Dat een mens om talloze verschillende dingen kan huilen weet je al. Maar wist je dat er ook verschillende soorten tranen zijn? In zijn TED Lesson Why do we cry? onderscheidt Alex Gendler er drie.
Waarom huilen we? Dit zijn de 3 verschillende soorten tranen
Volgens sommige berekeningen wordt er al al sinds 1500 v.Chr. gefilosofeerd over de oorsprong en het nut van tranen. Eeuwenlang dacht men dat tranen uit het hart kwamen; in het Oude Testament staat dat ze ontstaan wanneer het weefsel van het hart zwak en waterig wordt. In de tijd van Hippocrates werd gedacht dat onze geest de sluizen deed openen. En in de 17e eeuw was een theorie populair die zei dat emoties, vooral liefde, het hart verhitten, waardoor damp ontstond. Deze zou vervolgens naar het hoofd stijgen en ons lijf verlaten in de vorm van tranen. In 1662 ontdekte de Deense wetenschapper Niels Stensen dat tranen uit de traanklier komen. Goed, de oorsprong was dus bekend, maar het nut dan? Veel onderzoekers concludeerden dat tranen de ogen vochtig hielden en verder geen nut hadden.
3 soorten tranen
Inmiddels is het verhaal over de functie van tranen wat complexer en genuanceerder geworden. Als we er meer over willen leren, is het handig om naar het onderscheid te kijken dat Alex Gendler maakt tussen drie verschillende soorten tranen.
1. Basale tranen
Ten eerste zijn er basale tranen. Dit zijn tranen die de traanklieren in je ogen de hele dag door produceren, en die vervolgens ook weer afgevoerd worden door speciale traankanalen. Per dag produceer je bijna 300 gram tranen! Dat is 110 liter per jaar. De basale tranen produceren een dun traanfilmpje van drie lagen dat je oog beschermt en vuil en afvalstoffen afweert. Het eerste laagje is de mucinelaag, die alles vasthoudt. Dan komt de waterlaag, die je oog gehydrateerd houdt, invasieve bacteriën afstoot en je hoornvlies beschermt tegen beschadiging. Tenslotte is er een lipidenlaag, een olie-achtige buitenlaag die het oppervlak mooi transparant houdt en verdamping van het traanvocht voorkomt. Basale tranen zijn er dus wél vooral om je ogen vochtig te houden en te beschermen.
2. Reflextranen
Dan zijn er zogeheten reflextranen. Dit zijn de tranen die ontstaan als je bijvoorbeeld een ui snijdt. Laten we even verder inzoomen op dat bekende scenario. Als de schil van de ui komt, ontstaat er een chemische reactie die de sulfoxiden in de ui in sulfeenzuur omzet. Zo ontstaat een ander stofje met de (ingewikkelde) naam syn-propaanthial-S-oxide. Dit gas prikkelt je oog en zorgt ervoor dat je moet huilen. Reflextranen zijn ontworpen om schadelijke stoffen of deeltjes weg te spoelen. Ze worden in veel grotere getale vrijgegeven dan basale tranen en hun waterlaag bevat meer antilichamen om binnendringende micro-organismen tegen te houden.
3. Emotionele tranen
En tenslotte zijn er natuurlijk emotionele tranen. Wat blijkt? Deze bevatten meer eiwitten dan de tranen die ontstaan als je een ui snijdt. Een hypothese luidt dat dit hogere eiwitgehalte ervoor zorgt dat de tranen meer aan de huid ‘plakken’ en trager over het gezicht lopen, waardoor ze eerder worden gesignaleerd door anderen. En inderdaad, hoewel wetenschappers nog niet exact weten wat de functie van emotionele tranen is, vermoeden ze dat ze vooral sociale verbinding faciliteren tussen mensen. Emotionele tranen zouden medelijden kunnen opwekken, en onderdanigheid en kwetsbaarheid kunnen tonen. Iemand anders emotioneel zien activeert dezelfde gebieden in het brein die wakker worden als je zelf emotioneel bent. Evolutionair gezien kan de traan dus gefungeerd hebben als een trigger voor compassie en empathie. Deze gevoelens stimuleren groepsvorming en zouden zo in onze ontwikkeling onze overlevingskans hebben vergroot.
Kom thuis in je lichaam meditatiepakket
- 60 minuten geleide meditaties voor een liefdevolle relatie met je lijf
- Ingesproken door holistisch therapeut Suze Retera
- Inclusief 30 pagina dik dossier + mini podcast
