Een geboorte trauma ontstaat niet alleen tijdens een zware bevalling, aldus verloskundige en geboorte trauma therapeut Josefien Laban. Een op de drie vrouwen krijgt ermee te maken. Dit hoeft je niet te verbazen, als je weet dat je vanaf de conceptie al moeder bent. In het delicate proces kan veel misgaan. Hieronder vertelt Josefien je meer.
Wat is een geboorte trauma & hoe kun je het voorkomen?
Josefien: ‘Je spreekt over een geboorte trauma wanneer je met zeer negatieve gevoelens terugkijkt op je zwangerschap, bevalling en/of kraamtijd. Hieronder valt ook een miskraam, abortus of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Er gieren tijdens één zwangerschap meer oestrogenen door je lichaam dan in het hele leven van een vrouw zonder kinderen. Het is de extreemste hormonale gebeurtenis. De lichamelijke voorbereiding op een zwangerschap is een kwetsbaar proces dat door veel zaken verstoord kan worden.
Symptomen van een geboorte trauma
Hoe herken je een geboorte trauma en wat zijn de mogelijke symptomen? Ze zijn behoorlijk divers:
- Stress of vermoeidheid
- Depressie of burn-out
- Angst of paniek
- Aanhoudende onbegrepen klachten
- Verstoord zelfbeeld of moeizame moeder/kind hechting
- Vaginisme
- Dwanggedachtes
Maar ook angst voor een volgende zwangerschap of het uitblijven van een gewenste zwangerschap vallen onder symptomen van een geboorte trauma. Moeders laten vooral zien dat ze moeizaam contact kunnen maken met hun lichaamssignalen. Ze kunnen hun intuïtie, noodzakelijk bij een zwangerschap, niet meer volgen.
Adrenaline en cortisol
Moeder worden is voor elke vrouw een andere ervaring, het is een uniek proces. Het natuurlijke proces van conceptie, zwangerschap, bevalling en het herstel wordt hormonaal aangestuurd. Deze hormonen werken nauw samen als een geoliede machine. Adrenaline en cortisol, bekende stresshormonen, kunnen het evenwicht uit balans brengen. Dit verhoogt de kans op complicaties en trauma’s. Hormonen zijn zeer gevoelig voor de omgeving en kunnen gemakkelijk worden verstoord. Alles wat de natuurlijke autonomie van de vrouw ondermijnt, ervaart het lichaam als stress.
De zorgverlener
Soms geven de ziekenhuisomgeving en zorgverleners de moeder (onbedoeld) stress. Bijvoorbeeld omdat er geen goede persoonlijke match is tussen de zorgverlener en de moeder. Of omdat de zorgverlener de behoeften van de moeder niet goed aanvoelt of kan vervullen. Zorgverleners handelen vaak noodgedwongen vanuit vooraf opgestelde protocollen en onder tijdsdruk. Dat kan hun werkwijze en de energie in de ruimte potentieel negatief beïnvloeden, met stress voor de moeder tot gevolg. Door drukte of gebrek aan personeel kan het ook voorkomen dat je lang alleen op een verloskamer ligt, met eventueel geluidsoverlast of fel licht bijvoorbeeld. Gelukkig geldt dit lang niet voor elke moeder. Vooraf goed in kaart brengen wat je wel en niet wilt kan ook goed helpen. Daarover hieronder meer.
Gedwongen
Daarnaast kunnen vrouwen zich onbewust gedwongen voelen tot medische handelingen. Denk hierbij aan het plaatsen van een schedelelektrode op het hoofdje van de baby, een knip, inwendig onderzoek of immobiliteit door bijv. een monitor. De moeder wil altijd het beste voor haar baby en zal daarom snel meegaan in het advies of de voorgestelde handelingen van de zorgverlener.
