We leven in een snelle en individualistische wereld waarin we steeds meer van elkaar vervreemden. Maar hoe kunnen we weer de verbinding met elkaar terugvinden? In het boek De lessen van Ubuntu deelt Mungi Ngomane, kleindochter van Nobelprijswinnaar Desmond Tutu, de wijsheid van ubuntu. In deze Zuid-Afrikaanse levensfilosofie staat verbinding centraal. Deze 5 wijze ubuntulessen helpen je om bruggen te bouwen zodat je (weer) kan leven in verbinding met anderen.
Ubuntu: 5 lessen uit deze Afrikaanse levensfilosofie voor een leven in verbinding
Het woord ubuntu komt oorspronkelijk uit Zuid-Afrika, maar het is terug te vinden in bijna elke Afrikaanse taal. Ubuntu is de Afrikaanse filosofie voor een gelukkig leven. Een klein woord dat enorm veel betekent voor Afrikanen. Aartsbisschop Desmon Tutu beschrijft de essentie van ubuntu als: ‘mijn menselijkheid is diepgaand en onlosmakelijk verbonden met die van jou’. Ofwel wij zijn als mens allemaal met elkaar verbonden en dragen samen bij aan het grotere geheel. Ras, geloof of huidskleur doen er niet toe. Ubuntu leert ons om samen te werken en onze verschillen te accepteren en respecteren. Hierdoor kunnen we verdeeldheid overwinnen en samen de wereld een mooiere plek maken. En dit is volgens Mungi belangrijker dan ooit in een wereld die steeds individualistischer wordt.
5 wijze ubuntulessen
Onderstaande 5 wijze ubuntulessen helpen je om je (weer) te verbinden met anderen. Want van leven vanuit verbinding wordt de wereld een mooiere plek.
1. Zie jezelf in anderen
Ubuntu betekent dat je andere mensen in jezelf herkent. Jij als mens bent namelijk geworden wie je bent dankzij andere mensen. Elke interactie die we hebben met anderen leert ons iets over het leven en hoe we dat op een goede manier kunnen leiden. Naast onze ouders die ons op de wereld hebben gezet, zijn er nog tal andere grote en kleine relaties die ons helpen op onze reis. Zo hebben jouw leraren op school je bijvoorbeeld leren lezen en rekenen. En je geliefde leert je misschien onvoorwaardelijk lief te hebben.
Iedereen is gelijk
In het westen leren we vaak dat het een prestatie is als je alles op eigen kracht hebt bereikt. Volgens Mungi zien we hier over het hoofd dat niets bereikt kan worden in een vacuüm. Jij bent namelijk niet afgescheiden van de mensen om je heen. Zij hebben bijgedragen aan de persoon wie je nu bent. Verder leren we ook dat concurrentie leidt tot zelfontwikkeling en vooruitgang. Hierdoor vergelijken we onszelf met anderen en krijgen we vaak het gevoel dat we niet goed genoeg zijn. Ubuntu vertelt ons dat iedereen in deze wereld gelijk is. Dus in plaats van jezelf te meten met anderen, leert ubuntu ons oog te hebben voor de bijdragen van andere mensen aan ons dagelijks leven. Neem even de tijd om te denken aan alle mensen die jou hebben geholpen en die jou hebben gemaakt tot de persoon die je nu bent. Wees dankbaar! En andersom, wie heb jij geholpen op zijn pad? Merk op dat het leven draait om geven en nemen.
2. Wees waardig en heb respect voor jezelf en anderen
Één van de basisprincipes van de ubuntu filosofie is respect, voor jezelf en voor anderen ongeacht wie je bent en wat je rol is in de samenleving. Ubuntu leert je dan ook: je bent goed genoeg zoals je bent. Daarom is zelfzorg binnen deze filosofie erg belangrijk. Dit betekent dat je jouw lichaam en geest geeft wat het nodig heeft. Dit is voor iedereen anders. De één heeft regelmatig tijd nodig om even stil te zitten en de balans op te maken. De ander heeft gezonde voeding nodig en genoeg slaap. Wat zelfzorg voor jou ook betekent, doe het! Het begint namelijk altijd bij jezelf. Want geven zonder eigen stevige basis, trekt je leeg.
Respect voor anderen
Naast zelfrespect, gaat ubuntu ook om respect voor anderen. Dit is de ander de ruimte geven om volledig zichzelf te kunnen zijn. Dit doen we door verder dan onze vooroordelen – het etiket dat we mensen hebben opgeplakt – te kijken. We delen mensen maar al te snel in hokjes. Dit is zonde, want er is vast nog veel meer moois te ontdekken aan deze persoon als je wat langer kijkt. Dus als je iemand omschrijft, wees je dan bewust van het label dat je op hem of haar plakt (bewust of onbewust).
3. De kracht van vergeving
Iemand vergeven voor kleine dingen, zoals dat iemand te laat komt op een afspraak, daar hebben we geen moeite mee. Maar als het gaat over groter onrecht, vinden we het vaak moeilijk. Voor vergeving is moed nodig. Ubuntu leert je dat vergeving goed is voor onszelf, maar ook voor onze samenleving. Door te vergeven laat je wrok los en creëer je weer ruimte. Vergeving betekent niet dat je de gebeurtenissen hoeft te vergeten, maar het vraagt je om naar het hele verhaal te kijken. Luister naar de ander. Want iedereen maakt fouten. Dat is menselijk. ‘Weinig mensen kiezen bewust voor het verkeerde pad. We nemen besluiten op basis van de kennis die we op dat moment hebben.’
Verkeerde keuzes
Vergeven gaat niet alleen over anderen, maar ook over jezelf. Dit vinden we soms nog moeilijker dan anderen vergeven. Heb je moeite om jezelf te vergeven? Vraag jezelf dan af: heb ik deze ‘verkeerde’ keuzes met opzet gemaakt? Hoogstwaarschijnlijk is het antwoord op deze vraag ‘nee’. Dus vergeef jezelf! En geef jezelf de ruimte en tijd om te groeien. Want vergeven gaat soms niet van de een op de andere dag.
4. Erken de realiteit (hoe pijnlijk die ook is)
Ubuntu moedigt ons aan om alle facetten van het leven – de goede én de slechte – te accepteren. Hierdoor leren we namelijk ook onze huidige situatie te accepteren. Dit is nodig om vooruit te komen in het leven. Dus ontken je situatie niet, maar erken de realiteit, hoe pijnlijk die ook kan zijn. Want om een authentiek leven te leiden, is eerlijkheid tegen onszelf en anderen belangrijk. Als je jouw problemen onder ogen ziet, ontstaat er ook ruimte voor oplossingen. Belangrijk hierbij is weten dat we het niet alleen hoeven te doen. We krijgen namelijk allemaal te maken met moeilijkheden in ons leven.
5. Waarom kleine dingen voor een groot verschil zorgen
Elke daad die je doet, hoe klein die ook is, draagt bij aan het grotere geheel. Zelfs als je het effect misschien niet meteen kan zien. Zo lijkt een glimlach naar een vreemde maar iets heel kleins. Toch kan deze lichamelijke uiting van ubuntu onszelf en anderen beter laten voelen. Door te glimlachen wordt namelijk het gelukshormoon serotonine gestimuleerd, want ons een heerlijk geluksgevoel geeft. De lessen van Ubuntu, verkrijgbaar via Bol.com, €15,91.
Je stralend & fit blijven voelen na je 40e?
De Conscious Aging guide wijst je de weg. Bestel deze 164 pagina dikke gids nu voor slechts €19,95. Ja, ik wil deze gids!
