Bevallen is topsport. Of je bevalling nou heel heftig was of van een leien dakje ging, in beide gevallen heb je als pas bevallen moeder volgens gezondheidsdeskundige* Hetty Crèvecoeur een extra portie liefde, aandacht en tijd nodig om te herstellen. En het laatste wat je daarover hoeft te ervaren is een schuldgevoel. In haar nieuwe boek Mama me-time legt ze haarfijn uit waarom. Dit is vast een voorproefje van Hetty’s wijze raad.
Gezondheidsdeskundige: waarom me-time na een bevalling zo cruciaal is
Mama me-time, dé feelgoodgids voor het eerste jaar na de bevalling. €29,99 via Bol.com.
Waarom hebben pas bevallen moeders me-time nodig?
Hetty: ‘Tijdens de zwangerschap bekommert iedereen zich om een aanstaande moeder. Je krijgt bij de verloskundige controle op controle en per dag vragen gemiddeld vier of meer personen tot op het irritante af hoe het met je gaat. Is het kindje eenmaal geboren, dan gaan alle oeh’s en ah’s linea recta naar de baby. De pijnen, ongemakken en ervaringen van de moeder komen meer op de achtergrond te staan. Wat eigenlijk heel bizar is als je nagaat wat een enorme impact een zwangerschap en bevalling hebben op een vrouwenlichaam.
Niet-westerse culturen
Wat dat betreft zouden we meer een voorbeeld kunnen nemen aan niet-westerse culturen. Daar zijn de zorg en aandacht voor de jonge moeder vaak veel langer en intensiever. Meestal wordt er een periode van dertig of veertig dagen aangehouden waarin de moeder kruidenbaden en massages krijgt, liefdevol wordt ingebonden in doeken en voorzien van voedzame, verse maaltijden. In India en Japan gaan de moeders zelfs terug naar hun ouderlijk huis om daar verzorgd en ontzorgd te worden. Het komt erop neer dat vrouwen lang en met veel liefde verzorgd worden door andere vrouwen; moeders, tantes, zussen of vriendinnen. Ze koken, wassen, ruimen op en zorgen voor de eventuele andere kinderen. In ons Hollandse kikkerlandje zijn we verstoken van dat soort gewoontes. De kraamvisite zal hier niet snel de handen uit de mouwen steken en even een was draaien of je vloer dweilen. Sterker nog, je moet ze vaak zelf van koffie en beschuit met muisjes voorzien en ze daarna met heel veel moeite de deur weer uit werken.’
Negen maanden op, negen maanden af, zeggen ze toch?
‘Negen maanden op, negen maanden af, is inderdaad een bekend gezegde, maar hoe het herstel verloopt na de bevalling is zeer individueel en afhankelijk van de omstandigheden tijdens je zwangerschap en bevalling. Had je te maken met veel complicaties en moeilijkheden tijdens je zwangerschap en/of bevalling? Dan is de kans groot dat het langer duurt voordat je weer helemaal de oude bent.
Herstel na de bevalling
Vooral in de eerste drie maanden na je bevalling gebeurt er veel in je lichaam, maar ook daarna zijn er nog allerlei herstelprocessen bezig die zich meer onder de oppervlakte afspelen. Bij een bevalling zal er bijvoorbeeld weefselschade optreden, daar ontkom je niet aan. In je baarmoeder ontstaat een wond waar de placenta zat en de huid van je vagina wordt tijdens de uitdrijvingsfase tot in het extreme opgerekt, wat sowieso voor kleine scheurtjes zorgt (en soms zelfs een grote scheur). Ook je blaas is aangedaan, maar die herstelt gelukkig snel. Misschien ben je ingeknipt of heb je een keizersnede ondergaan. Vergeet ook de spieren, banden en pezen van je bekkenbodem niet, die raken gekneusd door al het bevallingsgeweld. Ten slotte moeten ook de spieren van je buikwand weer netjes bij elkaar komen. Het volledige herstel van je bekkenbodem en core kan wel een jaar duren. Dat betekent dat de trekkracht en mate van belasting van al die spiervezels en banden en pezen gedurende dat jaar nog niet bij het oude zijn. Voor moeders is het belangrijk hier rekening mee te houden. Volledig herstel van je bekkenbodem is namelijk van essentieel belang om later zeer vervelende klachten te voorkomen, zoals:
- Blijvend urineverlies bij elk hoestje, kuchje, zuchtje of sprongetje
- Pijn bij het vrijen
- Moeite om een orgasme te krijgen
- Problemen met de stoelgang
- Verzakking van je blaas/baarmoeder of darm
- Snel door je rug gaan
- Slepende lage rugklachten en pijn in het bekken’
Hebben nieuwe mama’s vaak last van schuldgevoelens als ze tijd voor zichzelf nemen? Hoe raad je ze aan daarmee om te gaan?
