoorbeeld regelmatig en je leest graag over spirituele onderwerpen. Je bent bewust ‘op zoek’. Maar als je spiritualiteit zich dan verdiept kun je ‘last’ krijgen van de volgende symptomen:
- Je merkt dat je minder oppervlakkig in het leven staat. Dingen waar je vroeger van kon genieten lijken nu leeg en zinloos. Je denkt daarom al snel dat er iets mis met je is. Je hebt minder zin in feestjes, alcohol of concerten want je bent liever alleen. Andere mensen vragen bezorgd wat er met je aan de hand is en gaan er automatisch van uit dat het niet goed met je gaat.
- Je meditaties geven je vreemd genoeg geen plezier meer. Je wilt zo graag spiritueel groeien maar je meditatie lijkt juist steeds minder goed te gaan. Vroeger genoot je bijvoorbeeld altijd van:
- Je eigen ritueeltje voor de meditatie
- Wierook, kristallen en kaarsjes
- Spirituele muziek om in de mood te komen
- Gedichten of teksten die je inspireerden
- Mantras en geleide meditaties
En nu lijkt dat allemaal niet meer te werken. Dat kan frustrerend zijn, maar het betekent waarschijnlijk dat het tijd is om meer de diepte in te gaan. Rituelen, teksten en muziek kunnen je in de beginfase van je spirituele pad namelijk enorm helpen, maar zodra je dieper naar binnen begint te keren, kunnen die uiterlijke hulpmiddelen juist obstakels worden. De slapende personen in het gedicht van Johannes staan namelijk voor je zintuigen. Pas als je zintuigen ’slapen’, dus zich naar binnen keren, kun je echt ontwaken.
Heroverweeg je spirituele routine
Kijk dus of je spirituele hulpmiddelen en gewoontes nog wel bij je passen. Misschien voel je je allang aangetrokken tot een meer eenvoudige vorm van meditatie die beter bij je past, maar heb je nog een zetje nodig om ze los te laten. Maar het loslaten van die gewoontes is nog maar het voorportaal van de daadwerkelijke donkere nacht. Bij het tweede niveau word je gedwongen veel dieper te gaan. En dat kan behoorlijk pittig zijn.
Niveau 2: De Nacht van de Geest
Dit is de zwaarste fase van je spirituele groei. Je gaat steeds dieper in je meditatie en je hebt al een hoop gewoontes losgelaten. Maar in de nacht van de geest moet je iets loslaten wat veel dieper gaat: je denkbeelden over wie jij bent. Waarom is dat zo belangrijk? Je kunt dat zo zien: hoe verder je komt op je spirituele pad, hoe meer je ego begint af te brokkelen. Hoe meer licht je ervaart, hoe duidelijker het wordt wat er niet werkt in je leven. En dat kan heftig zijn. Je gaat twijfelen aan je eigen identiteit waar je heel je leven in ‘geïnvesteerd’ hebt. Vaak gaat deze periode ook gepaard met drama in je leven.
Oude concepten
Je hebt bijvoorbeeld altijd geloofd in de ‘ware liefde’. Je hebt samen met je partner een leven opgebouwd en je zag je hele toekomst al voor je. Maar als je partner wil scheiden vallen al die denkbeelden als een kaartenhuis in elkaar. Je komt in een depressie terecht. Daarbij word je gedwongen anders te kijken naar je concept van ‘ware liefde’. Sommige mensen gaan zo snel mogelijk weer op zoek naar een nieuwe ‘ware liefde’. Maar je kunt deze periode ook gebruiken om je oude concepten los te laten en spirituele te groeien. Hetzelfde geldt voor je opvatting van ‘geluk’, ’succes’, ’spiritualiteit’ of zelfs ‘God’. Het (vaak gedwongen) loslaten van deze concepten kan een diepgaande ontwakingservaring zijn. Daarna voel je je lichter en merk je dat veel meer ‘jezelf’ bent. Dan vraag je je af waar je je altijd die druk om hebt gemaakt.
Hoe ga je om met de Donkere Nacht van de Ziel?
De eerste vraag is: ben je bereid je het onder ogen te zien? Het moment waarop je beseft dat niets meer werkt en dat je geen idee hebt hoe je ooit nog gelukkig moet worden, wat doe je dan? Vlucht je in een snelle fix om jezelf beter te voelen, of ben je bereid bij je pijn te blijven en serieus te kijken of die wordt veroorzaakt door een concept dat niet meer bij jou past? Zoals gezegd kan deze fase heftig zijn. Eckhart Tolle wilde in deze periode zelfmoord plegen en Adyashanti dacht dat zijn meditaties nergens toe hadden geleid en dat hij zichzelf jarenlang voor de gek had gehouden. Maar juist door die wanhoop beleefden ze een moment van overgave dat leidde tot een ontwakingservaring.
Authentiek ontwaken
Want juist op het moment dat je je eigen machteloosheid kunt toegeven, kan er onverwacht een ruimte in je hart ontstaan: een moment van authentiek ontwaken. Je hoeft niet al je problemen zelf op te lossen, dat is vaak de grootste leugen van je ego. Soms kun je je gewoon overgeven aan het hogere macht en loslaten. Als je dat doet, merk je vaak na een tijdje: ‘Hé, ik adem nog.’ Dan besef je dat alle tactieken van je ego helemaal niet nodig waren om te overleven. Je kunt gewoon jezelf zijn. Dan heb je de poort naar ontwaken gevonden.
De juiste houding
Als je deze zware periode door wilt komen kan de Taoïstische wijze Laozi je misschien helpen. De Taoïstische benadering is wars van grootdoenerij en ego-strategieën en kan daardoor enorm behulpzaam zijn als je door een donkere nacht gaat.
Laozi zei: “Een goede reiziger heeft geen reisplan en is ook niet van plan ergens aan te komen”.
In de donkere nacht moet je op de tast verder. Je bent bang om te struikelen en je weet ook niet waar je uitkomt, maar juist daardoor leer je te vertrouwen op je innerlijke gevoel. En dat is vaak loepzuiver, want je eigen hogere zelf weet feilloos wat goed voor je is, en wat niet. Beter leren vertrouwen op je innerlijke gevoel en daardoor meer authentiek in het leven staan is een van de grote beloningen van de donkere nacht.
Mini-workshop Jezelf aarden
€89,-
€79,-
Een gezond lichaam & een stressvrije geest?
Leer jezelf aarden met duizenden jaren oude Taoïstische technieken.
Bestel nu voor €79,-.
Taoleraar Alex van Galen helpt je contact te maken met je lichaam en alle ideeën en patronen los te laten die je natuurlijke groei en ontwaken tegenhouden. Hij geeft (online) workshops om je te helpen aarden en emotionele blokkades in je lichaam op te lossen. Wil je minder in je hoofd zitten door je diep te verbinden met de aarde en je ware zelf? Doe dan nu de miniworkshop ‘Jezelf Aarden’. Als lezer van Holistik betaal je slechts €79 in plaats van €89. Klik hier om gebruik te maken van deze aanbieding.
