Wringt het in de relatie met je partner, maar weet je niet goed wat de wortel van het probleem is? Of ben je er samen achter gekomen wat de oorzaak van jullie spanning is, maar weet je niet wat de volgende stap is? In bijna alle gevallen begint een verbetering bij het krijgen van meer inzicht in jullie dynamiek. Daarom geeft relatietherapeut en auteur van het boek De Relatie-APK Nynke Nijman, hieronder inzicht in de 5 belangrijke bouwstenen van elke relatie. Zonder deze pilaren kan zelfs de meest stabiele relatie gaan wankelen…
Relatietherapeut: waarom je relatie zonder déze 5 bouwstenen wankelt
1. Je eigen ik
Nynke: ‘Binnen relaties heb je vaak de neiging om te bespreken hoe het met ‘ons’ gaat. Het is echter net zo belangrijk om te voelen hoe het met jouw ‘ik’ gaat. Je neemt als individu van alles mee wat impact heeft op de relatie. Bijvoorbeeld jouw gemoedstoestand. Hoe voel je je? Worden de behoeften die je nu hebt bevredigd? Het is heel belangrijk dat je weet wat je behoeften zijn en deze uit kunt spreken. Naar je partner toe, maar vooral ook naar jezelf. Het is verleidelijk om je afhankelijk op te stellen in een relatie, en van je partner te verlangen dat hij of zij je steeds geeft wat je nodig hebt. Als dat dan niet gebeurt, voel je een tekort. In de eerste plaats ben jijzelf verantwoordelijk voor het vervullen van je behoeften. Als je die verantwoordelijkheid neemt, kan dat heel veel spanning en teleurstelling wegnemen in je relatie.
Ben jij veilig of onveilig gehecht?
Naast je huidige staat van zijn is het ook belangrijk om inzicht te krijgen in je hechtingsstijl, en die van je partner. Ben je veilig of onveilig gehecht? Kon jij erop vertrouwen dat jouw ouders je onvoorwaardelijke liefde en steun gaven in je vroege kindertijd? Waren ze beschikbaar voor jou en probeerden ze zich op je af te stemmen? In de eerste jaren van je leven wordt de basis gebouwd die je latere relaties ook vorm zal geven. (Tip: Wil je meer weten over hechting? De boeken van Sue Johnson zijn aanraders. Of lees dit artikel van Els van Steijn over emotioneel afwezige ouders)
Gelijkgestemde emotieregulatie is belangrijk
Ook emotieregulatie is een heel belangrijk deel van jouw ‘ik’. Hoe goed ben jij in het voelen, herkennen en uiten van emoties? Dat je allerlei emoties ervaart, betekent niet altijd dat je goed kunt differentiëren tussen verschillende emoties. Ben je verdrietig, boos, beschaamd, teleurgesteld, bang? Vervolgens is het belangrijk om te onderzoeken hoe jij doorgaans uiting geeft aan je emoties. Ga je schreeuwen en met deuren slaan, sluit je je compleet af of reflecteer je even en ga je dan het gesprek aan? In veel relaties heeft één van de partners (of beide) onder- of overregulatie ontwikkeld. Onderregulatie gaat over het reageren op primaire emoties (er wordt nauwelijks ‘gereguleerd’ en vooral gewoon direct geuit). Overregulatie gaat over het rationaliseren van emoties (er wordt teveel gereguleerd en nauwelijks echt gevoeld of geuit in emoties). Gezonde, op elkaar aansluitende emotieregulatie is essentieel voor een bevredigende relatie.
Copingmechanismen
Tenslotte is het goed om je copingmechanismen te onderzoeken. Hoe ga jij om met spannende, stressvolle situaties of problemen? Vermijd jij ze, of kom je graag direct met een actieplan? Verschuil jij je in de sportschool of grijp je naar een ander afleidend middel? Praat je met vrienden of schiet je in een slachtofferrol? Weten hoe jij omgaat met problemen kan je ontzettend veel inzicht geven in je obstakels en kansen, en ervoor zorgen dat je bewuster en gezonder in de relatie functioneert.
2. Communicatie
Een beetje cliché misschien, maar communicatie is ontzettend belangrijk in een relatie. En wat zijn we er vaak slecht in! We doen aannames, hebben eindeloze onuitgesproken verwachtingen, trekken te snel conclusies. Soms luisteren we niet, we voelen ons vaak aangevallen. We vergeten vragen te stellen omdat we ervan uitgaan dat we onze partner door en door kennen. We delen dingen mee in plaats van te overleggen en we snauwen onze partner vaak vaker af dan anderen. Hier bovenop vergeten we ook nog soms dat communicatie niet alleen maar in het gesproken woord zit. Het zijn juist ook het zuchten, de lichaamshouding en de intonatie die zo belangrijk zijn in intieme relaties. Probeer je bewust te worden van elke boodschap die je zendt naar je partner, én van alles wat jij ontvangt. Durf vragen te stellen en nieuwsgierig te zijn. Ook al ben je 15 jaar samen en kun je elkaar feilloos lezen.
