In haar bestseller How to do the Work schrijft holistisch psycholoog Nicole LePera over cycle breaking. Ofwel: het verbreken van patronen. Beperkende gedrags- en gedachtepatronen die van generatie op generatie worden doorgegeven, om precies te zijn. Zelf was Nicole LePera zo’n cycle breaker, en ze herinnert ons eraan dat het transformatieproces pijnlijk en oncomfortabel is. Maar het is het ook hartstikke waard. Hieronder lees je meer.
Ben jij de ‘cycle breaker’ in jouw familie? Zo verbreek je belemmerende patronen
Nicole LePera definieert cycle breaking als het proces van bewustwording en verandering rondom beperkende delen van je ‘programmering’. Je neemt bekende gewoonten en patronen onder de loep waarvan je merkt dat ze je in je leven tegenwerken. In de meeste gevallen zijn deze ontstaan in je familie van herkomst. Je ouders dragen in zekere mate een belemmerende programmering met zich mee, die zij weer van eerdere generaties hebben doorgekregen en doorgeven aan jou. Deze kun jij op jouw beurt weer meegeven aan jouw kinderen, enzovoort. Dat is de cyclus waar LePera naar refereert.
Herprogrammeren
De cyclus doorbreken draait dus om het herprogrammeren van jezelf. Dat ziet er voor iedereen anders uit. Een veelvoorkomend patroon waar mensen mee worstelen is dat van codependency en verstrengeling. Je hebt bijvoorbeeld niet geleerd om grenzen te stellen, versmelt snel met mensen samen, verliest je eigen behoeften uit het oog, en laat je makkelijk beïnvloeden. Dit patroon kom je dan waarschijnlijk nog steeds in je familie tegen, maar de kans is groot dat het zich ook in vriendschappen en romantische relaties manifesteert. Je merkt dan bijvoorbeeld dat je steeds dezelfde rol op je neemt (zoals die van van zwart schaap, verzorger, redder of bemiddelaar) en steeds in dezelfde dynamieken terechtkomt.
Grenzen stellen
De uitdaging hier is om grenzen te stellen, voor jezelf op te komen, nee te leren zeggen, je ruimte in te nemen, en jouw unieke behoeften te leren kennen. Concreet kan dat betekenen dat je bijvoorbeeld zegt tegen je moeder dat je niet meer wilt dat ze je elke dag belt of zich met je liefdesleven bemoeit. Of misschien zeg je dat je niet meer beschikbaar bent om familieconflicten te bespreken die niet over jou gaan, of sla je familiebijeenkomsten over.
Schuld en schaamte
De cyclus doorbreken gaat niet over blaming en shaming. Je kunt er vanuit gaan dat je ouders hebben gedaan wat binnen hun mogelijkheden lag tijdens jouw opvoeding. Hoewel woede en verdriet richting hen bij je proces kunnen horen, is het belangrijk er niet in te blijven hangen. Dan ontzeg je jezelf namelijk je macht en kracht. En die wil je juist terugvinden! Dat proces kan behoorlijk oncomfortabel en pijnlijk zijn. In het begin kan het namelijk voelen alsof je compleet tegen je gevoel en impulsen in gaat, en dat doe je in wezen ook. Misschien heb je bovendien geleerd dat verandering eng is en dat het slecht is om ruimte en tijd voor jezelf te nemen. Een diepgewortelde angst voor verlating kan getriggerd worden. Nu pas word je je misschien bewust van hoe diep deze patronen zitten, en dat kan knap confronterend zijn. Je zult steeds opnieuw moeten terugkeren naar je intentie en innerlijke kracht.
Als cycle breaker roep je weerstand op
Het is ook belangrijk dat je mensen om je heen hebt die je steunen in dit proces. Vooral als je je bedenkt dat je van bepaalde relaties juist wat afstand zal willen nemen. Of misschien moet je ze wel helemaal loslaten. En wat denk je van de weerstand die jouw groeiproces en grenzen op kunnen roepen bij familieleden die nog vasthouden aan de ‘oude’ programmering? Misschien krijg je wel opmerkingen als ‘ben je plotseling te goed voor ons ofzo?’ of ‘hoe kun je ons dit aandoen?’ naar je hoofd gesmeten. Het is verleidelijk om zelf ook weer vanuit diezelfde energie te reageren of meteen terug te vallen in de bekende patronen. Maar probeer de gevoelens die omhoog komen om te zetten in mededogen en daadkracht. Onthoud ook dat jij niemand kunt dwingen om ook te veranderen. Hoe graag je dat ook wil en hoe helder je alles ook plotseling ziet. Iedereen bewandelt hun eigen pad, en je kunt alleen maar doen wat voor jou het beste is. Uiteindelijk zul je vanzelf een wandelend voorbeeld worden van de vrijheid die ook beschikbaar is voor je dierbaren.
