Sociale media verrijken soms ons leven, maar ze hebben óók een gevaarlijke kant. Onderzoek wijst uit dat veelvoudig gebruik van Instagram, TikTok of Facebook samenhangt met een groter risico op angst, depressie, eenzaamheid en zelfs eetstoornissen. Op collectief niveau kunnen sociale media asociaal gedrag, polarisatie en wantrouwen in de hand werken. Er zorgvuldig mee omgaan is dus cruciaal, maar makkelijk is dat niet. Want, zo schrijft psycholoog Thijs Launspach in zijn nieuwe boek Asociale media: ‘Elke keer dat jij je telefoon oppakt sta je in je eentje tegenover het meest verslavende dat de mensheid ooit heeft voortgebracht: je smartphone.’ Hoe kun je dan toch voorkomen dat socials je leven beheersen? Hieronder 5 adviezen van Thijs.
Telefoonverslaafd? Met deze 5 tips van een psycholoog krijg jij je leven terug
In Asociale media vertelt Thijs Launspach je alles over de geschiedenis en risico’s van de ingenieuze algoritmes die onze aandacht talloze keren per dag grijpen. Als je al een behoefte voelde om je accounts (tijdelijk) op te zeggen, kan het zomaar zijn dat dit boek je over de streep trekt. Maar volgens Thijs is het ook mogelijk om socials te gebruiken zónder dat ze je leven beheersen. Vanzelf gaat dat echter niet. Dit zijn alvast 5 bruikbare adviezen van Thijs.
1. Wees selectief
Kun of wil je niet helemaal stoppen met het gebruik van sociale media? Wees dan in ieder geval selectief in je gebruik. Kies één of twee apps uit die je (zakelijk en/of privé) het meeste opleveren. Volg alleen accounts die een positieve invloed op je hebben. En spreek met jezelf een maximumtijd af die je per dag door mag brengen op sociale media. Je schermtijd met één uur per dag verminderen kan, zo laat onderzoek zien, namelijk net zoveel positieve effecten hebben als cold turkey stoppen met het gebruik van je telefoon.
2. Ditch je telefoon
We pakken onze telefoon volgens de cijfers gemiddeld tussen de zestig en driehonderd (!) keer per dag. Thijs: ‘De socials zijn op je telefoon extra verslavend. Dat komt doordat er op de mobiele versie van de apps vaak functies zitten die nóg beter inspelen op onze gevoeligheid voor verslaving. Bijvoorbeeld het naar beneden trekken van je scherm om nieuwe content boven aan je feed te laten verschijnen – nóg een muntje in de gokkast om te kijken of je een beloning krijgt. Ook het gebruik van de trilfunctie van je telefoon als er een nieuwe notificatie binnenkomt maakt het verslavender. Hetzelfde geldt voor de notificaties die met een rood bolletje op je homescherm staan, of in je toegangsscherm in een keurig lijstje verschijnen, bedelend om je aandacht.’ Deze verslavende trucjes vermijd je grotendeels als je socials op je laptop gebruikt in plaats van op je telefoon. Je zult zien dat je een stuk minder snel in een doemscrollsessie belandt…
Gebruik een adblocker
Extra tip: gebruik een adblocker op je laptop. Dat is software die voorkomt dat reclames en advertenties op websites worden getoond. Dit is een goede manier om jezelf minder vatbaar te maken voor de nukken van de adverteerder. Adblockers zijn meestal gratis en makkelijk te installeren.
3. Stel een social-vrije zone in
Houd tenminste één domein van je leven vrij van je telefoon en specifiek sociale media. Bijvoorbeeld je relatie, vakanties, verjaardagen, of concerten. Je kunt met jezelf afspreken dat je je telefoon hier minimaal gebruikt en er niets over deelt op socials, zodat dit stukje van je leven privé blijft.
4. Wees menselijk
Thijs: ‘De algoritmes bevorderen kuddegedrag, achterdocht en morele superioriteit. Niet: empathie, veerkracht, vergevingsgezindheid, compassie en liefde. De socials zijn dus niet bepaald mensvriendelijke omgevingen. Des te belangrijker om zelf zo menselijk mogelijk te blijven.’ Ga uit van de goede intenties van de ander. Laat content toe die je milder en wijzer maakt (een beetje ‘hopecore‘, iemand?). En vraag je voordat je op ‘send’ drukt af: Moet ik dit nu wel zeggen? Is dit nodig? En aardig?
5. Vergeef jezelf
Tenslotte: wees mild voor jezelf. Het zal af en toe gebeuren dat je toch weer verstrikt raakt in een app en je je daarna leeg of zelfs vies voelt. Leg je telefoon weg zodra je je er bewust van bent dat je weer in die eindeloze stroom van prikkels bent gezogen. Sta op en doe een klusje in huis, ga terug aan het werk of ga even wandelen. Vergeef jezelf en stel indien nodig de afspraken die je met jezelf hebt gemaakt iets bij. You’re only human.
Mis nooit meer iets van Holistik!
Schrijf je in voor onze newsletter & never miss a single story.Ja, houd mij op de hoogte!
