Elk mens heeft van nature fluctuerende emoties. En in een druk gezinsleven is het volkomen logisch dat je je af en toe overweldigd voelt en stemmingswisselingen hebt. Het is echter een ander verhaal als ouders of verzorgers consistent emotioneel instabiel zijn en daardoor onvoorspelbaar. Dat kan onveiligheid voor hun kinderen creëren; zij worden daardoor heel waakzaam en belemmerd in hun emotionele ontwikkeling. Iets waar je tot ver in je volwassen leven last van kunt hebben. Deze 7 signalen wijzen erop dat jij opgegroeid bent met een emotioneel instabiele ouder.
Emotioneel instabiele ouder: 7 signalen dat je ermee bent opgegroeid
1. Lage eigenwaarde en perfectionisme
Als kind voelde je je niet gewaardeerd, geaccepteerd en veilig. Dat kwam niet door jou, en als je volwassen bent begrijp je dat vaak rationeel ook wel. Toch is de kans groot dat er een diepgewortelde gevoel in je zit, dat je niet goed genoeg bent. Je wilt daarom zo veel mogelijk controle over jezelf hebben, en eigenlijk ook over anderen en hun perceptie van jou. Omdat je (onbewust) hoopt dat je, als je heel hard je best doet en perfect bent, tóch nog die gevoelens van waardering gaat ervaren die je als kind zo hebt gemist.
2. Sociale isolatie
Opgroeien in een onveilige, chaotische omgeving kan gevoelens van eenzaamheid en isolatie veroorzaken. Daardoor kun je je, ook als volwassene, constant onbegrepen voelen. En je kunt moeite krijgen met andere mensen vertrouwen omdat je (onbewust) bang bent voor afwijzing en onvoorspelbaar gedrag.
3. Depressie (of emotionele gevoelloosheid)
Als je als kind chaos en onvoorspelbaarheid om je heen hebt, is er geen ruimte voor jouw gevoelens en behoeften. Je leert die te onderdrukken en je vanuit een overlevingsmechanisme zo goed mogelijk aan te passen om je omgeving. Als volwassene kun je merken dat je nog steeds maar moeilijk contact maakt met je emoties en je lichaam. Misschien voel je soms helemaal niks, alsof je er niet helemaal bent. Of heb je het gevoel dat er altijd een donkere wolk boven je hoofd hangt.
4. Verlatingsangst
Als je als kind niet kon rekenen op je ouders of verzorgers, kun je last blijven houden van een angst voor verlating en afwijzing. Dat kan ervoor zorgen dat je je vermijdend opstelt richting anderen of je juist aan hen vastklampt. Als gevolg hiervan kunnen relaties stuklopen, waardoor je verlatingsangst bevestigd wordt. Zo ontstaat een pijnlijke vicieuze cirkel.
5. Chaotische relaties
Kom je steeds in relaties terecht (romantische of vriendschappelijke) die ergens lijken op de dynamieken die zich afspeelden bij jou thuis als kind? Als je vroeger veel onveiligheid en chaos hebt ervaren, zijn de gevoelens die daarbij horen – hoe pijnlijk ook – vertrouwd voor je. Dat maakt dat disfunctionele relaties soms op een bepaalde manier veilig voelen, terwijl je misschien rationeel heus weet dat ze niet goed voor je zijn. Gelukkig is het mogelijk om dit pijnlijke patroon te doorbreken, mogelijk met hulp van een professional.
6. Moeite met grenzen
Je emotioneel instabiele ouder of verzorger was misschien grenzeloos of stelde juist soms ineens hele rigide grenzen. Hierdoor heb je niet geleerd hoe het is om op een gezonde manier je grenzen te verkennen en te communiceren met iemand die hier op een veilige manier op reageert. De kans is daardoor groot dat je nu moeite hebt met het aanvoelen en aangeven van grenzen in relaties. Je vindt het bijvoorbeeld extreem moeilijk om ‘nee’ te zeggen uit angst om afgewezen te worden of een conflict te veroorzaken en stelt je pleasend op richting anderen.
7. Emotionele desregulatie en destructieve copingmechanismen
Constante emotionele stress ervaren als kind verstoort je emotionele ontwikkeling. Daardoor kan het moeilijk zijn, ook als volwassene, om je emoties te identificeren en vooral te reguleren. Mogelijk heb je emotionele uitbarstingen afgewisseld met momenten waarop je helemaal dichtslaat. Het kan ook zijn dat je chronisch negatieve emoties zoals schuld en schaamte ervaart. Dat kan een grote impact hebben op je relaties, zelfbeeld en zelfs op bijvoorbeeld je werk. Misschien heb je als kind, tiener of volwassene destructieve copingmechanismen ontwikkeld in een wanhopige poging jezelf een gevoel van veiligheid, stabiliteit en rust te geven. Denk aan verslavingen, zelfbeschadiging of ander risicovol gedrag. Dit gedrag versterkt mogelijk je gevoelens van schuld en schaamte, waardoor je in een vervelende vicieuze cirkel komt.
Vraag hulp
Bovenstaande kenmerken kunnen in meer of mindere mate voorkomen als je bent opgegroeid in een emotioneel instabiele omgeving. Als je je herkent in de lijst en herhaaldelijk tegen problemen aanloopt, is het verstandig om samen met een professional te onderzoeken wat er precies speelt en hoe je stapje voor stapje kunt gaan helen.
Mis nooit meer iets van Holistik!
Schrijf je in voor onze newsletter & never miss a single story.Ja, houd mij op de hoogte!
Bron: Psychology Today
