In de digitaliserende wereld raken we met een razend tempo het vermogen om stil te zijn kwijt, zegt theoretisch fysicus Alan Lightman. Weinig mensen, vooral uit jongere generaties, kunnen nog zonder al te veel moeite 15 minuten stil zitten op een stoel zonder externe stimulatie. Dat is redelijk bizar als je je bedenkt dat het Internet 50 jaar geleden nog niet bestond en er 25 jaar geleden nog geen Google was. Het is belangrijker dan we denken om de verstilling weer terug ons leven in te roepen, zegt Lightman. Dit is waarom.
Theoretisch fysicus: als we niet opnieuw leren te verstillen, verliezen we onszelf
Met het verliezen van stilte, niets doen, contemplatie en langdurige concentratie, verliezen we onszelf en onze creativiteit. Lightman: ‘We are losing our ability to know who we are and what is important to us. We are creating a global machine in which each of us is a mindless and reflexive cog, relentlessly driven by the speed, noise, and artificial urgency of the wired world.’ Waarschijnlijk is het niet de eerste keer dat je deze noodkreet hoort. Het advies luidt meestal: ga mediteren! Ga lummelen! Zet die notificaties uit! En inderdaad, dat kunnen effectieve daden van verzet zijn. Maar er moet ook op collectief niveau wat veranderen, zegt Lightman. Als maatschappij moeten we het belang opnieuw gaan inzien van verstilling, privacy, alleen zijn en traagheid.
Vier minuten stilte
Hij kijkt ter inspiratie naar een jeugdvriendin die lesgaf op een middelbare school. Aan het begin van elke les liet ze een bel rinkelen die vier minuten stilte inlaste. Om de vorige les los te laten en in het hier en nu te landen. De resultaten waren miraculeus, aldus de lerares. Zowel zijzelf als de studenten waren veel kalmer en geconcentreerder dan wanneer ze het moment van stille contemplatie oversloegen. In de afgelopen jaren wordt er gelukkig steeds meer geëxperimenteerd met mindfulness op scholen. Wat kunnen we nog meer doen?
Hoe leren we weer verstillen?
Alan Lightman zet een aantal suggesties op een rij. Wie weet kun jij er als individu, ouder, werknemer of werkgever inspiratie uit halen.
- Op middelbare scholen moeten er elke dag minimaal 10 minuten gereserveerd worden voor stilte en reflectie. De studenten kunnen in deze tijd bijvoorbeeld in een notitieboek schrijven of mediteren.
- In het hoger onderwijs zouden er ‘introspective intensive‘ vakken moeten zijn, waarbij de studielast een stuk lager ligt en de studenten worden aangemoedigd de overige tijd te besteden aan reflectie. Ze zouden aangespoord moeten worden te bedenken wat ze nou eigenlijk aan het leren zijn en hoe ze dit kunnen verwerken in hun leven en doelen.
- Op de werkvloer zou er een stilteruimte moeten zijn waar werknemers bovenop hun andere pauze(s) een halfuur mogen doorbrengen om te mediteren of reflecteren. Smartphones en laptops komen er niet in.
- Elk gezin zou een uur kunnen inlassen waar geen enkel gezinslid een telefoon, laptop, tablet of tv gebruikt. Dit uur zou helemaal in het teken moeten staan van verbindende gesprekken of gedeelde stilte.
- Elk individu zou een halfuur per dag moeten reserveren voor ‘offline tijd’ waarin je gaat wandelen, lezen (zonder afleiding!) of mediteren.
- In openbare ruimtes zouden er schermvrije zones moeten zijn waar digitale apparaten verboden zijn. En er moeten arbeidswetten worden opgesteld waarin het recht op een halfuur quiet time tijdens werktijd wordt opgenomen.
Het gevaar van altijd aan staan
Natuurlijk zullen deze verschuivingen richting stilte, reflectie en contemplatie pas kunnen plaatsvinden als we allemaal beseffen wat de gevaren zijn van continu aan staan en verbonden zijn met de virtuele wereld. Daarvoor kunnen we naar wetenschappelijk onderzoek kijken, maar stiekem ook gewoon naar ons eigen leven. Hoe voel jij je als je dagen- of wekenlang geen prikkelvrij moment van stilte inplant?
Lightman concludeert: ‘Although changing habits of mind is difficult, it can be done. With a little determination, each of us can find a half hour a day to waste time. And when we do so, we give ourselves a gift. It is a gift to our spirit, an honoring of that quiet, whispering voice. It is a liberation from the cage of the wired world, it is freedom. Decades ago, when I was that boy walking home from school through the woods, following turtles as they slowly lumbered down a dirt path, wasting hours as I watched tadpoles in the shallows or the sway of water grasses in the wind, I was free. We cannot return to that world, nor would we necessarily want to, but we can create some of that space within our world today. We can create a preserve within our own minds.’
Kom thuis in je lichaam meditatiepakket
- 60 minuten geleide meditaties voor een liefdevolle relatie met je lijf
- Ingesproken door holistisch therapeut Suze Retera
- Inclusief 30 pagina dik dossier + mini podcast
Bron: ted.com
