ADHD: waarom de beste bedoelingen van ouders vaak averechts werken

Heart + Soul

Juriaan Galavazi
06.01.2021

Heb je kinderen die in jouw ogen toch wel heel erg druk en snel afgeleid zijn? Lees dan – voordat je de stap zet naar het fixen van de ogenschijnlijke chaos met medicatie – eerst dit artikel van holistisch huisarts en coach Juriaan Galavazi. Want ADHD kan in zijn ogen een projectie zijn van de ouders op het kind: een afleiding om niet naar hun eigen stuk te hoeven te kijken omdat dat te pijnlijk is. Ondanks de beste bedoelingen vanuit de ouders is er een andere manier om je kind met ADHD te supporten in iets veel groters dan medicijnen.

ADHD: waarom de beste bedoelingen van ouders vaak averechts werken

Juriaan: ‘Mike is 18 jaar. Zijn ouders maken zich zorgen. Ze vinden hem minder gefocust en snel afgeleid. Hij besteedt steeds minder tijd aan school, zijn cijfers gaan achteruit en er is regelmatig strijd thuis. Hij geeft steeds meer aandacht aan sport en andere – vaak sociale – activiteiten. Ze vragen zich af of hij misschien ADHD heeft. Steeds vaker komen er jongeren bij me met een soortgelijke vraag. Vaak via de ouders die niet goed meer weten hoe ze met hun zoon of dochter om moeten gaan. Het kind zelf vraagt zich af of er iets mis is.

Weer terug in balans komen?

Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Karlijn's persoonlijke tips

ADHD en je eigen mening ontwikkelen

Ik kies ervoor om het vanuit drie niveaus aan te vliegen. In hoeverre is, en was, er thuis ruimte om je gedachten kenbaar te maken? Hoe je kijkt naar de dingen en gebeurtenissen om jou heen. Is daar interesse voor? Hij vertelt dat er wel degelijk ruimte is voor zijn mening. Wel laat zijn vader altijd weten hoe hij er dan over denkt. “Het voelt dan alsof hij mij probeert te overtuigen dat zijn mening toch eigenlijk de juiste is. Als we er hetzelfde naar kijken, dan krijg ik een schouderklopje en doe ik het goed. Maar als ik een andere mening heb dan ontstaat er vaak een discussie. Er is wel ruimte, maar toch ook weer niet. Begrijp je wat ik zeggen wil?” Het lijkt alsof je wel mag aangeven hoe je er over denkt, maar dat er eigenlijk geen ruimte is om er een verschil van mening op na te houden. Als er een verschil van mening is en hij probeert jou te overtuigen van zijn “gelijk” hoe voelt dat dan?

ADHD en niet goed genoeg zijn

“Alsof ik het niet goed doe. Alsof ik niet goed genoeg ben”. En als je niet goed genoeg bent, wat ben je dan wel? “Dan voelt het alsof ik iets verkeerd doe. Alsof ik fout ben…” Het gaat hier niet over het feit dat zijn vader wel of niet gelijk wil krijgen. Ook zijn vader heeft waarschijnlijk de beste bedoelingen. Namelijk dat hij zijn zoon inzichten mee wil geven die in zijn overtuiging ervoor zouden kunnen zorgen dat hij zijn zoon kan beschermen tegen het ongeluk in zijn leven. Niet beseffende dat hij hem daarmee het gevoel geeft van niet goed genoeg zijn. Is er ruimte thuis om je gevoelens te uiten? Is er ruimte om verdrietig te zijn? Of angstig of boos? “Als ik verdrietig ben dan is mijn moeder er altijd wel. Ze geeft me een knuffel en neemt de tijd. Ook mocht ik dingen wel spannend vinden. Ze proberen het allebei dan wel voor me op te lossen met geruststellende woorden als: dat lukt jou best, daar hoef je toch niet bang voor te zijn? Ook hier is er wel plek om iets spannend te mogen vinden, maar toch ook weer niet… En boosheid. Tsja, boosheid daar is eigenlijk nooit echt ruimte voor. Er zijn wel ruzies bij ons thuis, maar die worden dan altijd vrij snel weer gesust. Mijn vader kan wel exploderen, maar mijn moeder blijft dan een klein dood vogeltje. In de hoop dat het dan weer over gaat. En als ik boos ben, dan is het ook vaak: stil nou maar, het komt wel goed…”. Mag jij boos zijn van jezelf? “Nee, eigenlijk niet…”.

