Somber? Dit is hoe antidepressiva ons van de regen in de drup helpen

Zoals je misschien weet hebben Karlijn en ik een eigen boek uitgebracht. Hoewel ik natuurlijk dolgraag wil dat je het Holistik Handboek bestelt, is er nóg een boek dat ik je vanuit de grond van mijn hart kan aanbevelen: Verbinding Verbroken. In dit ronduit verbijsterende boek legt journalist Johann Hari haarfijn uit hoe het komt dat zoveel mensen zich depressief, angstig en eenzaam voelen. Antidepressiva zijn soms een oplossing. Maar vaak ook niet. Sterker nog: als we blind vertrouwen op ‘happy pills’ zien we het échte medicijn voor de wereldwijde wanhoopsepidemie over het hoofd.

Somber? Dit is hoe antidepressiva ons van de regen in de drup helpen

Het boek Verbinding Verbroken heeft mij al dagen in een emotionele houdgreep. Telkens als ik aan het boek denk, voel ik tranen prikken. In Verbinding Verbroken gaat journalist Johann Hari (1979) op zoek naar de echte oorzaken van depressie. Hari lijdt al sinds zijn puberteit aan depressies en begint al jong met het slikken van antidepressiva. Jarenlang is hij er van overtuigd dat zijn geestelijke nood wordt veroorzaakt door een biologische storing in de hormonen en neuronen in zijn hersenen. Totdat Hari ontdekt dat van het aantal mensen dat antidepressiva slikt tussen de 65 en 80 procent depressief blijft…

Happy pill

De meeste mensen die aan antidepressiva beginnen kikkeren tijdelijk op, maar vallen weer terug. Ze hebben een steeds hogere dosis nodig om zich goed te voelen. Dat geldt ook voor Hari die op op gegeven moment 60 (!) mg Seroxat per dag slikt en nog altijd somber is. Dit besef doet de journalist besluiten om op onderzoek te gaan. Hij vliegt de hele wereld over om te praten met experts op het gebied van depressie en angst. Het resultaat is een baanbrekend boek dat antwoord geeft op de vraag wat ons écht ziek maakt. En dat gaat veel verder dan een biologisch tekort aan het ‘geluksstofje’ serotonine dat kan worden opgelost met een ‘happy pill’.

Verbroken verbindingen

Wat Hari ontdekte is dat alle sociale en psychische oorzaken van depressie en angst iets gemeen hebben. Het zijn allemaal vormen van verbroken verbindingen. Het zijn allemaal manieren waarop we afgesneden zijn geraakt van iets wat we van nature nodig hebben. Na jaren van onderzoek heeft Hari 7 oorzaken van depressie en angst kunnen identificeren die geen biologische/neurologische oorzaak hebben:

1. een verbroken verbinding met zinvol werk
2. een verbroken verbinding met andere mensen
3. een verbroken verbinding met zinvolle waarden
4. een verbroken verbinding met verdrongen jeugdtrauma’s
5. een verbroken verbinding met gelijkwaardigheid en respect
6. een verbroken verbinding met de natuur
7. een verbroken verbinding met een hoopvol toekomstbeeld

Een verbroken verbinding met andere mensen

Hoewel alle 7 oorzaken hout snijden, werd ik het meest geraakt door Hari’s beschrijving van de verbroken verbinding met andere mensen. Eenzaamheid veroorzaakt een aanzienlijk deel van de depressie en angst in onze samenleving. We zijn wereldwijd opgehouden met dingen samen doen. De structuren waarin we voor elkaar zorgden – van gezin tot buurt – zijn uit elkaar gevallen. We zijn de eerste mensen die ons stamverband hebben ontbonden. Dat terwijl elk menselijk instinct is ingesteld op leven in een stam. De evolutie heeft ons zo gemaakt dat we ons niet alleen goed voelen als we verbonden zijn met anderen, maar ook veilig.

Als niemand over je waakt…

Wat ik me nooit heb gerealiseerd, maar hartverscheurend vind is dat eenzame mensen hun omgeving voortdurend afspeuren op zoek naar gevaar. Omdat ze onbewust weten dat er niemand over hen waakt, en niemand hen zal helpen als ze in de problemen komen. Eenzame mensen slapen ook minder diep. Wanneer mensen weten dat er niemand anders is die oplet, zorgt het brein ervoor dat ze niet te diep slapen. Eenzame mensen hebben tijdens hun slaap zelfs twee keer zo veel ‘micro-awakenings’ (korte momenten waarin je even uit je slaapt komt) als mensen die zich veilig voelen in het gezelschap van een ander levend wezen. Om een einde te maken aan eenzaamheid en de sombere gevoelens die het met zich meebrengt hebben we als mens de gewaarwording nodig van hulp en bescherming. En die haal je nu eenmaal niet uit een strip pillen…

1 miljoen Nederlanders

Op dit moment slikken meer dan 1 miljoen Nederlanders antidepressiva. Voor sommige mensen komt de oplossing voor hun depressiviteit in de vorm van een pil. Volgens oud-huisarts en auteur van het boek Het pillenprobleem Dick Bijl heeft echter slechts 2 procent van de mensen die depressief zijn baat bij medicatie. Bijl: “Dan gaat het om zeer zware depressies. Bij lichtere vormen is de tijd vaak een betere heelmeester. Na drie maanden is een derde van de patiënten over de wat lichtere somberheid heen, na zes maanden al twee derde. Als ik somber was, zou ik wachten tot het over was of andere zaken ondernemen die het herstel bevorderen, zoals hardlopen of zwemmen met dolfijnen.”

Stoppen met slikken

Ben je zelf depressief of ken je iemand die neerslachtig is? Lees dan alsjeblieft Verbinding Verbroken. Hoe meer mensen dit boek lezen, hoe beter de wereld er aan toe is. En dat meen ik uit de grond van mijn hart. Slik je antidepressiva en wil je graag andere oplossingen verkennen? Overleg dan altijd eerst met je huisarts en stop niet spontaan met slikken. Verbinding verbroken, Johann Hari, verkrijgbaar via Bol.com, €26,99.

Bron: Het Parool