Typ burn-out in bij Google en je krijgt miljoenen hits. Over het hebben van een bore-out wordt aanzienlijk minder geschreven. Dat terwijl de symptomen van een burn-out en een bore-out veel op elkaar lijken: uitputting, verminderde betrokkenheid bij het werk, concentratieproblemen en het gevoel hebben dat je minder goed presteert. En juist die overeenkomsten maken het lastig om te bepalen of je een burn-out hebt of toch een bore-out.
Bore-out: waarom verveling op je werk bakken met energie kost
Sinds ik met Holistik ben begonnen fiets ik bijna elke dag fluitend naar kantoor. In het verleden is dat wel eens anders geweest. Tussen mijn 25e en 30e heb ik voor grote bedrijven als Achmea, Nuon en de Gemeente Amsterdam gewerkt. En hoe leuk ik mijn collega’s ook vond, vaak voelde ik de energie al uit mijn lijf sijpelen zodra ik de lift in stapte. Met de kennis die ik nu heb weet ik dat ik destijds geen burn-out had, maar wel dicht tegen een bore-out aan zat. Maar wat is dan precies het verschil?
Burn-out
De symptomen van een burn-out en een bore-out hebben veel overeenkomsten. Je voelt je uitgeput, bent minder betrokken bij je werk en hebt moeite met concentreren. Hierdoor heb je het gevoel dat je steeds iets minder goed presteert (en vaak is dat ook zo). Om te bepalen of het lood in je schoenen wordt veroorzaakt door een burn-out of een bore-out, zoomen we eerst in op een burn-out. De letterlijke vertaling van een burn-out hebben is opgebrand zijn. Volgens een CBS onderzoek uit 2015 kampt ruim 14% van de Nederlanders met burn-outverschijnselen. Dat komt neer op 1 op de 7 (!) werknemers. Het ontstaan van een burn-out wordt vaak in verband gebracht met hard werken en (te) lange dagen op kantoor. Zo simpel ligt het echter niet.
Twijfel over je eigen kunnen
Volgens Ron de Kloet, emeritus hoogleraar aan het Leids Universitair Medisch Centrum, is onzekerheid misschien wel een grotere risicofactor dan hard werken. Mensen die vatbaar zijn voor een burn-out zijn vaak boven gemiddeld perfectionistisch. Ze willen anderen niet teleurstellen, hebben moeite met het aangeven van grenzen en voldoen graag aan verwachtingen. Daardoor raken ze ongemerkt steeds iets verder verwijderd van wat ze zelf belangrijk vinden. Als je voortdurend twijfelt over je eigen kunnen en bang bent om fouten te maken, veroorzaakt dat chronische stress. En als die stress blijft aanhouden, brand je uiteindelijk op.
Een bore-out
Als je kampt met een bore-out heb je waarschijnlijk net zo weinig puf om naar je werk te gaan als iemand met een burn-out. Toch is er een wezenlijk verschil. Waar een burn-out een voedingsbodem vindt in een perfectionistische en onzekere persoonlijkheid, wordt een bore-out vaak toegeschreven aan externe factoren. Als je werk gedurende een langere periode weinig uitdagend is dan ligt een bore-out op de loer. Het lijkt misschien relaxed om op halve kracht te functioneren, maar uiteindelijk kan het je zelfvertrouwen flink ondermijnen. Om voldoening uit je werk te halen, is het namelijk van belang dat je als mens blijft groeien. En om die groei te bewerkstelligen is een zekere vorm van stress nodig: positieve stress of ‘eustress’.
Positieve stress
Stress heeft vaak een negatieve bijklank en dat is niet terecht. Er bestaat namelijk ook zoiets als positieve stress, ook wel eustress genoemd. Wanneer eustress door je lichaam raast ervaar je dat niet als vervelend, maar juist als een soort innerlijke drijfveer. Het komt opzetten wanneer je een spannende uitdaging aangaat die binnen je bereik ligt. Hierbij kun je denken aan het geven van een presentatie, het organiseren van een event of het oplossen van een ingewikkelde case. Goede stress is van korte duur en helpt je om geconcentreerd en alert te zijn bij het behalen van je doelen. Als je gedurende een langere periode onder je niveau werkt en dus geen eustress ervaart, bestaat de kans dat je gaat twijfelen aan je eigen kunnen. Een gesprek met je leidinggevende over ander en meer uitdagend werk ga je daardoor uit de weg.
Onderneem actie
Ga je al een tijd met lood in je schoenen naar je werk en vermoed je dat je vatbaar bent voor een burn-out? Blijf er niet mee rondlopen. Want heb je eenmaal een burn-out, dan is even rust nemen niet voldoende. Vaak ben je een flinke periode uit de running en duurt het maanden of soms zelfs jaren voordat je weer volledig aan het werk bent. Een goed startpunt is het maken van een afspraak met je huisarts. Heeft jouw situatie meer overeenkomsten met een bore-out? Ook dan is het verstandig om actie te ondernemen. Je kunt natuurlijk op zoek gaan naar een andere baan (dat is wat ik destijds heb gedaan) maar je kunt het ook minder radicaal aanpakken. Probeer een paar uitdagingen op een rijtje te zetten je die spannend vindt, maar wél binnen je bereik liggen. Bespreek vervolgens met je leidinggevende hoe er wat meer positieve stress aan je werkzaamheden kan worden toegevoerd. En voor je het weet fiets je weer fluitend naar kantoor.
Meer lezen over het onderwerp burn out
Lees ook vooral onderstaande artikelen, zo krijg je completer beeld van dit toch best complexe onderwerp.
Ademhaling en burn out: dit hebben ze met elkaar te maken
Een burn out voorkomen? Let op deze 7 tekenen aan de wand
Een burn out en je hormonen
Burn out en ayurveda: een verfrissende kijk op opgebrand zijn
Een burn out? Waar je moet oppassen met alcohol
