Grenzen stellen is voor veel mensen lastig. Misschien voelt het als zwak en zou je het liefst willen dat je als een superrobot alles (tegelijk) kon. Je energie, tijd en ruimte afbakenen kan er echter júist voor zorgen dat je meer, beter doet. Je creëert ruimte in je eigen hoofd en raakt minder snel afgeleid. En er is niets mis met zorgvuldig kiezen wanneer je sociaal contact maakt: de verbinding wordt daar alleen maar oprechter van. Door gedurende je dag ‘microgrenzen’ te stellen, zul je merken dat het steeds makkelijker wordt om je eigen energieveld te beschermen. Zonder schuldgevoel. Hieronder zetten we 5 van die kleine maar krachtige grenzen op een rijtje.
Microgrenzen stellen: 5 tips om je energieveld te beschermen
1. Creëer no phone zones
In deze context vallen ze niet te verzwijgen: de digitale verlengden van onszelf. Spreek met jezelf (en anderen) af waar en wanneer er geen smartphones welkom zijn. Ik heb met mijn vriend afgesproken dat hij zijn ‘avondkrant’ (X timeline) niet in bed bekijkt. Vooral niet voor het slapengaan. Soms staat hij dan heel zielig net buiten de deur te scrollen terwijl ik m’n boekje lees, maar vervolgens voelt de energie rondom mijn bed wél lekker ‘schoon’. En slaap ik als een roosje. De badkamer is nog een goed voorbeeld van een mogelijke no phone zone. Juist routineuze handelingen zoals tandenpoetsen en naar de wc gaan zijn goede gelegenheden om even tot bezinning te komen. En laat je telefoon ook eens van de tafel weg als je aan het eten bent of thee drinkt met een vriend(in). Zo geef je aan dat je 100% aanwezig bent om verbinding te maken met de ander.
2. Laat je lichaam spreken
Als je het moeilijk vindt om met duidelijke woorden je grenzen aan te geven, kun je je lichaam veel van het werk laten doen. Dat betekent natuurlijk niet: als een puber heel hard zuchten of met je ogen rollen wanneer iemand je stoort. Maar mensen, vooral het gevoeligere type, weten vaak voldoende wanneer je op een sneller tempo langs ze loopt. Of als je niet zo spraakzaam bent als normaal wanneer ze je wat vragen. En iemand moet wel heel erg omhoog zitten voor sociaal contact om voor small talk je koptelefoon van je hoofd te trekken. Als je ergens even geen ruimte voor hebt, check dan of dat ook duidelijk blijkt uit je lichaamstaal. Zo maak je het jezelf een stuk makkelijker.
3. Vergeet je goede manieren even
Hetzelfde geldt voor je verbale communicatie. Veel van ons reageren vaak uit automatisme beleefd in sociale situaties. Maar wanneer je je eigen energie extra wilt beschermen, kun je je goede manieren maar beter even vergeten. Doe niet alsof je blij bent om iemand te zien of geïnteresseerd bent in een gesprek als je dat niet zo voelt. Durf op een aardige toon te zeggen: ‘Ik kan nu even niet praten, ik ben bezig’, ook tegen de collega’s die je zo aardig vindt. En weersta de neiging zo’n mededeling te omsluiten met twee sorry’s! Probeer zo eerlijk mogelijk te blijven en verzin geen smoesjes. Geen energie hebben of niet lekker in je vel zitten zijn volledig legitieme redenen om even niet beschikbaar te zijn voor sociaal contact.
4. Druk op pauze voordat je een verzoek accepteert
Wanneer iemand je vraagt iets te doen, heb je misschien het gevoel dat je meteen moet kiezen tussen een volmondig ‘ja’ of een resolute ‘nee’. Maar daartussen is er ook nog ruimte. Als je baas je vraagt of je tijd hebt voor een extra taak, vraag dan even of je bij haar terug kunt komen nadat je je to do lijst hebt gecheckt. Beter om even iets langer na te denken en achter je antwoord te staan, dan er later met tegenzin op terug te komen. Hetzelfde geldt voor afspraken met vrienden of familie waar je maar al te graag tijd voor maakt. Je kunt dan bijvoorbeeld zeggen: ‘Dat lijkt me superleuk, maar ik wil dan wel helemaal aanwezig kunnen zijn, dus ik laat je zo weten of het me gaat lukken.’
5. Spreek verwachtingen uit
Voor de afspraken die je uiteindelijk wél inplant, kun je als het nodig is je grenzen aangeven door vooraf openheid te creëren over wederzijdse verwachtingen. Geef bijvoorbeeld aan: ‘Ik heb maar anderhalf uur, is dat oké voor jou?’ of: ‘Ik ben erg moe vandaag, dus ik maak het niet later dan 20:00.’ Op dezelfde manier kun je aan de ander vragen hoe hij/zij er die dag voor staat. Geen mens is elke dag hetzelfde, en je kunt niet bij anderen naar binnen kijken. Neem jezelf (en de ander) serieus, en maak geen aannames. Vergeet bovendien niet dat wanneer iemand jouw grenzen persoonlijk opvat, dat zijn/haar probleem is. Je hoeft je nooit schuldig te voelen wanneer je trouw bent aan je eigen gevoel.
