Heb je weleens gehoord van voedingspsychiatrie? Het is een nieuw onderzoeksgebied dat de afgelopen jaren steeds populairder is geworden. Het gaat over de verbinding tussen voeding en de mentale gezondheid. Je voelt ‘m al aankomen: met een paar veranderingen in je dieet zou je je mentale gezondheid flink kunnen verbeteren. Zelfs als je last hebt van ernstige klachten als depressie of een angststoornis. Healthblogger Annemiek Shrestha praat je bij.
Voedingspsychiatrie: 5 pijlers voor een betere mentale gezondheid
Voedingspsychiatrie houdt zich bezig met de vraag hoe voeding onze mentale gezondheid beïnvloedt. Er is inmiddels al behoorlijk wat onderzoek gedaan naar de invloed van voeding op depressie. Zo onderzocht een groep onderzoekers uit Australië en Nieuw-Zeeland het effect van voedingsadvies en sociale steun op mensen met een zware tot ernstige depressie. Na drie maanden hadden beide groepen minder last van hun depressie. De groep die zeven voedingsconsulten bij een diëtist had gehad, liet echter een grotere verbetering zien dan de groep die sociale steun had gehad. Naast onderzoeken naar de rol van voeding bij depressie komen er steeds meer onderzoeken naar de rol van voeding bij andere psychiatrische klachten, zoals schizofrenie en bipolaire stoornissen.
Wat doet een voedingspsychiater?
Een voedingspsychiater schrijft voedingsmiddelen voor die helpen om het brein van mensen met psychiatrische aandoeningen zo optimaal mogelijk te laten werken. Zo kan een voedingspsychiater iemand met een angststoornis adviseren om meer vette vis in zijn eetpatroon op te nemen. De omega-3 vetzuren in vissoorten als zalm en makreel kunnen helpen om angst te verminderen. Naast voeding schrijft een voedingspsychiater medicatie voor. Daarnaast kan deze arts soms ook gesprekstherapie of supplementen adviseren. Dat is ook meteen het verschil met een diëtist, die zich enkel focust op iemands eetpatroon. Dat een voedingspsychiater naast medicatie ook voeding voorschrijft, maakt deze arts anders dan een ‘gewone’ psychiater die zich enkel richt op medicijnen.
Wie heeft baat bij voedingspsychiatrie?
Iedereen die zijn mentale gezondheid en voedingspatroon onder de loep wil nemen, kan baat hebben bij een voedingspsychiater. Als je bijvoorbeeld gesprekstherapie volgt, kan voedingspsychiatrie een aanvulling zijn op je behandeling. Voedingspsychiatrie is echter niet voor iedereen geschikt. Zo is het niet bedoeld voor het behandelen van eetstoornissen. Bij mensen die acute psychiatrische zorg nodig hebben, ontbreekt het eenvoudigweg aan tijd om hun eetgewoonten te beoordelen en aanpassingen in hun eetpatroon aan te brengen. Er zijn overigens nog niet zoveel psychiaters die het vak beoefenen, dus het kan even zoeken zijn voordat je een psychiater vindt die voldoende kennis heeft van voeding.
5 pijlers voor een betere mentale gezondheid
Het zal waarschijnlijk niet zo zijn dat voedsel in de toekomst de rol van medicatie over zal nemen. Toch kun je voeding zeker inzetten voor een optimale breinwerking. Dit zijn de zes pijlers om je mentale gezondheid te verbeteren:
Pijler 1: 80% onbewerkte voeding
Idealiter zou zeker 80 procent van je eetpatroon moeten bestaan uit onbewerkte voedingsmiddelen. Denk aan verse groenten en fruit, rauwe noten en zaden, verse of gedroogde peulvruchten, volle granen, vers vlees en verse vis. De overige 20 procent bestaat uit voeding waar je enorm van geniet en die misschien wat minder gezond is. Zoals een koekje bij de koffie of thee of een zoet toetje na het avondeten. Hierbij is het wel belangrijk om pijler 5 in de gaten te houden.
Pijler 2: De regenboog op je bord
Verschillende kleuren groenten en fruit bevatten verschillende voedingsstoffen voor je hersenen. Om al deze voedingsstoffen binnen te krijgen, eet je het beste alle kleuren van de regenboog. Probeer bij elke maaltijd 75 procent van je bord te vullen met onbewerkte, vezelrijke en koolhydraatarme groenten. Voorbeelden hiervan zijn bladgroenten, komkommer, radijsjes, aubergine, champignons en tomaten. De rest van je maaltijd bestaat in het ideale geval uit gezonde vetten en koolhydraten en hoogwaardige eiwitbronnen. Gezonde vetten zijn bijvoorbeeld olijfolie, walnoten en hennepzaad. Gezonde koolhydraten vind je in havermout en quinoa. Volwaardige eiwitten zijn vooral te vinden in dierlijke voedingsmiddelen, zoals grasgevoerd rundvlees, kip, eieren en vis.
Pijler 3: Hoe groener, hoe beter
Groene bladgroenten zijn niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor je geest. Bladgroenten zijn onder andere spinazie, snijbiet en sla. Het advies is om 120 tot 180 gram groene groenten per dag te eten. Groenten bevatten folaat (de natuurlijke vorm van foliumzuur). Deze B-vitamine ondersteunt de werking van de neurotransmitters in ons brein. Op zijn beurt dragen deze bij aan een betere stemming en een betere werking van je hersenen.
Pijler 4: Consistentie en balans
Om onze mentale gezondheid blijvend te optimaliseren, is het belangrijk dat je je gezonde eetpatroon blijft volhouden. Pijler 1 is een manier om dit te doen.
Pijler 5: Vermijd voedingsmiddelen die angst opwekken
Producten met toegevoegde suiker zijn niet bevorderlijk voor je mentale gezondheid. Ze kunnen namelijk angstgevoelens verergeren. Denk hierbij aan vleeswaren en koekjes die gezoet zijn met witte suiker. Er bestaan gelukkig voldoende gezonde alternatieven voor geraffineerde suiker. In dit artikel vind je ze allemaal.
Luister naar je lichaam
Tenslotte: je lichaam kan je precies vertellen welke voedingsmiddelen goed voor je zijn en welke niet. Let dus op mentale symptomen als reactie op verschillende voedingsmiddelen en gebruik de intelligentie van je lichaam om voedingsmiddelen te eten die je mentale gezondheid ondersteunen. Als je wil weten wat je zelf met voeding kunt doen bij een depressie, lees dan dit artikel over het anti-depressiedieet.
Over Annemiek
Annemiek Shrestha (1975) is als moeder van twee kinderen altijd bezig met gezonde voeding. Zo maakt ze iedere dag verse smoothies en sappen en bakt ze haar eigen zuurdesembrood. Daarnaast houd ze van schrijven en is ze gepassioneerd om kennis over gezonde voeding te delen met anderen. Als healthblogger voor PuurFiguur kan ze deze passie volop leven.