Agree to disagree
Mijn ultieme communicatietip? Weet dat je het oneens mag zijn over dingen. Agree to disagree. Met wederzijds respect mag je het erover eens zijn dat je ergens simpelweg anders over denkt. Zonder afbreuk te doen aan het perspectief van de ander. Je hoeft niet altijd gelijk te hebben en de ander te overtuigen. Maar tegelijkertijd: wees nieuwsgierig naar je partner, zonder oordeel. Vraag waarom de ander er zo over denkt, gewoon omdat je het interessant vindt om te weten wat er in je partner omgaat.
3. Partnerschap versus ouderschap
Dit is er eentje voor de ouders onder ons, die binnen hun gezinssysteem de balans moeten vinden tussen hun rol als ouders en als partners. Want dat is een flinke uitdaging, waarbij veel partners vergeten dat ze ook nog geliefden van elkaar zijn. Maatjes, minnaars, zonder dat de kinderen daar een rol bij spelen. Dat betekent dat je ‘egoïstisch’ moet durven te zijn en tijd voor elkaar moet blijven reserveren. Zeker in de beginjaren van het ouderschap is het verleidelijk om je mee te laten slepen in de chaos van het gezin. Maar juist dan is het al belangrijk om elkaar niet uit het oog te verliezen. Zorg ervoor dat je tijd samen doorbrengt zonder de kinderen. Ga uit eten, film kijken, een weekendje weg of gewoon samen de stad in. Er hoeft niet altijd een ‘legitieme’ reden te zijn, zoals een verjaardag of trouwdag. Die hadden jullie voor de kinderen er waren tenslotte ook niet nodig.
Investeer tijd in elkaar
Veel ouders klagen over het feit dat de relatie niet meer is wat ze ooit was. Voor een groot deel komt dit simpelweg omdat je minder tijd en aandacht investeert in je relatie dan toen. En let op: investeren in het gezin is niet hetzelfde als investeren in je relatie. Houd de balans in de gaten. Uitschieters in het ouderschap horen erbij, maar probeer deze te compenseren met liefdevolle avonden voor twee.
4. Intimiteit
Om te beginnen is het interessant om je partner en jezelf eens letterlijk te vragen wat er onder intimiteit wordt verstaan. Intimiteit wordt door heel veel mensen anders geïnterpreteerd, en seksualiteit is al helemaal voor niemand hetzelfde. Het is nogal handig om hierin dezelfde taal te spreken als je partner, of op z’n minst de taal van je partner te herkennen en begrijpen. Intimiteit gaat over het delen van een moment. Dat kan een knuffel, een moment van oogcontact, een moment van stilte of een lachbui zijn. Eigenlijk is intimiteit de ultieme vorm van mindfulness. Je bewust zijn van het hier en nu, zonder oordeel. Meer bewustzijn rondom jullie intimiteit zal jullie verbinding verdiepen.
Seksualiteit
Seksualiteit laat zich bijna niet definiëren, en speelt daarom misschien ook vaak zo’n grote rol in relaties. Beide partners hebben andere behoeften, andere wensen en grenzen. Je op elkaar leren afstemmen is vaak een uitdaging. Veel stellen raken verstrikt in een complexe dynamiek waarin seksualiteit lang niet meer alleen over opwinding, plezier en genot gaat. Seks kan je confronteren met gevoelens van afwijzing, schaamte en boosheid. Aannames, verwachtingen, overtuigingen en faalangst kunnen de slaapkamer insluipen. De adviezen in dit artikel kunnen verlichting bieden voor dit soort problemen. Merken jullie dat ze te complex zijn en jullie vastlopen, benader dan een professional voor hulp.
5. De kracht van kwetsbaarheid en vergeving
Veel mensen associëren kwetsbaarheid met zwakte of verdriet. Maar kwetsbaarheid zit ‘m juist in krachtige, mooie momenten. Hier durf jij uiting te geven aan je eigen gevoel, je twijfels of onzekerheden, zonder dat je precies weet wat de reactie van de ander zal zijn. Door je kwetsbaar op te stellen, geef jij jezelf en de relatie de kans om te groeien. Je laat zien dat je bereid bent een diepere verbinding aan te gaan, en juist dat maakt een relatie zo waardevol. Veel partners durven zich echter niet goed kwetsbaar op te stellen. Ze zijn bang dat ze als laf of zwak worden ervaren, of dat ze altijd maar zeuren. Maar als je je niets zegt, komen juist die kwetsbaarheden tussen jullie in te staan.
Vergeten is loslaten
Net als kwetsbaarheid, wordt vergeving soms geassocieerd met zwakte, over je heen laten lopen. Ook hier geldt weer dat het juist zo’n diepe bron van kracht kan zijn. De ander vergeven doe je voor jezelf, om te voorkomen dat je negatieve gevoelens of gedachten tegenover de ander blijft koesteren. Dat kost namelijk een hele hoop kostbare energie en blokkeert bovendien een oprechte verbinding tussen jou en je partner. Vergeten hoeft niet, maar gun het jezelf om de negativiteit los te laten. Door de ander te vergeven toon je juist kracht. Je laat zien dat je bereid bent de ander fouten te laten maken, zonder diegene daar voortdurend op af te rekenen en jullie hele relatie in twijfel te trekken.’
Tantra & sexual wellbeing e-book
Leer hoe je jouw lichaam op een liefdevolle manier gebruikt als instrument voor spirituele, seksuele en persoonlijke groei.Bestel e-book voor €9,95
Beeld: Dainis Graveris on SexualAlpha
