Volgens de Zwitserse psychiater Carl Jung zijn de donkerste delen van je psyche ‘ninety percent gold‘, maar alleen als je ze durft aan te kijken. En laat dat nou voor de meeste mensen een opdracht zijn die soms onmogelijk voelt. Met als gevolg een opstandige schaduwkant die steeds harder om aandacht roept. Door middel van schaduwwerk kun je de regie terug in handen nemen. Zie het als een avontuurlijke reis door je eigen duisternis. De bestemming? Heling, zelfvertrouwen, gezondere relaties, een gevoel eindelijk compleet te zijn…
Wat is schaduwwerk?
Het concept van de schaduwkant komt van Carl Jung, psychiater en grondlegger van de analytische psychologie. In je schaduwkant liggen alle stukjes van jezelf verborgen die afgewezen en onderdrukt zijn. Emoties, karaktereigenschappen, herinneringen, geheimen, dromen, verlangens, angsten en impulsen. In je schaduwkant liggen ook (onverwerkte) trauma’s verborgen. Je schaduwkant begint zich al te ontwikkelen als je nog jong bent. Als jij als kind met woorden of blikken het bericht krijgt dat er iets aan jou niet goed was, dat je iets moest onderdrukken, verdring je het naar je schaduwkant. Je wilt immers geaccepteerd worden en veilig zijn. Misschien was je als kind heel gevoelig en emotioneel en hebben je ouders een paar keer gesnauwd dat je ‘niet zo moest zeuren’ of ‘een sterke jongen’ moest zijn. Vaak blijf je deze elementen van jezelf als volwassene afwijzen. Natuurlijk kun je als tiener of volwassene ook van alles aan jezelf ontdekken of meemaken dat je naar je schaduwkant verbant.
Zonder duisternis, geen licht
Het is niet zo dat een schaduwkant per definitie slecht is: zonder duisternis is er immers geen licht. Sterker nog, volgens Jung is ’the shadow ninety percent pure gold‘ en kan ze ook veel moois brengen. Dat kan echter alleen als we bereid zijn ernaar te kijken. Het gaat er dus om dat je schaduwkanten niet afgesplitst blijven van je bewustzijn, dat je ze toe kunt laten en kunt onderzoeken. Je schaduwkant hoort bij jou. Zolang je je schaduwen niet kunt toelaten gaan ze op sluwe, onverwachtse manieren regeren in je leven. En dat doen ze zonder jouw bewuste ’toestemming’! Als je schaduwen aan het woord zijn heeft je onbewuste het roer overgenomen. Hoe meer je jouw schaduwkanten op afstand wilt houden, hoe meer ze om aandacht zal vragen. Ze kunnen ervoor zorgen dat je relaties stuklopen, professioneel succes in de weg staan en je zelfs fysiek ziek maken. Gevoelens van minderwaardigheid, schaamte, verdriet, woede en jaloezie komen steeds maar terug. Bovendien kan je creativiteit en authenticiteit niet stromen als je je schaduwen niet kunt aankijken.
Projecteren
Mensen die nog geen schaduwwerk gedaan hebben komen ook vaak terecht in een patroon van projectie. Dingen die ze in zichzelf niet willen aankijken, zien ze in anderen juist des te meer weerspiegeld. En omdat dat op zo’n diep niveau iets raakt, kun je anderen daar (onbewust) voor gaan straffen door ze te bekritiseren, af te wijzen, afgunst te tonen of ze zelfs fysiek pijn te doen. Pas als je jezelf volledig omarmt, stopt het projecteren.
Schaduwwerk
Schaduwwerk is dus eigenlijk een cruciaal onderdeel van (emotioneel en spiritueel) volwassen worden. Het is nodig om autonoom, zelfverzekerd, kwetsbaar en oprecht liefdevol te kunnen zijn, en om te kunnen blijven doorgroeien. Dat betekent echter niet dat het makkelijk is, in tegendeel. Het kan moeilijk, eng en heel oncomfortabel zijn. Maar achteraf is ’t het altijd waard. Vergelijk het maar met naar de sportschool gaan en spierpijn krijgen, maar uiteindelijk sterker worden. In principe is het dus altijd goed om schaduwwerk te gaan doen, maar vraag je wel af of je er ruimte voor hebt en klaar voor bent. Het kost tijd, aandacht, en veel energie. In veel gevallen is het fijn om samen met een professional aan de slag te gaan.
Schaduwwerk oefeningen: dingen die je zelf kunt doen
Schaduwwerk kun je op allerlei verschillende manieren doen. Gesprekstherapie, tekenen, schrijven, droomduiding, in gesprek gaan met je schaduwkanten, mediteren… Bewustwording is altijd de eerste stap. Alleen al door je gedurende de dag bewust te worden van je irritaties richting anderen kun je heel wat te weten komen over je schaduwkanten. In hoeverre kunnen deze irritaties iets spiegelen dat jij in jezelf hebt onderdrukt of waar je juist meer van zou willen hebben? Wat is van mij, wat is van de ander en wat is van ons allebei? Het werken aan de relatie met je innerlijke kind is ook een belangrijk onderdeel van schaduwwerk. Onderzoek ook je copingmechanismen. Hoe reageer jij als je heel diep geraakt wordt, als je intens verdrietig of boos bent? Kun je misschien ook eens gewoon gaan zitten, heel diep ademen en aanschouwen wat er vanbinnen allemaal langskomt? Schaduwwerk gaat voor een groot deel over niet meer wegkijken, al je zielenroerselen onder ogen durven komen. Met goed kijken, luisteren, heel diep voelen en het nodige analyseren kom je heel ver. Net als na een killer leg workout zal het soms moeilijk zijn om uit bed te stappen. Maar als je alles van jezelf aan kunt kijken en je hele zelf tot bondgenoot maakt, dan kun je door geen regenbui meer verrast worden.
Nieuw! Trauma & je lichaam pakket
Herkennen, helen en voorkomen met trauma-expert Suze Retera. Nu voor slechts €29,95
Bronnen: nannekevandrunen.nl, scottjeffrey.com
