Bosbaden of forest bathing is een toegankelijke vorm van self-care die je verbindt met de natuur en jouw zintuigen. Je gaat tijdens een bosbad als het ware een geïmproviseerde dans aan met de natuur als je partner. Van origine komt de practice uit Japan. Daar werd bosbaden (Shinrin-yoku) in de jaren ’80 in het leven geroepen als natuurlijke remedie tegen burn-out en andere stress-gerelateerde klachten. In dit artikel vertelt bosbad-gids Eefje Ludwig van The Forest Bathing Circle je over het heilzame effect van tijd doorbrengen in de natuur. Ook deelt ze 9 tips waarmee jij direct aan de slag kunt. Juist op een grauwe winterdag…
Bosbaden: waarom het juist in de winter zo heilzaam is
Eefje: ‘De Japanse bedenkers van Shinrin-yoku beriepen zich op het eeuwenoude geloof dat de natuur goed is voor lijf en geest, zonder zich druk te maken over een wetenschappelijke onderbouwing. Dat kwam later pas, toen in de jaren ’90 onderzoekers de fysiologische voordelen van bosbaden wetenschappelijk begonnen te bestuderen. Inmiddels weten we dat het veel positieve effecten kan hebben op de fysieke gezondheid maar ook op het mentale, sociale, spirituele en ecologische welzijn. Zo kan bosbaden gevoelens van angst, depressie en sociale isolatie verminderen, verbetert het je humeur en versterkt gevoelens van gemeenschapszin, innerlijke rust en dankbaarheid. Het brengt verwondering en versterkt bovendien natuurbeschermend gedrag.
Bosbaden in de winter
Als gecertificeerd bosbad-gids krijg ik vaak de vraag of bosbaden ook in de winter kan. Natuurlijk is dat mogelijk! Forest bathing is een simpele vorm van self-care. In de winterperiode, waar voor veel mensen somberheid op de loer ligt, kunnen we daar allemaal wel wat meer van gebruiken. De serene rust en stilte van de winterse natuur kunnen heel inspirerend werken. Je herinnert je dat het oké is om als mens ook een stapje terug te doen in de winter, en dat er in die verstilling ook groei verborgen zit. In de aarde bouwt zich energie op, die straks in de lente weer nodig is. Bosbaden kan je helpen voor jezelf diezelfde ruimte en rust te creëren. Bovendien doe je je fysieke gezondheid een plezier door extra frisse (bos)lucht en daglicht tot je te nemen, iets wat we allemaal minder doen in de winterperiode.
Alleen of met een gids?
Iedereen kan bosbaden. Een voordeel van bosbaden onder begeleiding van een gecertificeerd gids is wel dat de methode een bepaalde structuur en opzet volgt. Ook kan een gids je helpen vertragen en je gedachten bij het heden te houden, iets wat de meeste mensen lastig vinden om alleen te doen. Desalniettemin moedig ik iedereen aan om gewoon te beginnen; alleen of met anderen, met of zonder gids. Ik deel graag 9 tips waarmee je direct aan de slag kunt.
9 tips om te starten met bosbaden
1. Kies een plek uit in de natuur waar je wilt gaan bosbaden. Het hoeft niet een uitgestrekt bos te zijn ver van waar je woont. Bosbaden kan ook in jouw tuin, het park, op het strand… Welke natuurlijke omgeving dan ook waar jij je prettig en ontspannen voelt en waar je het liefst zo min mogelijk gestoord wordt.
2. Minimaliseer afleidingen en laat je volledig onderdompelen in de bosrijke omgeving. Zet je smartphone op vliegtuigstand en stop ‘m weg in je tas, of laat je elektronische apparaten zelfs thuis.
3. Trek in de winter extra warme kleding aan en neem iets warms te drinken mee. Ook is het fijn om een notitieboek en pen mee te nemen zodat je eventueel observaties en inzichten kunt opschrijven.
4. Wanneer je aangekomen bent in de natuur, draait het om vertragen, verstillen en contact maken met de natuur via jouw zintuigen. Kies bij de start van je bosbad een plek uit waar je je zintuigen als het ware kunt opwarmen. Ga comfortabel zitten, staan of liggen en voel je lijf. Observeer je ademhaling, kijk om je heen, luister met je ogen dicht naar alle geluiden om je heen, voel de aarde onder je lichaam en handen, ruik de geuren en proef hoe de lucht of de regen smaakt. Sta even bewust stil bij wat er via je zintuigen binnenkomt en wat je daarbij voelt.
5. Wees aanwezig in het moment en laat verwachtingen, gedachten zoveel mogelijk los. Neem eerder de houding van een kind aan, speels, nieuwsgierig, verwonderd en met een behoefte om te experimenteren.
6. Vertraag. Bosbaden draait niet om wandelen of actief bewegen, maar wel om vertragen. Dit doe je door vaak stil te staan en door, wanneer je wel beweegt, dit zo langzaam mogelijk te doen. Beweeg zonder per se ergens naartoe te willen. Je dwaalt of drentelt dus meer dan dat je loopt of wandelt.
7. Blijf zolang jij je op jouw gemak voelt. Minimaal 2 uur wordt aanbevolen om de voordelen van bosbaden te ervaren te krijgen, maar forceer het niet. Doe waar je je prettig bij voelt. Onthoud dat het er niet om gaat zoveel mogelijk kilometers te maken, dus zelfs als je één plekje vindt en je het grootste deel van je tijd daar doorbrengt, is dat geweldig.
8. Terwijl je tijdens het bosbaden je focus naar buiten richt, zul je merken dat er binnen in jezelf op fysiek en mentaal niveau ook van alles gebeurt. Tijdens bosbaden wordt je ertoe uitgenodigd om deze gevoelens bewust te ervaren. Laat het gewoon gebeuren. Is er in je hoofd meer ruimte ontstaan sinds het begin van de sessie? Of word je juist overvallen door de moeheid die er al was? Of ervaar je licht en energie? Wat heeft je lichaam je te vertellen?
9. Aan het einde van je bosbad wil je wellicht een langere tijd, rond de 20 minuten, op een zogeheten sit spot blijven en je verbinden met de natuur vanaf die plek met al je zintuigen. Dit is ook een mooi moment om waarnemingen en ervaringen op te schrijven.’
Over Eefje Ludwig
Eefje Ludwig is gecertificeerd bosbadgids- en trainer en oprichter van The Forest Bathing Circle. Ze begeleidt groepen op prachtige plekken in de natuur in en rondom Amsterdam. Ook heeft zijn audio gidsen ontwikkeld waarmee jij zelf kunt gaan bosbaden.
Beelden: Eefje Ludwig