Ontstaan van een geboorte trauma
Sommige artsen menen dat een geboorte trauma ontstaat door een interventie als een spoedkeizersnee, het gebruik van een vacuümpomp of ernstig bloedverlies tijdens de bevalling. Maar vrouwen weten de meest vreselijke dingen te kunnen doorstaan, als ze zich maar veilig en gesteund voelen. Het gaat mis omdat vrouwen het idee hebben dat ze niet gehoord worden of dingen niet voldoende uitgelegd krijgen. Niet het fysieke lijden of de zware medische ingrepen, maar het ontbreken van duidelijke communicatie en emotionele ondersteuning is voor veel vrouwen doorslaggevend bij het ontstaan van een traumatische ervaring.
Wat kun je eraan doen?
Gelukkig is ons brein zo ingenieus, dat het zichzelf kan herstellen via neurogenese (het aanmaken van nieuwe zenuwbanen). De blokkade die tussen het werkbrein en het emotionele brein (daar waar het trauma zich bevindt) is ontstaan kan genezen met behulp van een herstelgesprek, dat bewezen bij 9 op de 10 vrouwen werkt, al na enkele sessies. In de therapie maak je gebruik van de plasticiteit van de hersenen. Zo ontstaan functionele verbindingen, gevolgd door psychisch en lichamelijk herstel. De benadering in het gesprek is gericht op het autonome fysiologisch functioneren, waarbij je het intuïtieve brein van de moeder inzet. De therapie is vriendelijk en vraagt geen herbeleving van het trauma. Het doel is gezondheid vanuit zelf herstellend vermogen van het lichaam.
8 tips om een geboorte trauma te voorkomen
Om een geboorte trauma te voorkomen kan ik je de volgende tips meegeven:
- Heb vertrouwen in je eigen lichaam. Het vrouwenlichaam weet wat het moet doen.
- Zet de zorgverlener naast je, niet boven je.
- Bereid je fysiek, maar zeker ook emotioneel voor. Wat zijn jouw verlangens? Waar liggen je grenzen? Wat is een JA en een NEE voor jou? Etc.
- Oefen met zeggenschap. Je mag altijd nee zeggen als een zorgverlener iets doet of adviseert. Officieel moeten alle medische handelingen gebeuren onder ‘informed consent’. Dat wil zeggen: niks zonder jouw toestemming.
- Visualiseer hoe jij je zwangerschap, bevalling en kraambed voor je ziet. Laat het wortelen. De kracht van visualiseren is enorm en stimuleert het moederlijk brein. Dit leidt direct tot minder stress.
- Omgeef je met mensen die positief zijn en je aanmoedigen. Zorg ervoor dat iemand tijdens de bevalling voor jou kan spreken. Je partner of een goede vriendin kent jouw wensen en behartigt deze, bespreek deze uitvoerig.
- Laat het woord medisch je niet afschrikken. Ook met een medische indicatie kun je prachtig in contact met jezelf en de baby zwanger zijn en bevallen.
- Gun jezelf een geboortetrauma preventiecoach. Door de geboortezorg binnen te stappen heb je te maken met de protocollen van het ziekenhuis. Het is belangrijk hier weet van te hebben en ertegen opgewassen te zijn. Een coach gidst en helpt je daarbij. Een geboortetrauma preventiecoach zal je helpen om jouw moederbrein aan te zetten, ze geeft vriendelijke duwtjes waar nodig en staat emotioneel voor jou klaar tijdens de hele zwangerschap, bevalling en kraamtijd en zo nodig langer.’
Over Josefien Laban-Nobel
Josefien is verloskundige, geboorte trauma therapeut en geboortecoach, aangesloten bij ZOBEVALIK en de Geboortespecialist. Ze helpt vrouwen en eventueel hun partners te herstellen van een geboortetrauma en deze te voorkomen. Haar aanbod vind je hier. Ze doet dit door middel van een aantal sessies in haar vriendelijke praktijk aan huis of eventueel online via video calls. Josefien is er speciaal voor jou tijdens de preconceptietijd, de zwangerschap, de bevalling, de kraamtijd en zo nodig langer. Holistik lezers biedt zij een korting van 20% aan via kortingscode traumaherstel tot en met 30 september 2022.
Yoga Nidra & Slaap pakket
- Een 86 pagina dik dossier
- Een uitgebreide chronotype test
- 90 minuten Nidra meditaties