ADHD en onderdrukken van je emoties

Het onderdrukken van onze emoties, en vooral ook onze boosheid belemmert ons om contact te maken met het grote willen dat er onder ligt. Er wil iets heel graag tot expressie komen, maar het krijgt niet de kans. En dus ontstaan er boosheid en frustratie. Vaak komt het dan naar buiten op een moment dat we het niet verwachten. Soms ook zo heftig dat het niet meer te controleren is. Wat wil er eigenlijk gewild worden? Mag jij iets willen? Was en is daar aandacht voor? “Ja, er was en is nog steeds aandacht voor wat ik wil. Tenminste, zolang dat ook in het straatje van mijn ouders past. Nu ook bijvoorbeeld. Ik vind mijn huidige studie eigenlijk niet leuk. Het is niet wat ik ervan gehoopt of verwacht had. Eigenlijk wil ik stoppen, maar volgens mijn vader is dat niet verstandig en moet ik doorzetten. De eerste jaren zijn volgens hem altijd lastig, maar daarna wordt het beter. Helemaal als ik dan een goede baan heb. Maar het voelt voor mij niet oké. Ik besteed dan naast mijn studie veel tijd aan sport. Daar word ik blij van, voel ik me goed bij. Mijn ouders maken zich dan weer zorgen over hoe ik eet en of ik niet teveel sport. Ik let nou eenmaal graag op mijn voeding. Ik hou niet van chips en cola. Ik kies liever voor iets dat goed voor me is. En als ik dat dan zeg dan ben ik niet gezellig of te fanatiek…”. Wat doet het met je? “Ik voel me dan niet gezien en niet gehoord.” En als je je dan niet gezien en niet gehoord voelt, hoe voel je je dan wel? “Afgewezen…”

ADHD en de projectie van ouders op hun kinderen

En dus is er geen ruimte voor het echte willen van Mike. De onzekerheid en het ongemak van de ouders wordt hier geprojecteerd op hun zoon: Als het aan hem ligt, dan hoeven wij niet te dealen met ons eigen ongemak. En dus gaan vele ouders op zoek naar bevestiging via stickers als ADHD en andere aanverwante “stoornissen”. Vanuit de beste plek wederom. Ze hebben het beste met Mike voor en menen dat de weg naar een veilige en gelukkige toekomst gaat via studeren en datgene wat algemeen aanvaardbaar is. De als, dan valkuil. In plaats van te vertrouwen op een dieper weten van hun zoon en er daarin voor hem te zijn. Ook al is dat lastig en ingewikkeld voor hen.

ADHD en trouw zijn aan jezelf

Er is niets mis met Mike. Hij heeft zichzelf te leren begeleiden op deze plek van het conflict in hem: als hij gehoor geeft aan het verlangen aan en de verbinding met zijn ouders, dan is hij niet trouw aan zichzelf en dat gaat hij voelen in onder andere frustratie en boosheid. En wanneer hij kiest voor zichzelf, dan schiet hij tekort naar zijn ouders. Wat hem lam slaat en een gevoel van fout en onvoldoende zijn geeft. Hij kan het vanuit die plek dus nooit goed doen. Hij worstelt tussen het oude en het nieuwe. Zijn ouders en vele anderen hangen nog aan het oude: het iets moeten doen om iets beters te bereiken, om iets te kunnen worden… Afhankelijk gemaakt van cijfers en presteren. De blik altijd gericht op de toekomst, waarbij we voorbij gaan aan het belangrijkste moment, het hier en nu. Mike, en steeds meer jongeren, voelt diep van binnen dat het in het leven gaat om plezier en voldoening halen uit de dingen die hij nú doet. Met vol bewustzijn. Je hoeft niets te worden om er te komen. Je bent het al. Erop vertrouwende dat via die weg het leven zich vanzelf zal ontvouwen. Zowel Mike als zijn ouders hebben hier ieder zichzelf te leren begeleiden, zonder het ongemak via de ander op te willen lossen’.

Boekentip: ‘Van klacht naar Kans’

Na een reeks super veel gelezen artikelen op Holistik kon een boek natuurlijk niet uitblijven. In zijn boek Van klacht naar kans legt Juriaan uit waarom je voor een betere behandeling van klachten een andere visie nodig hebt. Een visie waarbij je oude denkpatronen loslaat, je lijf leert voelen, contact maakt met je innerlijke drijfveren, en waarbij je ongemak en pijn leert dragen. Juriaan leert je hoe je dat doet, wat daarbij komt kijken en waarom dit je leven verandert. Een aanrader!