Hoewel een kopertekort weinig voorkomt, krijgen we niet altijd voldoende van dit essentiële mineraal binnen. Soms zelfs zo weinig dat we niet aan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid voldoen. Dit kan op den duur tot een lage koperspiegel leiden. Wat zijn de symptomen van een kopertekort? En wat kun je zelf doen om dit te voorkomen? Healthblogger Annemiek Shrestha vertelt het je hieronder.
Kopertekort: wat zijn de symptomen en wat kun je zelf doen?
Koper is een essentieel mineraal dat veel verschillende functies heeft. Zo draagt het onder andere bij aan een gezonde spijsvertering, sterke botten en een goede werking van je brein en zenuwstelsel. Naast dat je een kopertekort kunt krijgen als je te weinig van dit mineraal binnenkrijgt, zijn er nog enkele situaties waarin een tekort kan optreden:
- Coeliakie
- Operatie aan het spijsverteringskanaal
- Inname van te veel zink
Een kopertekort door te veel zink kan ontstaan doordat beide mineralen concurreren om door ons lichaam te worden opgenomen.
Symptomen van een kopertekort
Omdat koper bij zoveel verschillende lichamelijke processen betrokken is, kun je hele verschillende klachten hebben bij een tekort. Dit zijn negen symptomen die kunnen wijzen op een lage koperspiegel:
1. Gevoeligheid voor kou
Koper is belangrijk voor een goede werking van je schildklier. Als deze klier minder hormonen aanmaakt, kun je het sneller koud hebben.
2. Vaak ziek
Als je vaak ziek bent, kan dat op een kopertekort wijzen. Dat komt doordat het mineraal belangrijk is voor een goede werking van je immuunsysteem. Als je lichaam te weinig van dit mineraal tot zijn beschikking heeft, heeft het moeite om immuuncellen aan te maken.
3. Wankel op je benen staan
Door een kopertekort kun je wankel op je benen staan, last hebben van coördinatieverlies en moeite hebben met lopen. Het tekort kan er namelijk toe leiden dat de signaaloverdracht tussen je hersenen en lichaam minder goed verloopt. Het zijn juist deze signalen die nodig zijn om stevig te kunnen staan en goed te kunnen bewegen. Hoe dat zit? Je lichaam gebruikt koper om het ruggenmerg te isoleren. Deze isolatie is nodig voor een goede overdracht van signalen tussen je hersenen en de rest van je lijf. Als je ruggenmerg minder goed geïsoleerd is door een kopertekort, kunnen je lichaam en brein hun signalen minder goed aan elkaar doorgeven. Dat zorgt voor een wankel gevoel.
4. Moeheid
Een kopertekort kan één van de vele oorzaken zijn van moeheid. Het mineraal draagt bij aan de opname van ijzer. Bij een kopertekort kan je lichaam minder ijzer opnemen, wat kan leiden tot bloedarmoede. Bij bloedarmoede krijgen je cellen niet voldoende zuurstof, waardoor je je eerder moe voelt. Daar komt bij dat je cellen koper gebruiken voor de aanmaak van adenosinetrifosfaat (ATP), de belangrijkste energiebron van het lichaam. Kan je lichaam minder van deze stof produceren, dan merk je dat eveneens aan je energieniveau.
5. Concentratieproblemen
Volgens onderzoek heeft koper invloed op processen in je brein waarbij de neurotransmitter dopamine betrokken is. Een tekort aan koper kan je dopamineniveau laten dalen. Je hebt dopamine nodig om je goed te kunnen focussen.
6. Stofwisselingsproblemen
Koper is belangrijk voor een gezonde stofwisseling. Het mineraal zorgt er bijvoorbeeld voor dat talrijke enzymen die onmisbaar zijn voor stofwisselingsproces, hun werk goed kunnen uitvoeren. Bij een tekort aan het mineraal kunnen daarom stofwisselingsproblemen ontstaan.
7. Zwakke botten
Koper is betrokken bij het aanleggen van dwarsverbanden in je botten. Dit maakt je botten sterk en stevig. Ook stimuleert het mineraal je lichaam om meer osteoblasten aan te maken. Dit zijn cellen die het botweefsel versterken. Onderzoek toont aan dat een kopertekort een link heeft met osteoporose. Mensen met deze aandoening blijken lage koperspiegels te hebben.
8. Geheugenproblemen
Koper is belangrijk voor een goede werking van het brein. Het mineraal wordt namelijk ingezet door de enzymen die de hersencellen van energie voorzien. Dit verklaart waarom je dingen moeilijker kunt onthouden als je een kopertekort hebt.
9. Verlies van gezichtsvermogen
Een langdurig kopertekort kan uiteindelijk leiden tot verlies van het gezichtsvermogen. Dat komt doordat koper zo belangrijk is voor een goede werking van ons zenuwstelsel. Is dit aangetast, dan raakt ook ons gezichtsvermogen aangetast.
Wat kun je zelf doen?
Om een kopertekort te voorkomen, kun je ervoor zorgen dat je voldoende koper binnenkrijgt via je voeding. Dit kun je doen door koperrijke voedingsmiddelen vaker op het menu te zetten. Voorbeelden van deze voedingsmiddelen zijn:
- Avocado
- Boerenkool
- Cacao
- Lever
- Linzen
- Noten
- Oesters
- Orgaanvlees
- Paddenstoelen, vooral shiitake
- Pijnboompitten
- Schaal- en schelpdieren
- Sesamzaad
- Zeevis
- Zonnebloempitten
Met deze en andere koperhoudende voedingsmiddelen op je bord kun je jouw koperspiegel op een gezond peil houden. Alleen bij bepaalde aandoeningen, zoals de ziekte van Wilson, moet je oppassen met koperrijke voeding. Je kunt dan namelijk last krijgen van een koperoverschot.
Huisarts
Ook met koper in supplementen moet je voorzichtig zijn. Je kunt dan namelijk te veel koper binnenkrijgen en dat is niet gezond. Veel voorkomende klachten van een koperoverschot zijn misselijkheid, braken en diarree. Er zijn mensen die last krijgen van een koperoverschot door het koperspiraaltje. De klachten kunnen variëren van pijn bij het vrijen en kramp en pijn in de onderbuik (ook buiten de menstruatie om) tot abnormale afscheiding uit de vagina en menstruaties die heviger of langer zijn dan normaal. Ook contacteczeem door het koperspiraaltje komt voor. Als je vermoedt dat je een kopertekort of -overschot hebt, raadpleeg dan altijd je huisarts.
Over Annemiek
Annemiek Shrestha (1975) is als moeder van twee kinderen altijd bezig met gezonde voeding. Zo maakt ze iedere dag verse smoothies en sappen en bakt ze haar eigen zuurdesembrood. Daarnaast houd ze van schrijven en is ze gepassioneerd om kennis over gezonde voeding te delen met anderen. Als healthblogger voor PuurFiguur kan ze deze passie volop leven.
