Als een kind opgroeit in een disfunctioneel gezin, leert het zich aanpassen. Het is immers nog volledig afhankelijk van zijn ouders of verzorgers. Vanuit een overlevingsdrang gaat een kind proberen conflicten op te lossen, lasten te verlichten, of anderen af te leiden van de problemen in het gezin. Volgens holistische psycholoog en auteur van How to do the Work Nicole LePera zijn er 3 rollen die kinderen vaak aannemen in zo’n situatie. Herken jij jezelf in één van deze rollen?
Disfunctioneel gezin: 3 rollen die kinderen aannemen uit overlevingsdrang
1. Het zwarte schaap
Ten eerste is er het zwarte schaap. Dit zijn de kinderen die gedragsproblemen ontwikkelen als gevolg van de onveiligheid die ze ervaren, de rebelse en boze kinderen, de tieners die verslavingen of andere problemen ontwikkelen. Het zwarte schaap wordt voor het disfunctionele gezin een bron van afleiding. De ouders hoeven hun huwelijksproblemen, ongezonde communicatiepatronen of emotieregulatieproblemen niet aan te kijken, want ze hebben hun handen vol aan het zwarte schaap dat gefixt moet worden. Het zwarte schaap wordt als het grote probleem in het gezin gezien, terwijl zijn gedrag vaak grotendeels het gevolg is van bestaande problemen. Diep vanbinnen voelen deze kinderen vaak een enorme angst en afwijzing die ze niet kunnen communiceren, want er is geen ruimte of veiligheid voor.
2. De overachiever
De overpresteerder wordt het paradepaardje van de familie. De prestaties van dit kind vormen het bewijs dat dit wel degelijk een normaal, goed, gezond gezin is, met status. Hun prestaties maskeren de pijn, schaamte en isolatie die werkelijk spelen in het gezin. De overpresteerder voelt zich vaak leeg of gebroken vanbinnen maar uit deze gevoelens niet, want dat voelt als falen. In plaats daarvan probeert het kind alles nóg perfecter te doen, zodat het gezin de schijn op kan houden. Het kind kan de goedkeuring die het krijgt over zijn goede prestaties ook gaan verwarren met echte, onvoorwaardelijke liefde. Als het niet wordt aangekeken blijft dit patroon vaak hardnekkig aanwezig in iemands volwassen leven. Veel workaholics hebben al heel jong de taak gekregen om alles bij elkaar te houden met hun perfecte prestaties.
3. De vredesstichter
Tenslotte is er de vredesstichter. Het stille, lieve, gehoorzame kind dat geleerd heeft hoe het zijn behoeften kan wegstoppen. Het maakt zichzelf onzichtbaar, past zich aan, lost waar het kan conflicten op. Deze kinderen worden vaak de steunpilaren van hun ouders en vervulden de rol van beste vriend(in) of therapeut. Dit zorgde ervoor dat ze op z’n minst nog wat aandacht kregen, of misschien konden ze zo verbale of fysieke mishandeling ontlopen. De vredesstichter probeert iedereens lasten te verlichten en zo liefde en goedkeuring te ontvangen. Mensen die vroeger al deze rol aannamen in hun gezin lopen een groot risico om in volwassen relaties people pleasers te blijven en zichzelf weg te cijferen.
Roots Meditatiepakket & Dossier
Wijze lessen van o.a. Els van Steijn over de belangrijkste missie van je leven: het helen van (oude) pijn uit de familielijnBestel nu!