‘Als jonge moeder met een kindje word je al snel in beslag genomen door de drukte die er bij het verzorgen van een baby komt kijken. Toch is het belangrijk regelmatig bij jezelf in te checken. Hoe gaat het met jou als moeder? Hoe gaat het met je lichaam, hoe voel je je mentaal? Heb je genoeg hulp om je heen, in welke dingen loop je vast? Door goed voor jezelf te zorgen en die mama me-time te nemen, kan je ook beter voor je kindje zorgen. Dat wordt nog wel eens vergeten. Veel moeders denken dat ze egoïstisch zijn als ze tijd voor zichzelf nemen en ook naar hun eigen behoeften willen luisteren. Dat zit hem deels ook in de cultuur. Van moeders wordt vaak verwacht dat ze zich helemaal opofferen voor het kindje, terwijl ze er soms zelfs aan onderdoor gaan, erg vind ik dat. In mijn boek Mama me-time lees je daarom hoe je als pas bevallen moeder goed voor jezelf kan zorgen het eerste jaar na de bevalling. Met informatie en tips over je lichaam, voeding, supplementen, beweging, en self-care behandelingen. Het boek bevat daarnaast fijne recepten die je makkelijk en snel klaarmaakt.
Kijkje in de geschiedenis
Schuldgevoelens kunnen het eerste jaar na de bevalling de kop opsteken, ik hoor ze veel van vrouwen om me heen en ken het zelf ook. Zorg je wel goed voor je kindje? Geef je het genoeg liefde? Ben je een slechte moeder als je soms even alleen wilt zijn? Verwaarloos je je kind als het naar de opvang gaat? Geef je je partner wel genoeg aandacht? Doe je wel genoeg? Dat vind ik zo zonde, vrouwen doen zichzelf daar echt pijn mee. In de achttiende eeuw bijvoorbeeld lieten ouders kinderen lekker aankorsten in hun eigen vuil; baby’s werden bijna nooit gewassen. Een laagje vuil beschermt de fontanel zo lekker tegen klappen of een val, vonden ze. Veel moeders wasten ook geen plasluiers, omdat ze dachten dat urine een geneeskrachtige werking had. Voor het gebruik van wasmiddel alleen al verdienen moeders dus al een dikke pluim.’
Wat is jouw belangrijkste tip voor moeders het eerste jaar na de bevalling?
‘Vergeet jezelf niet nu je moeder bent, het is niet egoïstisch om goed voor je zelf en je behoeften te zorgen, iedereen om je heen profiteert daarvan. Houd goed in de gaten hoe je je voelt, zo kunnen trauma’s van de bevalling of keizersnede soms pas na drie of vier maanden de kop opsteken, hetzelfde geldt voor problemen met de schildklier waar je moe en somber van kan worden. Geef jezelf als het ware een jaar vrijaf om je nieuwe zelf te vinden, je zal zien; daarna ben je sterker dan ooit.’
*Hetty Crèvecoeur is gezondheidsdeskundige met een uitgebreide achtergrond in natuurgeneeskunde, orthomoleculaire therapie en seksuologie. Kijk voor meer info krachtvoervoorvrouwen.nl
